Samenvatting Medische Kennis periode 1
Hoofdstuk 1 Terreinverkenning
Het vak anatomie en fysiologie is specifiek gericht op het gezonde lichamelijke (somatische)
functioneren van de mens.
Anatomie (ontleedkunde) houdt zich bezig met de bouw van het menselijk lichaam.
- ‘ana’ (uiteen)
- ‘temnein’ (snijden)
Fysiologie is de wetenschap van het functioneren van een levend organisme: bloedruk,
zuurstofverbruik, samenstelling van de urine, ademfrequentie etc.
- ‘phusis’ (natuur)
- ‘logos’ (leer)
Vorm en bouw zijn bepalend voor de functiemogelijkheden andersom heeft de functie van
een orgaan ook invloed op de bouw ervan.
Functionele anatomie is de term die gebruikt wordt voor een combinatie van anatomie en
fysiologie, hier wordt de bouw van het menselijk lichaam in directie relatie met de
lichaamsfunctie behandelt.
Onderzoeksmethoden;
1. Bij inspectie observeer je systematisch de buitenkant van het lichaam.
2. Bij palpatie tast je met je handen en vingers het lichaamsoppervlakte af zodat je iets
te weten komt over dieper gelegen structuren.
3. Bij percussie klop je aan de buitenkant op een deel van het lichaam om uit de hoogte
van de toon een indruk te krijgen van de toestand van het onderliggende weefsel.
4. Bij auscultatie luister je met een stethoscoop naar geluiden die door het lichaam
geproduceerd worden.
5. Bij laboratoriumonderzoek worden weefsels en vloedstoffen, zoals bloed, speeksel of
urine, onderzocht.
6. Bij computertomografie (CT) wordt röntgenstraling toegepast. Kalkhoudende botten
absorberen de straling niet maar zachtere weefsels worden wel zichtbaar.
7. Met een angiografie kan men afwijkingen in de hartholten en in de bloedvaten
opsporen. Contrastvloeistof wordt in de bloedbaan gespoten waardoor door middel
van röntgenfoto’s alles zichtbaar wordt gemaakt.
8. Bij magnetic resonance imaging (MRI) wordt de te onderzoeken persoon in een
tunnel geschoven die een zeer sterke magneet bevat, waarmee de
waterstofatoomkernen in het lichaam gemagnetiseerd worden, deze kernen gaan in
een bepaalde richting draaien. Door radiogolven kunnen nu eigenschappen van de
structuren van weefsels worden weergegeven.
9. Echografie of echoscopie is een beeldvormend onderzoek met behulp van
ultrageluidstrillingen, hierbij worden via sonde hoogfrequenties geluidsgolven van het
, lichaam ingezonden, organen en weefselstructuren kaatsen dit terug en de computer
zet dit om in beeld.
10. Bij doppleronderzoek wordt ook gebruik gemakt van hoogfrequente geluidsgolven.
Hiermee kunnen de stroomrichtingen en stroomsnelheden van bloed in een
bloedbaan worden geregistreerd.
11. Endoscopie is een verzamelnaam van alle onderzoeken met een optische sonde.
Afkortingen;
- A. = arteria (slagader)
- V. = vena (ader)
- N. = nervus (zenuw)
- M. = musculus (spier)
Hoofdstuk 2.1 Metabolisme
Met stofwisseling ofwel metabolisme worden alle biochemische reacties bedoeld die in de
cellen kunnen plaatsvinden. Er zijn 2 types:
- Anabole reacties, kleine moleculen worden samengevoegd tot grotere moleculen.
Deze reactie kost energie. Dit heet ook wel assimilatie
- Katabole reacties, omzettingen waarbij grotere moleculen worden afgebroken tot
kleinere moleculen. Bij deze reactie komt energie vrij. Dit heet ook wel dissimilatie
Bij verbranding is altijd zuurstof nodig daarom heet dit ook wel aerobe dissimilatie,
verbranding in de cel heet celademhaling. Doel van verbranding; het vrijmaken van energie.
Verbranding van glucose;
Glucose + zuurstof -> energie + water + koolstofdioxide + afvalstoffen
Verbranding van vetten;
Vetten + zuurstof -> energie + water + koolstofdioxide + afvalstoffen
Afbraak van energierijke stoffen zonder het gebruik van zuurstof heet anaerobe dissimilatie.
De anaerobe dissimilatie in formule;
Glucose -> energie + melkzuur + water
Adenosinedifosfaat is de stof die energie kan ‘opladen’. Er zitten 2 fosfaat moleculen vast
aan het eiwit adenosine.
Wanneer er verbranding ontstaat kan er een derde fosfaatmolecuul aan ADP worden
gebonden dan heet de stof adenosinetrifosfaat (ATP) dan wordt er ook energie opgeslagen.
ADP is opgeladen en ATP bewaart de energie
ADP + P + energie -> ATP
Alle biochemische reacties in de cellen vinden plaats met behulp van reactieversnellers:
enzymen.
De belangrijkste kenmerken van enzymen:
, - Zijn altijd eiwitten
- Worden door het lichaam zelf gemaakt
- Kunnen biochemische reacties snel laten verlopen
- Zijn reactie specifiek
- Zijn temperatuur specifiek
- Zijn zuurgraad specifiek
- Worden zelf niet verbruikt of chemisch verandert bij de reactie
- Hebben vaak een stof nodig die meehelpt de reactie goed te laten verlopen
- Worden meestal genoemd naar de stof die ze splitsen of naar de reactie die ze
beïnvloeden
Hoofdstuk 4 Topografie
De anatomische houding is een houding waarbij iemand rechtop staat, armen zijn gestrekt
langs het lichaam met de handpalmen naar voren gekeerd en de voeten zijn iets gespreid.
Er zijn 3 lichaamsvlakken;
- Frontaal vlak, frontale doorsnede (voor en achter)
- Transversaal vlak, transversale doorsnede (boven en onder)
- Sagittaal vlak, sagittale doorsnede (links en rechts)
Buisvormige structuren;
De holte die door buisvormige organen omsloten wordt noem je het lumen (opening, gat)
Een longitudinale doorsnede (lengtedoorsnede)
Hoofdstuk 1 Terreinverkenning
Het vak anatomie en fysiologie is specifiek gericht op het gezonde lichamelijke (somatische)
functioneren van de mens.
Anatomie (ontleedkunde) houdt zich bezig met de bouw van het menselijk lichaam.
- ‘ana’ (uiteen)
- ‘temnein’ (snijden)
Fysiologie is de wetenschap van het functioneren van een levend organisme: bloedruk,
zuurstofverbruik, samenstelling van de urine, ademfrequentie etc.
- ‘phusis’ (natuur)
- ‘logos’ (leer)
Vorm en bouw zijn bepalend voor de functiemogelijkheden andersom heeft de functie van
een orgaan ook invloed op de bouw ervan.
Functionele anatomie is de term die gebruikt wordt voor een combinatie van anatomie en
fysiologie, hier wordt de bouw van het menselijk lichaam in directie relatie met de
lichaamsfunctie behandelt.
Onderzoeksmethoden;
1. Bij inspectie observeer je systematisch de buitenkant van het lichaam.
2. Bij palpatie tast je met je handen en vingers het lichaamsoppervlakte af zodat je iets
te weten komt over dieper gelegen structuren.
3. Bij percussie klop je aan de buitenkant op een deel van het lichaam om uit de hoogte
van de toon een indruk te krijgen van de toestand van het onderliggende weefsel.
4. Bij auscultatie luister je met een stethoscoop naar geluiden die door het lichaam
geproduceerd worden.
5. Bij laboratoriumonderzoek worden weefsels en vloedstoffen, zoals bloed, speeksel of
urine, onderzocht.
6. Bij computertomografie (CT) wordt röntgenstraling toegepast. Kalkhoudende botten
absorberen de straling niet maar zachtere weefsels worden wel zichtbaar.
7. Met een angiografie kan men afwijkingen in de hartholten en in de bloedvaten
opsporen. Contrastvloeistof wordt in de bloedbaan gespoten waardoor door middel
van röntgenfoto’s alles zichtbaar wordt gemaakt.
8. Bij magnetic resonance imaging (MRI) wordt de te onderzoeken persoon in een
tunnel geschoven die een zeer sterke magneet bevat, waarmee de
waterstofatoomkernen in het lichaam gemagnetiseerd worden, deze kernen gaan in
een bepaalde richting draaien. Door radiogolven kunnen nu eigenschappen van de
structuren van weefsels worden weergegeven.
9. Echografie of echoscopie is een beeldvormend onderzoek met behulp van
ultrageluidstrillingen, hierbij worden via sonde hoogfrequenties geluidsgolven van het
, lichaam ingezonden, organen en weefselstructuren kaatsen dit terug en de computer
zet dit om in beeld.
10. Bij doppleronderzoek wordt ook gebruik gemakt van hoogfrequente geluidsgolven.
Hiermee kunnen de stroomrichtingen en stroomsnelheden van bloed in een
bloedbaan worden geregistreerd.
11. Endoscopie is een verzamelnaam van alle onderzoeken met een optische sonde.
Afkortingen;
- A. = arteria (slagader)
- V. = vena (ader)
- N. = nervus (zenuw)
- M. = musculus (spier)
Hoofdstuk 2.1 Metabolisme
Met stofwisseling ofwel metabolisme worden alle biochemische reacties bedoeld die in de
cellen kunnen plaatsvinden. Er zijn 2 types:
- Anabole reacties, kleine moleculen worden samengevoegd tot grotere moleculen.
Deze reactie kost energie. Dit heet ook wel assimilatie
- Katabole reacties, omzettingen waarbij grotere moleculen worden afgebroken tot
kleinere moleculen. Bij deze reactie komt energie vrij. Dit heet ook wel dissimilatie
Bij verbranding is altijd zuurstof nodig daarom heet dit ook wel aerobe dissimilatie,
verbranding in de cel heet celademhaling. Doel van verbranding; het vrijmaken van energie.
Verbranding van glucose;
Glucose + zuurstof -> energie + water + koolstofdioxide + afvalstoffen
Verbranding van vetten;
Vetten + zuurstof -> energie + water + koolstofdioxide + afvalstoffen
Afbraak van energierijke stoffen zonder het gebruik van zuurstof heet anaerobe dissimilatie.
De anaerobe dissimilatie in formule;
Glucose -> energie + melkzuur + water
Adenosinedifosfaat is de stof die energie kan ‘opladen’. Er zitten 2 fosfaat moleculen vast
aan het eiwit adenosine.
Wanneer er verbranding ontstaat kan er een derde fosfaatmolecuul aan ADP worden
gebonden dan heet de stof adenosinetrifosfaat (ATP) dan wordt er ook energie opgeslagen.
ADP is opgeladen en ATP bewaart de energie
ADP + P + energie -> ATP
Alle biochemische reacties in de cellen vinden plaats met behulp van reactieversnellers:
enzymen.
De belangrijkste kenmerken van enzymen:
, - Zijn altijd eiwitten
- Worden door het lichaam zelf gemaakt
- Kunnen biochemische reacties snel laten verlopen
- Zijn reactie specifiek
- Zijn temperatuur specifiek
- Zijn zuurgraad specifiek
- Worden zelf niet verbruikt of chemisch verandert bij de reactie
- Hebben vaak een stof nodig die meehelpt de reactie goed te laten verlopen
- Worden meestal genoemd naar de stof die ze splitsen of naar de reactie die ze
beïnvloeden
Hoofdstuk 4 Topografie
De anatomische houding is een houding waarbij iemand rechtop staat, armen zijn gestrekt
langs het lichaam met de handpalmen naar voren gekeerd en de voeten zijn iets gespreid.
Er zijn 3 lichaamsvlakken;
- Frontaal vlak, frontale doorsnede (voor en achter)
- Transversaal vlak, transversale doorsnede (boven en onder)
- Sagittaal vlak, sagittale doorsnede (links en rechts)
Buisvormige structuren;
De holte die door buisvormige organen omsloten wordt noem je het lumen (opening, gat)
Een longitudinale doorsnede (lengtedoorsnede)
