Samenvatting Celbiologie

Celbiologie
Hoofdstuk 1: Inleiding tot de biologie
1.1 Wat is leven?
 Biotische en abiotische factoren
 Leven, kenmerken:
o Stofwisseling of metabolisme
o Reproductie
o Erfelijkheid
o Reactievermogen en perceptieprocessen
o Beweging
 Homeostase gehandhaafd
 Regeling  negatieve feedback

1.2 Organisatieniveau multicellulaire organismen
 Prokaryoten = bacteriën
 Eukaryoten = alle andere organismen
 Weefsels (groep cellen met dezelfde functie)  organen  orgaanstelsels  organisme
 populatie  levensgemeenschap  biosfeer

1.3 Disciplines in de biologie
 Pagina 15 lezen

1.4 Ontstaan van de aarde en het leven
 Aarde = 4,6 miljard jaar
 Eerste levende cel = 3,5 miljard jaar (prokaryoot)
 Eerste eukaryote cel = 1,5 miljard jaar
 Meercellige = 800 – 700 miljoen jaar
 Mens = 7 – 5,5 miljoen jaar

Hoofdstuk 2: Indeling van de organismen
2.2 Taxonomie en systematiek
 = wetenschap die zich bezighoudt met classificatie (ordenen), nomenclatuur
(naamgeving) en identificatie (beschrijving) van levende organismen
 Gemeenschappelijke kenmerken = taxon (systematische eenheid)
 Binomiale systeem (Carl van Linné):
o Systema natura  planten, dieren en mineralen in klassen, orden, geslachten
en soorten
 Fysiologische classificatiesysteem (Darwin): afstamming en evolutielijnen
o Homologe structuren
o Primitieve (lang geleden verschenen) en afgeleide kenmerken (recent)
o Anatomische en fysiologische kenmerken
o Aminozuursequenties in eiwitten
o Nucleotidensequentie in DNA en RNA

,2.3 Taxonomie kent verschillende invalshoeken
 Pagina 22 – 23 lezen

2.4 Classificatie in rijken
 Whittaker  5 rijken
o 3 manieren van voeding
 Fotosynthese
 Absorptie
 Digestie




 Nu  6 – rijken en 3 – domeinen systeem voorgesteld
door Carl Woese

2.5 Taxa en binominale naamgeving
2.5.1 De verschillende taxa




2.5.2 Binominale naamgeving en regels
 Geslachtsnaam en soortnaam (schuin)

, 2.6 Modelorganismen
 = planten, dieren, schimmels of bacteriën die gebruikt worden als model voor
medisch en biologisch onderzoek

Hoofdstuk 3: Chemie van het leven –
biomoleculen
3.2 Chemische elementen en verbindingen
 Leven = materie
 Element = substantie die niet door chemische reacties kan ontbonden worden

3.2.1 De chemische elementen voor het leven
 96% van organische materiaal  koolstof (C), zuurstof (O), waterstof (H) en stikstof (N)
 Andere 4%  F, S, Ca, K, Na, Cl en Mg
 Nog andere sporenelementen
 Symptomen bij tekorten aan bepaalde elementen:
o Calcium = osteoporose
o Fluor = metabolisme, tandbederf
o Jood = krop (schildklier werking verstoord)
o Ijzer = bloedarmoede

3.2.2 Het belang van koolstof en covalente sterke bindingen
 C – atoom kan 4 covalente bindingen aangaan

3.2.3 Functionele groepen
 6 belangrijke functionele groepen
Aminogroe Carbonylgroep Carboxylgroep Fosfaatgroep Hydroxylgroep Sulfhydrylgroep
p




 Vorm van biologische moleculen is belangrijk voor de herkenning en daarop volgende
responsen

3.2.4 Zwakke bindingen – dynamiek van het leven
 Niet – covalente bindingen: ionaire, waterstofbruggen, Van der Waals – interacties en
hydrofobe interacties
 Waterstofbruggen:
o + geladen H – atoom aangetrokken door O, N en F

3.3 Water als belangrijk middel voor het leven
 Belangrijkste anorganische verbindingen voor het levende wezens = H2O, CO2 en O2
 Levende wezens  65 – 90% water
 Water karakteristieken:
o Grote mate van cohesie