Weblecture 1 → anatomie en fysiologie van de spijsvertering
7 stappen in de spijsvertering
1. mond
2. oesophagus (slokdarm)
3. maag
4. duodenum (twaalfvingerige darm)
5. jejunum/ileum
6. colon
7. rectum/anus
1 de mond
- door kauwen voedsel klein gemaakt
- door speeksel (amylase) koolhydraten afbreken tot suikers en bacteriedodend effect
(lysozyme).
- kauwproces: lippen, kaken en gebit, verhemelte, tong en speekselklieren.
- huig (uvulva) / slikken: tijdens slikken sluit huig neusholte af, zodat er geen voedsel
kan komen. Andere elementen bij slikken zijn strottenhoofd (larynx) en het
strottenklepje (epiglottis). Het strottenhoofd beweegt tijdens het slikken omhoog en
naar voren, waardoor het strotklepje de luchtpijp afsluit. Zo komt er geen eten in de
luchtpijp.
functies mondholte:
- onderzoek van voedsel via tastzintuigen (hard of zacht voedsel en hoe moet ik
daarop bijten etc.).
- mechanische bewerking door gebitselementen, tong en gehemelte.
- bevochtiging van voedsel met slijm en speeksel (zorgt voor makkelijker doorslikken).
- vertering door speekselenzymen
functies tong:
- mechanische bewerking
- manipulatie om te helpen bij kauwen en slikken
- onderzoek van voedsel via tastzintuigen.
,2 oesophagus
- 25 centimeter lange, gespierde buis die de mond met de maag verbindt. Speelt geen
rol bij de spijsvertering, maar alleen een transportfunctie. Er vindt peristaltiek plaats,
dit is een soort knijpende beweging waardoor voedsel naar beneden kan bewegen.
3 maag
functies maag:
- tijdelijke opslag van voedsel
- mechanische afbraak voedsel
- afbraak van chemische bindingen door zuren en enzymen.
- vorming van intrinsieke factor
Gastrine (hormoon): een stof in de maag die spiersamentrekkingen verhoogt (zo kan het
voedsel zich makkelijker verplaatsen) en stimuleert de uitscheiding van zoutzuur (HCI) en
regelt de aanmaak van pepsinogeen (enzym eiwitafbraak).
Pepsinogeen: door HCI (maagzuur/zoutzuur) geactiveerd, dan pepsine.
Pepsine: enzym dat eiwitmoleculen opsplitst voor afbraak.
Lipase: breekt vetcellen af. Slechts beperkte hoeveelheid, het grootste deel vetafbraak is
duodenum (twaalfvingerige darm).
Intrinsieke factor: stof die nodig is voor opname vitamine B12.
4 duodenum
functies:
- regelen van de frequentie van het legen van de maag (gaat in kleine hoeveelheden,
als het duodenum klaar is voor nieuw voedsel wordt er een seintje gegeven aan de
maag).
- neutraliseren van maagsappen
- afbreken en opnemen van voedingsstoffen↷
Hulporganen: in het duodenum komen afvoerbuizen van lever (ductus hepaticus) en
alvleesklier (ductus choledochus) uit. Zij produceren spijsverteringsappen (bicarbonaat) die
via de papil van Vater in duodenum terecht komen en daar meehelpen bij de afbraak van
voedingsstoffen.
, Pancreas (alvleesklier)
Exocriene functie (zorgen voor de excretie (verwijdering van schadelijke en-of overbodige
stoffen uit een lichaam) of uitscheiding:
- ductaal cellen
1 bicarbonaat
- acinaire cellen
1 lipase
2 amylase
3 protease
Endocriene functie (functie waarbij er hormonen worden aangemaakt):
eilandjes van Langerhans:
- a-cellen
1 glucagon
- β - cellen
1 insuline
lever
functies lever:
- koolhydraatstofwisseling
- vetstofwisseling
- eiwitstofwisseling
- opslag
- ontgifting
- uitscheiding en productie gal
- fagocytose
- warmteproductie
galblaas
functie galblaas:
- opslaan en indikken van gal (bij belemmering van deze galblaas kunnen galstenen
ontstaan).
5 jejunum + ileum (onderdelen van dunne darm)
functies:
- afbreken en opnemen van voedingsstoffen en water
- voortstuwen en mengen van voedselresten
In jejunum laatste suikers, zodat ileum bijna geen suikers meer voorkomen.
Van ongeveer negen liter water die dagelijks door het spijsverteringskanaal circuleert, neemt
ileum er acht op (maar goed ook, anders altijd aan diarree).
Darmflora (alle bacteriën samen) in dunne darm toegevoegd
7 stappen in de spijsvertering
1. mond
2. oesophagus (slokdarm)
3. maag
4. duodenum (twaalfvingerige darm)
5. jejunum/ileum
6. colon
7. rectum/anus
1 de mond
- door kauwen voedsel klein gemaakt
- door speeksel (amylase) koolhydraten afbreken tot suikers en bacteriedodend effect
(lysozyme).
- kauwproces: lippen, kaken en gebit, verhemelte, tong en speekselklieren.
- huig (uvulva) / slikken: tijdens slikken sluit huig neusholte af, zodat er geen voedsel
kan komen. Andere elementen bij slikken zijn strottenhoofd (larynx) en het
strottenklepje (epiglottis). Het strottenhoofd beweegt tijdens het slikken omhoog en
naar voren, waardoor het strotklepje de luchtpijp afsluit. Zo komt er geen eten in de
luchtpijp.
functies mondholte:
- onderzoek van voedsel via tastzintuigen (hard of zacht voedsel en hoe moet ik
daarop bijten etc.).
- mechanische bewerking door gebitselementen, tong en gehemelte.
- bevochtiging van voedsel met slijm en speeksel (zorgt voor makkelijker doorslikken).
- vertering door speekselenzymen
functies tong:
- mechanische bewerking
- manipulatie om te helpen bij kauwen en slikken
- onderzoek van voedsel via tastzintuigen.
,2 oesophagus
- 25 centimeter lange, gespierde buis die de mond met de maag verbindt. Speelt geen
rol bij de spijsvertering, maar alleen een transportfunctie. Er vindt peristaltiek plaats,
dit is een soort knijpende beweging waardoor voedsel naar beneden kan bewegen.
3 maag
functies maag:
- tijdelijke opslag van voedsel
- mechanische afbraak voedsel
- afbraak van chemische bindingen door zuren en enzymen.
- vorming van intrinsieke factor
Gastrine (hormoon): een stof in de maag die spiersamentrekkingen verhoogt (zo kan het
voedsel zich makkelijker verplaatsen) en stimuleert de uitscheiding van zoutzuur (HCI) en
regelt de aanmaak van pepsinogeen (enzym eiwitafbraak).
Pepsinogeen: door HCI (maagzuur/zoutzuur) geactiveerd, dan pepsine.
Pepsine: enzym dat eiwitmoleculen opsplitst voor afbraak.
Lipase: breekt vetcellen af. Slechts beperkte hoeveelheid, het grootste deel vetafbraak is
duodenum (twaalfvingerige darm).
Intrinsieke factor: stof die nodig is voor opname vitamine B12.
4 duodenum
functies:
- regelen van de frequentie van het legen van de maag (gaat in kleine hoeveelheden,
als het duodenum klaar is voor nieuw voedsel wordt er een seintje gegeven aan de
maag).
- neutraliseren van maagsappen
- afbreken en opnemen van voedingsstoffen↷
Hulporganen: in het duodenum komen afvoerbuizen van lever (ductus hepaticus) en
alvleesklier (ductus choledochus) uit. Zij produceren spijsverteringsappen (bicarbonaat) die
via de papil van Vater in duodenum terecht komen en daar meehelpen bij de afbraak van
voedingsstoffen.
, Pancreas (alvleesklier)
Exocriene functie (zorgen voor de excretie (verwijdering van schadelijke en-of overbodige
stoffen uit een lichaam) of uitscheiding:
- ductaal cellen
1 bicarbonaat
- acinaire cellen
1 lipase
2 amylase
3 protease
Endocriene functie (functie waarbij er hormonen worden aangemaakt):
eilandjes van Langerhans:
- a-cellen
1 glucagon
- β - cellen
1 insuline
lever
functies lever:
- koolhydraatstofwisseling
- vetstofwisseling
- eiwitstofwisseling
- opslag
- ontgifting
- uitscheiding en productie gal
- fagocytose
- warmteproductie
galblaas
functie galblaas:
- opslaan en indikken van gal (bij belemmering van deze galblaas kunnen galstenen
ontstaan).
5 jejunum + ileum (onderdelen van dunne darm)
functies:
- afbreken en opnemen van voedingsstoffen en water
- voortstuwen en mengen van voedselresten
In jejunum laatste suikers, zodat ileum bijna geen suikers meer voorkomen.
Van ongeveer negen liter water die dagelijks door het spijsverteringskanaal circuleert, neemt
ileum er acht op (maar goed ook, anders altijd aan diarree).
Darmflora (alle bacteriën samen) in dunne darm toegevoegd
