Grondslagen van psychologische diagnostiek en testtheorie (GPDTT)
Vandaag
Wat is psychologische diagnostiek eigenlijk? En testtheorie?
Waarom is dit nu eigenlijk zo belangrijk voor mij als psychologiestudent?
Wat moet ik er dan allemaal voor doen?
Meten = Weten
Dagelijkse diagnostiek is overal
Mensen indelen
Mensen begrijpen
Gedrag verklaren
Gedrag voorspellen
Risico’s inschatten
Effectieve aanpak
Psychologische diagnostiek vormt een van de kerntaken van een psycholoog en je zoekt
antwoorden op de diagnostische vragen.
Diagnostische vragen
Wat is er met persoon X aan de hand?
Wat zijn persoon X’s mogelijkheden?
Op welk niveau zit persoon X?
Waar komt het gedrag/gevoel van persoon X vandaan?
Wat heeft persoon X nodig om
Doelen diagnostiek
Beschrijven
Verklaren
Indiceren
Voorspellen
Evalueren
Casus 1: De leerling 7 jaar
Wat is er met Tom aan de hand?
Kan Tom wel op een gewone school blijven?
Heeft Tom medicatie nodig?
Casus 2: De potentiele terrorist
Wat is zijn motivatie?
Hoe is zijn gewetensontwikkeling?
Is hij toerekeningsvatbaar?
Vormt hij een bedreiging voor de omgeving?
Casus 3: De psychotische moeder
Is er een risoco dat de psychose terugkeert?
, Kan zij zelfstandig wonen en werken?
Kan zij voor haar kinderen zorgen?
Welke ondersteuning heeft zij daarbij nodig?
Casus 4: De CEO
Is hij competent genoeg?
Kan hij de juiste morele keuzes maken?
Kan hij de consequenties overzien?
Kan hij leidinggeven aan al deze mensen?
Kan hij de onderhandelingen voeren?
Dus… de impact van diagnostiek kan enorm groot zijn! Dus wat verwacht je van de
diagnosticus? Diagnostiek is van levensbelang, omdat het zo veel impact heeft.
Hoe moet het niet? En waarom is het ‘bad practice’?
Het komt de kwaliteit van diagnostiek niet ten goede door af te gaan op overtuigingen die je
al hebt. Als er belangrijke beslissingen genomen moeten worden, worden er creatieve
oplossingen bedacht door allerlei dingen uit te gaan proberen. De vraag is echter: is het een
goede manier van diagnostiek te bedrijven? Diagnostiek heeft soms een grote impact! Het is
dus van belang om diagnostiek zorgvuldig en verantwoord te doen!
Informatie onzorgvuldig verkregen
Geen goede vragen, onbetrouwbare antwoorden
Toffe peer zegt niets over competentie
Onvoldoende onderbouwd
Beïnvloed door persoonlijke ervaringen
Heuristieken of biases
Diagnostiek is van levensbelang, de evolutie heeft ervoor gezorgd dat er sprake is van snelle
en gevoelige beslissystemen voor simpele situaties. We doen dit om te zorgen dat we geen
gevaar lopen. Het is echter ook een valkuil voor mensen, het kan ook wel suboptimaal
genoemd worden.
Evolutie selecteerde snelle beslissystemen
Mentale ‘shortcuts’ bij probleem oplossen
Niet perfect, maar wel snel
Vaak effectief, maar problematisch als iets heel zorgvuldig dient te gebeuren
Overgevoelig voor gevaar, ‘better safe than sorry’
Ongevoelig voor kansen
Halo/Horn effect
Halo:
o Als je een overall positieve indruk van iemand hebben, dan schat je in dat de
persoon op andere gebieden ook heel goed presteert. Het positieve idee op
een bepaald domein dat je hebt over iemand, wordt geprojecteerd op alle
andere domeinen.
Horn:
o Als je een overall
Vandaag
Wat is psychologische diagnostiek eigenlijk? En testtheorie?
Waarom is dit nu eigenlijk zo belangrijk voor mij als psychologiestudent?
Wat moet ik er dan allemaal voor doen?
Meten = Weten
Dagelijkse diagnostiek is overal
Mensen indelen
Mensen begrijpen
Gedrag verklaren
Gedrag voorspellen
Risico’s inschatten
Effectieve aanpak
Psychologische diagnostiek vormt een van de kerntaken van een psycholoog en je zoekt
antwoorden op de diagnostische vragen.
Diagnostische vragen
Wat is er met persoon X aan de hand?
Wat zijn persoon X’s mogelijkheden?
Op welk niveau zit persoon X?
Waar komt het gedrag/gevoel van persoon X vandaan?
Wat heeft persoon X nodig om
Doelen diagnostiek
Beschrijven
Verklaren
Indiceren
Voorspellen
Evalueren
Casus 1: De leerling 7 jaar
Wat is er met Tom aan de hand?
Kan Tom wel op een gewone school blijven?
Heeft Tom medicatie nodig?
Casus 2: De potentiele terrorist
Wat is zijn motivatie?
Hoe is zijn gewetensontwikkeling?
Is hij toerekeningsvatbaar?
Vormt hij een bedreiging voor de omgeving?
Casus 3: De psychotische moeder
Is er een risoco dat de psychose terugkeert?
, Kan zij zelfstandig wonen en werken?
Kan zij voor haar kinderen zorgen?
Welke ondersteuning heeft zij daarbij nodig?
Casus 4: De CEO
Is hij competent genoeg?
Kan hij de juiste morele keuzes maken?
Kan hij de consequenties overzien?
Kan hij leidinggeven aan al deze mensen?
Kan hij de onderhandelingen voeren?
Dus… de impact van diagnostiek kan enorm groot zijn! Dus wat verwacht je van de
diagnosticus? Diagnostiek is van levensbelang, omdat het zo veel impact heeft.
Hoe moet het niet? En waarom is het ‘bad practice’?
Het komt de kwaliteit van diagnostiek niet ten goede door af te gaan op overtuigingen die je
al hebt. Als er belangrijke beslissingen genomen moeten worden, worden er creatieve
oplossingen bedacht door allerlei dingen uit te gaan proberen. De vraag is echter: is het een
goede manier van diagnostiek te bedrijven? Diagnostiek heeft soms een grote impact! Het is
dus van belang om diagnostiek zorgvuldig en verantwoord te doen!
Informatie onzorgvuldig verkregen
Geen goede vragen, onbetrouwbare antwoorden
Toffe peer zegt niets over competentie
Onvoldoende onderbouwd
Beïnvloed door persoonlijke ervaringen
Heuristieken of biases
Diagnostiek is van levensbelang, de evolutie heeft ervoor gezorgd dat er sprake is van snelle
en gevoelige beslissystemen voor simpele situaties. We doen dit om te zorgen dat we geen
gevaar lopen. Het is echter ook een valkuil voor mensen, het kan ook wel suboptimaal
genoemd worden.
Evolutie selecteerde snelle beslissystemen
Mentale ‘shortcuts’ bij probleem oplossen
Niet perfect, maar wel snel
Vaak effectief, maar problematisch als iets heel zorgvuldig dient te gebeuren
Overgevoelig voor gevaar, ‘better safe than sorry’
Ongevoelig voor kansen
Halo/Horn effect
Halo:
o Als je een overall positieve indruk van iemand hebben, dan schat je in dat de
persoon op andere gebieden ook heel goed presteert. Het positieve idee op
een bepaald domein dat je hebt over iemand, wordt geprojecteerd op alle
andere domeinen.
Horn:
o Als je een overall
