HC DUITSLAND IN EUROPA
Ka 37: De rol van moderne propaganda- en communicatiemiddelen en vormen van
massaorganisatie.
Ka 38: Het in praktijk brengen van de totalitaire ideologieën communisme en fascisme/
nationaalsocialisme.
Ka 39: De crisis van het wereldkapitalisme.
Ka 40: Het voeren van twee wereldoorlogen.
Ka 41: Racisme en discriminatie die leidden tot genocide, in het bijzonder op de Joden.
Ka 42: De Duitse bezetting van Nederland.
Ka 45: De verdeling van de wereld in twee ideologische blokken in de greep van een
wapenwedloop en de daaruit voortvloeiende dreiging van een atoomoorlog.
Ka 47: De eenwording van Europa.
Ka 48: De toenemende westerse welvaart die vanaf de jaren zestig van de 20e eeuw
aanleiding gaf tot ingrijpende sociaal-culturele veranderingsprocessen.
Leidende vraag 1: Wat leidde tot de opkomst van het nationaalsocialisme en welke gevolgen
had dit voor Duitsland en Europa (1918-1945)?
Het Duitse keizerrijk (1871-1918) was een politieke en militaire grootmacht met groeiende
internationale ambities en een sterke economische groei. De macht werd hier uitgevoerd
door één persoon. Onder leiding van keizer Wilhelm II startte Duitsland in 1914 met de
Eerste Wereldoorlog. Dit had een korte strijd moeten worden met een glansrijke
overwinning voor Duitsland, maar de werkelijkheid
was anders.
In 1918 kwam er een einde aan de Eerste Wereldoorlog
(1914-1918). In de loopgravenoorlog was door geen
enkele partij terreinwinst geboekt en vielen er veel
slachtoffers. Nadat de VS in 1917 ook de oorlog aan
Duitsland verklaarden en zich in 1918 in de strijd mengden, was het voor de Duitse
legerleiding duidelijk dat Duitsland zich snel gewonnen zou moeten geven. Toen de Duitse
legerleiding om een wapenstilstand vroeg, was het hele land in shock: zij hadden jarenlang
, positieve berichten over de strijd ontvangen en gelezen. Deze propaganda zorgde ervoor dat
de bevolking dacht dat de oorlog te winnen was.
De Verenigde Staten wilden onderhandelen over een wapenstilstand, maar eisten dan eerst
democratische hervormingen in Duitsland. De Duitse legerleiding gaf keizer Wilhelm II het
advies om een nieuwe, democratische regering aan te stellen. Deze regering zou de
wapenstilstand tekenen en de verantwoordelijkheid voor de nederlaag dragen.
In Versailles werd onderhandeld over de definitieve vredesvoorwaarden. Duitsland ontving
hiervoor geen uitnodiging: alleen de "overwinnaars" van de oorlog kwamen samen.
Duitsland werd verantwoordelijk gehouden voor het uitbreken van de Eerste Wereldoorlog
en kreeg de Alleinschuld toebedeeld. Dit kwam door:
Het feit dat na de aanslag op de Oostenrijkse kroonprins Franz-Ferdinand Duitsland
Oostenrijk-Hongarije onvoorwaardelijk steunde, wat van cruciaal belang was voor de
aanloop naar de oorlog.
Het Duitse mobilisatieplan had ertoe geleid dat het conflict tussen Oostenrijk,
Rusland en Duitsland was uitgegroeid tot één Europese oorlog.
De onderhandelaars in Versailles dwongen Duitsland een vernederend vredesverdrag te
tekenen. Hierin werd Duitsland verplicht tot het doen van herstelbetalingen, het teruggeven
van het Elzas-Lotharingengebied aan Frankrijk, het afstaan van haar oostelijke gebieden en
de koloniën, het verkleinen van de militaire machtspositie en de demilitarisatie.
Dolkstootlegende --> na de oorlog verklaarde de Duitse generaal Von Ludendorff dat het
Duitse leger nog best had kunnen doorvechten, maar dat het was verraden door de nieuwe
democratische regering. Het leger kreeg als het ware een dolkstoot in de rug van de eigen
politici.
Op politiek gebied was Duitsland enorm verdeeld. Na de val van het keizerrijk ontstond er
een machtsstrijd tussen de socialisten en communisten. Diverse groepen probeerden de
macht te grijpen:
- De Socialistische SPD wilde een parlementaire democratie met plek voor
verschillende politieke partijen.
- De KPD wilde het parlement en de politieke partijen afschaffen en vervangen door
"raden", met vertegenwoordigers van arbeiders en soldaten.
- Nationalisten en conservatieven wilden een eind aan de prille democratie. Zij wilden
weer een autoritaire keizer aan het hoofd.
Na de verkiezingen werd in januari 1919 een nieuw parlement gekozen. Door de
voortdurende onrust in Berlijn besloten de afgevaardigden bijeen te komen in de
provinciestad Weimar. Hier werd de nieuwste grondwet gepresenteerd. Voortaan was
Ka 37: De rol van moderne propaganda- en communicatiemiddelen en vormen van
massaorganisatie.
Ka 38: Het in praktijk brengen van de totalitaire ideologieën communisme en fascisme/
nationaalsocialisme.
Ka 39: De crisis van het wereldkapitalisme.
Ka 40: Het voeren van twee wereldoorlogen.
Ka 41: Racisme en discriminatie die leidden tot genocide, in het bijzonder op de Joden.
Ka 42: De Duitse bezetting van Nederland.
Ka 45: De verdeling van de wereld in twee ideologische blokken in de greep van een
wapenwedloop en de daaruit voortvloeiende dreiging van een atoomoorlog.
Ka 47: De eenwording van Europa.
Ka 48: De toenemende westerse welvaart die vanaf de jaren zestig van de 20e eeuw
aanleiding gaf tot ingrijpende sociaal-culturele veranderingsprocessen.
Leidende vraag 1: Wat leidde tot de opkomst van het nationaalsocialisme en welke gevolgen
had dit voor Duitsland en Europa (1918-1945)?
Het Duitse keizerrijk (1871-1918) was een politieke en militaire grootmacht met groeiende
internationale ambities en een sterke economische groei. De macht werd hier uitgevoerd
door één persoon. Onder leiding van keizer Wilhelm II startte Duitsland in 1914 met de
Eerste Wereldoorlog. Dit had een korte strijd moeten worden met een glansrijke
overwinning voor Duitsland, maar de werkelijkheid
was anders.
In 1918 kwam er een einde aan de Eerste Wereldoorlog
(1914-1918). In de loopgravenoorlog was door geen
enkele partij terreinwinst geboekt en vielen er veel
slachtoffers. Nadat de VS in 1917 ook de oorlog aan
Duitsland verklaarden en zich in 1918 in de strijd mengden, was het voor de Duitse
legerleiding duidelijk dat Duitsland zich snel gewonnen zou moeten geven. Toen de Duitse
legerleiding om een wapenstilstand vroeg, was het hele land in shock: zij hadden jarenlang
, positieve berichten over de strijd ontvangen en gelezen. Deze propaganda zorgde ervoor dat
de bevolking dacht dat de oorlog te winnen was.
De Verenigde Staten wilden onderhandelen over een wapenstilstand, maar eisten dan eerst
democratische hervormingen in Duitsland. De Duitse legerleiding gaf keizer Wilhelm II het
advies om een nieuwe, democratische regering aan te stellen. Deze regering zou de
wapenstilstand tekenen en de verantwoordelijkheid voor de nederlaag dragen.
In Versailles werd onderhandeld over de definitieve vredesvoorwaarden. Duitsland ontving
hiervoor geen uitnodiging: alleen de "overwinnaars" van de oorlog kwamen samen.
Duitsland werd verantwoordelijk gehouden voor het uitbreken van de Eerste Wereldoorlog
en kreeg de Alleinschuld toebedeeld. Dit kwam door:
Het feit dat na de aanslag op de Oostenrijkse kroonprins Franz-Ferdinand Duitsland
Oostenrijk-Hongarije onvoorwaardelijk steunde, wat van cruciaal belang was voor de
aanloop naar de oorlog.
Het Duitse mobilisatieplan had ertoe geleid dat het conflict tussen Oostenrijk,
Rusland en Duitsland was uitgegroeid tot één Europese oorlog.
De onderhandelaars in Versailles dwongen Duitsland een vernederend vredesverdrag te
tekenen. Hierin werd Duitsland verplicht tot het doen van herstelbetalingen, het teruggeven
van het Elzas-Lotharingengebied aan Frankrijk, het afstaan van haar oostelijke gebieden en
de koloniën, het verkleinen van de militaire machtspositie en de demilitarisatie.
Dolkstootlegende --> na de oorlog verklaarde de Duitse generaal Von Ludendorff dat het
Duitse leger nog best had kunnen doorvechten, maar dat het was verraden door de nieuwe
democratische regering. Het leger kreeg als het ware een dolkstoot in de rug van de eigen
politici.
Op politiek gebied was Duitsland enorm verdeeld. Na de val van het keizerrijk ontstond er
een machtsstrijd tussen de socialisten en communisten. Diverse groepen probeerden de
macht te grijpen:
- De Socialistische SPD wilde een parlementaire democratie met plek voor
verschillende politieke partijen.
- De KPD wilde het parlement en de politieke partijen afschaffen en vervangen door
"raden", met vertegenwoordigers van arbeiders en soldaten.
- Nationalisten en conservatieven wilden een eind aan de prille democratie. Zij wilden
weer een autoritaire keizer aan het hoofd.
Na de verkiezingen werd in januari 1919 een nieuw parlement gekozen. Door de
voortdurende onrust in Berlijn besloten de afgevaardigden bijeen te komen in de
provinciestad Weimar. Hier werd de nieuwste grondwet gepresenteerd. Voortaan was
