HARM05 Ondernemingsrecht
Herman van der Werf, De grondslag van het vermogens- en ondernemingsrecht: deel 2
Ondernemingsrecht en Wetteksten Ondernemingsrecht
Hoofdstuk 1. Inleiding ondernemingsrecht
1.1 Beroep, bedrijf en onderneming
Beroep: iedere maatschappelijke werkkring waarmee de desbetreffende persoon inkomen verwerft.
Bedrijf uitoefenen: zelfstandig, openlijk, regelmatig in een bepaalde kwaliteit optreden met het doel:
winst behalen.
Onderneming: organisatorische eenheid van ≥1 personen die voldoende zelfstandig optreedt en waarin
door voldoende inbreng van arbeid/middelen, t.b.v. derden diensten/goederen worden geleverd/werken
worden tot stand gebracht met oogmerk daarmee materieel voordeel te behalen.
Handelsregister: register waarin bepaalde gegevens betreffende ondernemingen en rechtspersonen
worden opgenomen.
Kamer van Koophandel; weegt af of er sprake is van een onderneming;
1. Sprake van leveren van goederen/diensten
2. Er wordt een vergoeding betaald; geen vrijwilligerswerk
3. Regelmatig deelname aan het normale economische verkeer
4. Meerdere opdrachtgevers
5. Sprake van het naar eigen inzicht uitvoeren van werkzaamheden.
De werkzaamheden bedragen >15 uur per week. Wanneer stille maatschap niet aan eisen voldoet maar
de omzet meerdere jaren > €10.000 bedraagt, kan de Kvk oordelen dat er wel sprake is van een
onderneming = ‘substance’ begrip.
1.2 Rechtsvorm v.d. onderneming
Eenmanszaak
Openbare maatschap
Vennootschap onder firma (vof)/commanditaire vennootschap (cv)
Coöperatie en onderlinge waarborgmaatschappij (OWM)
Naamloze en besloten vennootschap (nv en bv)
Stille maatschap, vereniging en stichting voeren geen onderneming.
1.3 Handelsnaam
Handelsnaam: naam waaronder een onderneming wordt gedreven, gaat over de onderneming.
Een merk gaat over het product.
De handelsnaam hoeft niet verandert te worden wanneer de rechtsvorm verandert.
Het recht op handelsnaam is een vermogensrecht, omdat het overdraagbaar is.
Verbodsbepalingen
Het is verboden een handelsnaam te voeren:
Die in strijd met de waarheid aanduidt dat de onderneming aan een ander toebehoort.
Verkeerde indruk omtrent de rechtspersoon.
Die eerder rechtmatig door een ander wordt gevoerd
Die in strijd komt met het merk van een andere onderneming
Onjuiste indruk
Rechtsbescherming
Bij een onjuiste handelsnaam kan de ondernemer een civiele actie instellen:
1
, 1. Actie ondernemen uit onrechtmatige daad
2. Zich bij verzoekschrift tot de kantonrechter wenden
Het verzoek van wijziging v.d. handelsnaam kan ook op initiatief v.d. KvK.
1.4 Verplichtingen van een onderneming
1.4.1 Publicatieplicht
- Inschrijving in Handelsregister; onderneming die:
1. In NL gevestigd is en die toebehoort aan nv, bv, vof, cv, maatschap, rederij, coöperatie,
onderlinge waarborgmaatschappij, vereniging, stichting,
kerkgenootschap/publiekrechtelijk rechtspersoon.
2. In NL is gevestigd en die toebehoort tot een natuurlijk persoon.
3. Toebehoort aan Europese nv, Europese coöperatieve vennootschap, Europese
commanditaire vennootschap/Europees Economisch Samenwerkingsverband (EESV) die
volgens haar statuten haar zetel in NL heeft.
4. Toebehoort aan buitenlandse rechtspersoon die hoofd-/nevenvestiging in NL heeft.
5. In NL is gevestigd en die toebehoort aan een ander dan genoemd in 1 t/m 4.
De volgende rechtspersonen die volgens hun statuten zetel in NL hebben:
1. Nv, bv, Europese nv, EESV, Europese commanditaire vennootscha, Europese
coöperatieve vennootschap, coöperatie en onderlinge waarborgmaatschappij.
2. Vereniging met volledige rechtsbevoegdheid, van eigenaren, een stichting en overige
privaatrechtelijke personen
3. Publiekrechtelijk rechtspersoon.
Briefpapier, facturen en dergelijken: vermelden handelsregister en nummer.
Algemene maatregel van bestuur (AMvB) andere rechtspersonen aangewezen
Plicht inschrijven ligt bij degene aan wie de onderneming toebehoort.
Inschrijving rechtspersoon: bestuur
De onderneming moet binnen één week voor/ na de vestiging (als bedrijfsuitoefening is begonnen)
ingeschreven worden.
- Mededeling in Nederlandse Staatscourant
Registratie en deponering der stukken in Staatscourant/ via centraal elektronisch platform.
1.4.2 Administratieplicht
Administratieplicht: verplichting van ieder die een bedrijf/ zelfstandig een beroep uitoefent, om een
zodanige administratie te voeren en de daartoe behorende boeken, bescheiden en andere
gegevensdragers te bewaren zodat te allen tijde zijn rechten en verplichtingen kunnen worden gekend.
- Bewijs procedure; aantonen dat schuldeiser is betaald. (rechter heeft wel vrije bewijskracht)
Ondernemer kan verplicht worden verplichte boekhouding open te leggen.
Openlegging v.d. boekhouding/administratie: een door de rechter tijdens een procedure opgelegd
bevel aan partijen of aan een van hen om de boeken, bescheiden en dergelijke die zij op grond v.d. wet
moeten bijhouden, ter inzage over te leggen of er een uittreksel van te laten maken, voor zover hij dit
nodig acht in verband met een punt in het geschil. Buiten rechte: verzoek van belanghebbenden,
erfgenamen, curator in faillissement en dergelijke, om de gehele boekhouding ter beschikking van hen te
stellen.
2
,Jaarrekening: balans en winst-en-verliesrekening met toelichting van coöperaties, onderlinge
waarborgmaatschappijen, nv’s, bv’s, commerciële verenigingen (met volledige rechtsbevoegdheid) en
stichtingen.
Bestuursverslag: overzicht v.d. financiële situatie van een nv, bv, coöperatie/onderlinge
waarborgmaatschappij gedurende een bepaald boekjaar. Daarnaast worden in het bestuursverslag
mededelingen gedaan omtrent de verwachte gang van zaken.
Bij niet bijhouden boeken is er geen directe sanctie, wel bij faillissement als de boeken gefailleerd blijken
te zijn of niet ongeschondig kan overleggen: strafbaar feit bankbreuk: gevangenisstraf en boete.
Bedrieglijke bankbreuk om schuldeiser te benadelen: gevangenisstraf van ≤ 6 jaar.
1.4.3 Instellen van een ondernemingsraad
Ondernemingsraad: een via directe verkiezingen samengesteld orgaan van vertegenwoordigers van
werknemers (3 tot 25) dat medezeggenschap heeft in de onderneming waarin deze medewerkers
werkzaam zijn.
Ondernemingen die alleen in NL opereren: Wet op de ondernemingsraden (WOR) = natuurlijke persoon
of de niet-publiekrechtelijke rechtspersoon.
>50 werkzame personen: verplicht ondernemingsraad opstellen
10-50 werkzame personen: die geen or of personeelsvertegenwoordiging hebben, moeten werknemers
≥ 2x per jaar door werkgever gesteld worden met hem bijeen te komen
Ondernemingen die in landen binnen de EU opereren: Wet op Europese ondernemingsraden (WEOR)
Groepsondernemingsraad; door een onderneming die >2 ondernemingsraden heeft ingesteld heeft
ingestelde overkoepelende or.
Centrale ondernemingsraad: overkoepelende or die is ingesteld door een ondernemer die 2 of meer
groepsondernemingsraden heeft.
COR
COR GOR GOR
OR OR
OR OR OR OR
OR
OR
OR
OR
Bedrijfscommissie: een door de SER ingesteld orgaan dat voor bepaalde groepen ondernemingen
aangelegenheden m.b.t. ondernemingsraden in die sectoren moeten behandelen. Samengesteld uit
vertegenwoordigers van werkgevers en werknemers. Bemiddelende taak.
Leden v.d. or worden door en uit de in de onderneming werkzame personen gekozen;
vertegenwoordigers van vakbonden en niet-aaneengesloten. Min. één jaar in dienst en voorkomen op
kandidatenlijst.
Rechtspositie v.d. leden v.d. or wordt in de wet geregeld en bestaat voornamelijk uit een
ontslagbescherming en bescherming van hun positie binnen de onderneming.
Bevoegdheden or:
3
, - Adviesrecht
- Instemmingsrecht
- Benoemingsrecht
- Recht op informatie
- (ideële taak)
Europese ondernemingsraad: ondernemingsraad die door ondernemingen/groepen (moeder- en
dochterondernemingen) die sinds 2 jaar in de gezamenlijke lidstaten gemiddeld ten minste 1000
werknemers en in ten minste 2 lidstaten elk gemiddeld ten minste 150 werknemers hebben, is ingesteld.
4
Herman van der Werf, De grondslag van het vermogens- en ondernemingsrecht: deel 2
Ondernemingsrecht en Wetteksten Ondernemingsrecht
Hoofdstuk 1. Inleiding ondernemingsrecht
1.1 Beroep, bedrijf en onderneming
Beroep: iedere maatschappelijke werkkring waarmee de desbetreffende persoon inkomen verwerft.
Bedrijf uitoefenen: zelfstandig, openlijk, regelmatig in een bepaalde kwaliteit optreden met het doel:
winst behalen.
Onderneming: organisatorische eenheid van ≥1 personen die voldoende zelfstandig optreedt en waarin
door voldoende inbreng van arbeid/middelen, t.b.v. derden diensten/goederen worden geleverd/werken
worden tot stand gebracht met oogmerk daarmee materieel voordeel te behalen.
Handelsregister: register waarin bepaalde gegevens betreffende ondernemingen en rechtspersonen
worden opgenomen.
Kamer van Koophandel; weegt af of er sprake is van een onderneming;
1. Sprake van leveren van goederen/diensten
2. Er wordt een vergoeding betaald; geen vrijwilligerswerk
3. Regelmatig deelname aan het normale economische verkeer
4. Meerdere opdrachtgevers
5. Sprake van het naar eigen inzicht uitvoeren van werkzaamheden.
De werkzaamheden bedragen >15 uur per week. Wanneer stille maatschap niet aan eisen voldoet maar
de omzet meerdere jaren > €10.000 bedraagt, kan de Kvk oordelen dat er wel sprake is van een
onderneming = ‘substance’ begrip.
1.2 Rechtsvorm v.d. onderneming
Eenmanszaak
Openbare maatschap
Vennootschap onder firma (vof)/commanditaire vennootschap (cv)
Coöperatie en onderlinge waarborgmaatschappij (OWM)
Naamloze en besloten vennootschap (nv en bv)
Stille maatschap, vereniging en stichting voeren geen onderneming.
1.3 Handelsnaam
Handelsnaam: naam waaronder een onderneming wordt gedreven, gaat over de onderneming.
Een merk gaat over het product.
De handelsnaam hoeft niet verandert te worden wanneer de rechtsvorm verandert.
Het recht op handelsnaam is een vermogensrecht, omdat het overdraagbaar is.
Verbodsbepalingen
Het is verboden een handelsnaam te voeren:
Die in strijd met de waarheid aanduidt dat de onderneming aan een ander toebehoort.
Verkeerde indruk omtrent de rechtspersoon.
Die eerder rechtmatig door een ander wordt gevoerd
Die in strijd komt met het merk van een andere onderneming
Onjuiste indruk
Rechtsbescherming
Bij een onjuiste handelsnaam kan de ondernemer een civiele actie instellen:
1
, 1. Actie ondernemen uit onrechtmatige daad
2. Zich bij verzoekschrift tot de kantonrechter wenden
Het verzoek van wijziging v.d. handelsnaam kan ook op initiatief v.d. KvK.
1.4 Verplichtingen van een onderneming
1.4.1 Publicatieplicht
- Inschrijving in Handelsregister; onderneming die:
1. In NL gevestigd is en die toebehoort aan nv, bv, vof, cv, maatschap, rederij, coöperatie,
onderlinge waarborgmaatschappij, vereniging, stichting,
kerkgenootschap/publiekrechtelijk rechtspersoon.
2. In NL is gevestigd en die toebehoort tot een natuurlijk persoon.
3. Toebehoort aan Europese nv, Europese coöperatieve vennootschap, Europese
commanditaire vennootschap/Europees Economisch Samenwerkingsverband (EESV) die
volgens haar statuten haar zetel in NL heeft.
4. Toebehoort aan buitenlandse rechtspersoon die hoofd-/nevenvestiging in NL heeft.
5. In NL is gevestigd en die toebehoort aan een ander dan genoemd in 1 t/m 4.
De volgende rechtspersonen die volgens hun statuten zetel in NL hebben:
1. Nv, bv, Europese nv, EESV, Europese commanditaire vennootscha, Europese
coöperatieve vennootschap, coöperatie en onderlinge waarborgmaatschappij.
2. Vereniging met volledige rechtsbevoegdheid, van eigenaren, een stichting en overige
privaatrechtelijke personen
3. Publiekrechtelijk rechtspersoon.
Briefpapier, facturen en dergelijken: vermelden handelsregister en nummer.
Algemene maatregel van bestuur (AMvB) andere rechtspersonen aangewezen
Plicht inschrijven ligt bij degene aan wie de onderneming toebehoort.
Inschrijving rechtspersoon: bestuur
De onderneming moet binnen één week voor/ na de vestiging (als bedrijfsuitoefening is begonnen)
ingeschreven worden.
- Mededeling in Nederlandse Staatscourant
Registratie en deponering der stukken in Staatscourant/ via centraal elektronisch platform.
1.4.2 Administratieplicht
Administratieplicht: verplichting van ieder die een bedrijf/ zelfstandig een beroep uitoefent, om een
zodanige administratie te voeren en de daartoe behorende boeken, bescheiden en andere
gegevensdragers te bewaren zodat te allen tijde zijn rechten en verplichtingen kunnen worden gekend.
- Bewijs procedure; aantonen dat schuldeiser is betaald. (rechter heeft wel vrije bewijskracht)
Ondernemer kan verplicht worden verplichte boekhouding open te leggen.
Openlegging v.d. boekhouding/administratie: een door de rechter tijdens een procedure opgelegd
bevel aan partijen of aan een van hen om de boeken, bescheiden en dergelijke die zij op grond v.d. wet
moeten bijhouden, ter inzage over te leggen of er een uittreksel van te laten maken, voor zover hij dit
nodig acht in verband met een punt in het geschil. Buiten rechte: verzoek van belanghebbenden,
erfgenamen, curator in faillissement en dergelijke, om de gehele boekhouding ter beschikking van hen te
stellen.
2
,Jaarrekening: balans en winst-en-verliesrekening met toelichting van coöperaties, onderlinge
waarborgmaatschappijen, nv’s, bv’s, commerciële verenigingen (met volledige rechtsbevoegdheid) en
stichtingen.
Bestuursverslag: overzicht v.d. financiële situatie van een nv, bv, coöperatie/onderlinge
waarborgmaatschappij gedurende een bepaald boekjaar. Daarnaast worden in het bestuursverslag
mededelingen gedaan omtrent de verwachte gang van zaken.
Bij niet bijhouden boeken is er geen directe sanctie, wel bij faillissement als de boeken gefailleerd blijken
te zijn of niet ongeschondig kan overleggen: strafbaar feit bankbreuk: gevangenisstraf en boete.
Bedrieglijke bankbreuk om schuldeiser te benadelen: gevangenisstraf van ≤ 6 jaar.
1.4.3 Instellen van een ondernemingsraad
Ondernemingsraad: een via directe verkiezingen samengesteld orgaan van vertegenwoordigers van
werknemers (3 tot 25) dat medezeggenschap heeft in de onderneming waarin deze medewerkers
werkzaam zijn.
Ondernemingen die alleen in NL opereren: Wet op de ondernemingsraden (WOR) = natuurlijke persoon
of de niet-publiekrechtelijke rechtspersoon.
>50 werkzame personen: verplicht ondernemingsraad opstellen
10-50 werkzame personen: die geen or of personeelsvertegenwoordiging hebben, moeten werknemers
≥ 2x per jaar door werkgever gesteld worden met hem bijeen te komen
Ondernemingen die in landen binnen de EU opereren: Wet op Europese ondernemingsraden (WEOR)
Groepsondernemingsraad; door een onderneming die >2 ondernemingsraden heeft ingesteld heeft
ingestelde overkoepelende or.
Centrale ondernemingsraad: overkoepelende or die is ingesteld door een ondernemer die 2 of meer
groepsondernemingsraden heeft.
COR
COR GOR GOR
OR OR
OR OR OR OR
OR
OR
OR
OR
Bedrijfscommissie: een door de SER ingesteld orgaan dat voor bepaalde groepen ondernemingen
aangelegenheden m.b.t. ondernemingsraden in die sectoren moeten behandelen. Samengesteld uit
vertegenwoordigers van werkgevers en werknemers. Bemiddelende taak.
Leden v.d. or worden door en uit de in de onderneming werkzame personen gekozen;
vertegenwoordigers van vakbonden en niet-aaneengesloten. Min. één jaar in dienst en voorkomen op
kandidatenlijst.
Rechtspositie v.d. leden v.d. or wordt in de wet geregeld en bestaat voornamelijk uit een
ontslagbescherming en bescherming van hun positie binnen de onderneming.
Bevoegdheden or:
3
, - Adviesrecht
- Instemmingsrecht
- Benoemingsrecht
- Recht op informatie
- (ideële taak)
Europese ondernemingsraad: ondernemingsraad die door ondernemingen/groepen (moeder- en
dochterondernemingen) die sinds 2 jaar in de gezamenlijke lidstaten gemiddeld ten minste 1000
werknemers en in ten minste 2 lidstaten elk gemiddeld ten minste 150 werknemers hebben, is ingesteld.
4
