Sociologie: Les 7 Cultureel als collectief ideeëngoed
Hoofdstuk 6 (pp. 239-279)
Migratie, de multiculturele samenleving en racisme
Na WOII: actieve immigratiepolitiek voor economische heropbouw
Verwervingskantoren in België
Na 1974: oliecrisis migratiebeperking (“migratiestop’’) gezinshereniging
Dia 11: migratiesaldo = verschil immigratie en emigratie
Immigrant= mensen die niet geboren zijn in het land waarin ze wonen (geen
perfecte definitie!)
Bevolking van België
Eerste generatie = migranten
Tweede generatie = kinderen van ouders die migreerden
Derde generatie = kleinkinderen van grootouders die migreerden
Migratie multiculturele maatschappij
- Hiermee bedoeld?
- Klopt dit?
- Mono-culturele maatschappij?
¾ wil culturele assimilatie: niet-westerse nieuwkomers die onze cultuur
overnemen
Wat is cultuur?
Niet: kunst
Wel: 2 benaderingen
Mentalistisch cultuurbegrip: cultuur als gedachten-/ ideeëngoed (H6)
Interpretatief cultuurbegrip: cultuur als systeem vn betekenisgeving (H7)
Mentalistisch cultuurbegrip:
= Durkheimiaanse opvatting van cultuur:
Collectief bewustzijn, collectieve mentale representaties, collectieve
ideeën
Sociaal feit = voorgegeven, bovenindividueel, dwingend
= Gemeenschappelijk ideeëngoed van een sociaal verband
Je wordt in een cultuur geboren
3 basisingrediënten:
Cultuur = collectieve mentale representaties van …
Overtuigingen -> van wat feite het geval is
Waarden -> van wat waardevol is en wat niet
Normen -> van wat men zou moeten doen
Pagina 1 van 7
, Overtuigingen = opvattingen, ideeën over wat in feite het geval is, toestand in de
wereld
Waarden = nastrevenswaardig is, wat zou moeten zijn, wat wenselijk is
Normen = regels over hoe waarden in praktijk brengen
= concrete gedragsregels en handelingsvoorschriften
Formeel vs informeel
Specifiek vs algemeen
Procedureel vs substantieel/inhoudelijk
Moreel individualisme:
= fundamenteel knmrk moderne-westerse cultuurpatroon
= deel van onze dominante cultuur
- overtuiging: elk mens is uniek
- waarde: persoonlijke integregriteit van mens beschermen
- norm: niet folteren
Geïnstitutionaliseerde cultuur
Her morele individualisme is geïnstitutionaliseerd (= deel geworden van
geïnstitutionaliseerde cultuur)
<- is “een sociaal feit” geworden (DURKHEIM)
- bovenindividueel
- voorgegeven
- dwingend
Afwijkingen:
- subcultuur: deels afwijkend van dominante cultuur
- tegencultuur: ideeën die actief ingaan tegen dominante cultuur
Anomie en de spanning tss normen en waarden
ROBERT MERTON: anomie = dominante waarden worden nagestreefd, niet volgens
aanvaarde normen
Rijkdom nastreven via oplichterij
Deviant gedrag = normafwijkend gedrag
Waarde Norm
Conformisme + +
Innovatie + - (deviant gedrag)
Ritualisme - +
Terugtrekkin - -
g
Niet elke sociale groep gelijke toegang tot middelen om die te bereiken via een
cultureel geaccepteerde normen
Pagina 2 van 7
Hoofdstuk 6 (pp. 239-279)
Migratie, de multiculturele samenleving en racisme
Na WOII: actieve immigratiepolitiek voor economische heropbouw
Verwervingskantoren in België
Na 1974: oliecrisis migratiebeperking (“migratiestop’’) gezinshereniging
Dia 11: migratiesaldo = verschil immigratie en emigratie
Immigrant= mensen die niet geboren zijn in het land waarin ze wonen (geen
perfecte definitie!)
Bevolking van België
Eerste generatie = migranten
Tweede generatie = kinderen van ouders die migreerden
Derde generatie = kleinkinderen van grootouders die migreerden
Migratie multiculturele maatschappij
- Hiermee bedoeld?
- Klopt dit?
- Mono-culturele maatschappij?
¾ wil culturele assimilatie: niet-westerse nieuwkomers die onze cultuur
overnemen
Wat is cultuur?
Niet: kunst
Wel: 2 benaderingen
Mentalistisch cultuurbegrip: cultuur als gedachten-/ ideeëngoed (H6)
Interpretatief cultuurbegrip: cultuur als systeem vn betekenisgeving (H7)
Mentalistisch cultuurbegrip:
= Durkheimiaanse opvatting van cultuur:
Collectief bewustzijn, collectieve mentale representaties, collectieve
ideeën
Sociaal feit = voorgegeven, bovenindividueel, dwingend
= Gemeenschappelijk ideeëngoed van een sociaal verband
Je wordt in een cultuur geboren
3 basisingrediënten:
Cultuur = collectieve mentale representaties van …
Overtuigingen -> van wat feite het geval is
Waarden -> van wat waardevol is en wat niet
Normen -> van wat men zou moeten doen
Pagina 1 van 7
, Overtuigingen = opvattingen, ideeën over wat in feite het geval is, toestand in de
wereld
Waarden = nastrevenswaardig is, wat zou moeten zijn, wat wenselijk is
Normen = regels over hoe waarden in praktijk brengen
= concrete gedragsregels en handelingsvoorschriften
Formeel vs informeel
Specifiek vs algemeen
Procedureel vs substantieel/inhoudelijk
Moreel individualisme:
= fundamenteel knmrk moderne-westerse cultuurpatroon
= deel van onze dominante cultuur
- overtuiging: elk mens is uniek
- waarde: persoonlijke integregriteit van mens beschermen
- norm: niet folteren
Geïnstitutionaliseerde cultuur
Her morele individualisme is geïnstitutionaliseerd (= deel geworden van
geïnstitutionaliseerde cultuur)
<- is “een sociaal feit” geworden (DURKHEIM)
- bovenindividueel
- voorgegeven
- dwingend
Afwijkingen:
- subcultuur: deels afwijkend van dominante cultuur
- tegencultuur: ideeën die actief ingaan tegen dominante cultuur
Anomie en de spanning tss normen en waarden
ROBERT MERTON: anomie = dominante waarden worden nagestreefd, niet volgens
aanvaarde normen
Rijkdom nastreven via oplichterij
Deviant gedrag = normafwijkend gedrag
Waarde Norm
Conformisme + +
Innovatie + - (deviant gedrag)
Ritualisme - +
Terugtrekkin - -
g
Niet elke sociale groep gelijke toegang tot middelen om die te bereiken via een
cultureel geaccepteerde normen
Pagina 2 van 7
