Hoorcollege 3 aantekeningen sociologie

Sociologie
4. Demografische transitie en modernisering (pp. 95-133)
24/10/2022

Bevolkingsgroei/ demografie

 Midden 14e eeuw: bevolkingsgroei middeleeuwen, landbouwrevolutie 
zwarte dood
 Einde 18e eeuw: bevolkingsgroei
 Begin 19e eeuw: bijna 1 miljard wereldburger
 Voorbije decennia: terug vertraging bevolkingsgroei

Verhouding bevolking en maatschappij:


Maatschappij
≠ alle mensen van de
Structurele koppeling
bevolking
(niet kunnen zonder elkaar)
Bevolking


Moderne demografische transitie:

<- grootte kloof sterfte- en geboortecijfer

Ontwikkeling van wereld  overlevingskansen omhoog, sterftecijfer omlaag
(=demografische aangroei)

Bevolkingsgroei: verhouding sterftecijfer en geboortecijfer

-> verbetering overlevingskans pasgeboren kinderen
 stijging levensverwachting
-> verbetering overlevingskans volwassenen (na WO)

Vruchtbaarheidspijl (ongeveer aantal kinderen per vrouw): hoogst in Afrika

Waarom?
Wat verklaart orde en regelmaat?
Wat voor maatschappij?
Hoe beïnvloeden maatschappelijke patronen individueel gedrag?




2

, Theorie in soorten en maten:

Grand Theory Middle Range Theory Grounded Theory
DEDUCTIEF INDUCTIEF
Algemeen en abstract Concreter en specifiek Specifiek  algemeen
Durkheim, Weber Mattheüseffect
Naakte observatie is niet mogelijk! (louter empirische observaties)

Structuurkenmerken maatschappij:

 GEEN dag tot dag veranderingen
 WEL grote patronen
 Links: eenheden dezelfde vorm die los van elkaar staan
Gebeurtenis ene cirkel beïnvloed niet steeds andere cirkel
 Rechts: betere voorstelling
-> veralgemeende afhankelijkheid

Demografische transitie: wereldwijde, veralgemeende afhankelijkheid

 Londen: Snow
Bron verspreiding colera <- waterpompen
 Leuvense vaart
 verdwijning hongersnood
 Robert Koch
Ontdekking microben <- bacteriën
 Uitvinding eerste vaccins

Voorbije 2 eeuwen:
 Watergroep zorgt voor zuiver water
 OVAM verwerking van afval
 Haven van Antwerpen zorgt voor aanvoering producten
 Gasthuisberg

DUS: eerder rechtse figuur (kaartenhuis)

Sociale differentiatie: voorstellingen bollen en kaartenhuisje

= systematisch maken van bepaalde verschillen in sociale verbanden
Verticale differentiatie Horizontale differentiatie
= hiërarchie = nevenschikking
-> stratificatie
Kasten, sociale klassen Segmentaire differentiatie



2