H1 De Verenigde Staten in beeld + definities + basisboeknummers
De Geo - VWO (verschenen in 2021)
Leerboek isbn: 9789006988215
Paragraaf 1 t/m 5 (Klimaat en landschap, Extreem weer, Stad in
Amerika: Chicago, Diversiteit van de bevolking, Bevolkingsgroei en
migratie)
§1 Klimaat en landschap
Welke klimaten (5) Klimaten:
komen voor in de VS? 1. Zeeklimaat
2. Middellandse zeeklimaat
3. Landklimaat
4. Steppeklimaat
5. Woestijnklimaat
Wat is van invloed op 1. Breedteligging
de temperatuur en de 2. Aan- en aflandige wind
neerslag in de VS? (3) 3. Reliëf
Leg de invloed van In het noorden is het kouder dan in het zuiden.
breedteligging uit op de (Waarom dit is vind je verder op bij basisboeknummer 48)
temperatuur en de
neerslag.
Breedteligging De afstand van een plaats tot de evenaar.
Jaaramplitude Het verschil tussen de gemiddelde temperatuur in de warmste en de
koudste maand van het jaar.
Aanlandige wind Wind vanaf zee
Aflandige wind Wind vanaf land (landwind)
Leg de invloed van de Aanlandige wind langs westkust:
aan- en aflandige Wind vanaf de Grote Oceaan (Pacific). Het zeewater heeft een
winden uit op de matigende invloed op de temperatuur: verkoeling in de zomer, en
temperatuur en de minder kou in de winter. Seattle in het noorden heeft hierdoor een
neerslag. zeeklimaat met koele zomers en zachte winters.
(In 3 gebieden)
Aflandige wind in zuidoosten:
Warme, vochtige zeelucht komt vanaf de Golf van Mexico. Het gebied
heeft een zeeklimaat, net als Seattle. Maar de verschillen: warmere
zomers, milde winters en meer neerslag. Dit is een Middellandse
Zeeklimaat: warme, droge zomers en milde winters met neerslag.
Aanlandige en aflandige wind in noordoosten:
Er is een landklimaat met warme zomers (overheersende wind uit de
tropen) en koude winters (aflandige wind uit de poolstreken).
1
,Landklimaat Klimaat met in de koudste maand een gemiddelde dagtemperatuur die
lager is dan –3 °C en in de warmste maand hoger dan +10 °C.
Middellandse Zeeklimaat met hete, droge zomers en vochtige, zachte winters.
zeeklimaat
Steppeklimaat Droog klimaat met 250 tot 500 mm neerslag per jaar.
Woestijnklimaat Droog klimaat waarbij in een jaar minder dan 250 mm neerslag valt.
Zeeklimaat Klimaat met een matigende invloed van de zee op de temperatuur (’s
zomers koeler, ’s winters zachter) en het hele jaar neerslag.
Leg de invloed van Veel bergen in het westen, weinig in oosten.
reliëf uit op de
temperatuur en de
neerslag.
Invloed van bergen op de wind:
Oceaanwinden worden tegengehouden. Gevolg: landinwaarts grote
verschillen tussen de temperatuur in de zomer en in de winter.
Invloed op de neerslag.
Begrijpen: Loefzijde/lijzijde en stuwingsregens/regenschaduw.
Langs de westkust: neerslag aan de loefzijde van de Coast Ranges:
stuwingsregen. Aan de lijzijde ligt de lange, smalle Central Valley(1)
in de regenschaduw. Landbouw met irrigatie: citrusfruit, rijst en
groenten.
Meer landinwaarts ligt het Great Basin (Grote Bekken), een droog
gebied met hoogvlakten. Het ligt in de regenschaduw. Er heerst een
woestijnklimaat en een steppeklimaat.
In het vlakke midden van de VS is er weinig oceaaninvloed door de
ligging tussen de Rocky Mountains en de Appalachen.
Wheatbelt: Great Plains is een hoogvlakte met een natuurlijke begroeiing van
prairiegrassen (steppe). Ook is er extensieve veeteelt.
Cornbelt: Centrale Laagvlakte.
Afbeeldingen W2, W3, W4, W5 (snappen/ verklaren)
Opdrachten 3, 4, 5, en 6
Basisboeknummers bij §1
B21 Drie Bij kaartlezen kijk je naar de titel, de schaal en de legenda van de kaart.
Kaartvaardigheden Bij kaartlezen benoem je plaatsen en verschijnselen.
Bij kaartanalyse orden je de gegevens op de kaart. In 2 stappen:
2
, - Het herkennen van patronen: je verdeelt een gebied in twee of
meer delen, de deelgebieden. In die deelgebieden ga je op zoek
naar spreidingspatronen.
- Het leggen van verbanden: bv. de bevolkingsspreiding vergelijk
je dan met iets anders, bijvoorbeeld het klimaat. En dan blijkt er
een verband (bv. in de koude gebieden wonen minder mensen).
Bij kaartinterpretatie zoek je naar een verklaring voor de gevonden
verbanden: Is het gevonden verband toevallig of zit er meer achter?
Daarvoor moet je logisch nadenken en vaak ook informatie gebruiken
die niet op de kaart staat.
B48 Breedteligging en De zon geeft niet overal op aarde evenveel warmte af. De aarde is een
temperatuur bol. In de tropen staat de zon midden op de dag hoog aan de hemel. De
schaduwen zijn kort, want de zonnestralen vallen bijna loodrecht op het
aardoppervlak.
In de poolstreken
vallen de zonnestralen schuin op het aardoppervlak. De twee bundels
met zonnestralen zijn even dik en geven evenveel warmte. Je ziet dat
de schuine bundel een groter oppervlakte bestraalt dan de loodrechte
bundel. Bij schuine stralen wordt de warmte dus uitgesmeerd over een
groter oppervlak. Per vierkante meter wordt dat grotere oppervlak dus
minder warm.
Er is nog een oorzaak waardoor rechte stralen meer warmte afgeven
dan schuine stralen. In de lucht bevinden zich wolken en stofdeeltjes.
Een deel van de zonnestralen botst daar tegenaan en kaatst terug het
heelal in. Schuin invallende stralen moeten een langere weg afleggen
door de dampkring dan recht invallende stralen. Ze komen dus meer
wolken en stofdeeltjes tegen om tegenaan te botsen.
B53 Temperatuur Het landoppervlak warmt sneller op dan een zee of oceaan en koelt
boven land en zee sneller af. Het aardoppervlak bestaat voor:
29% uit land. Boven land kan de lucht erg warm maar ook erg koud
worden. De temperatuur kan ook heel snel wisselen.
3
De Geo - VWO (verschenen in 2021)
Leerboek isbn: 9789006988215
Paragraaf 1 t/m 5 (Klimaat en landschap, Extreem weer, Stad in
Amerika: Chicago, Diversiteit van de bevolking, Bevolkingsgroei en
migratie)
§1 Klimaat en landschap
Welke klimaten (5) Klimaten:
komen voor in de VS? 1. Zeeklimaat
2. Middellandse zeeklimaat
3. Landklimaat
4. Steppeklimaat
5. Woestijnklimaat
Wat is van invloed op 1. Breedteligging
de temperatuur en de 2. Aan- en aflandige wind
neerslag in de VS? (3) 3. Reliëf
Leg de invloed van In het noorden is het kouder dan in het zuiden.
breedteligging uit op de (Waarom dit is vind je verder op bij basisboeknummer 48)
temperatuur en de
neerslag.
Breedteligging De afstand van een plaats tot de evenaar.
Jaaramplitude Het verschil tussen de gemiddelde temperatuur in de warmste en de
koudste maand van het jaar.
Aanlandige wind Wind vanaf zee
Aflandige wind Wind vanaf land (landwind)
Leg de invloed van de Aanlandige wind langs westkust:
aan- en aflandige Wind vanaf de Grote Oceaan (Pacific). Het zeewater heeft een
winden uit op de matigende invloed op de temperatuur: verkoeling in de zomer, en
temperatuur en de minder kou in de winter. Seattle in het noorden heeft hierdoor een
neerslag. zeeklimaat met koele zomers en zachte winters.
(In 3 gebieden)
Aflandige wind in zuidoosten:
Warme, vochtige zeelucht komt vanaf de Golf van Mexico. Het gebied
heeft een zeeklimaat, net als Seattle. Maar de verschillen: warmere
zomers, milde winters en meer neerslag. Dit is een Middellandse
Zeeklimaat: warme, droge zomers en milde winters met neerslag.
Aanlandige en aflandige wind in noordoosten:
Er is een landklimaat met warme zomers (overheersende wind uit de
tropen) en koude winters (aflandige wind uit de poolstreken).
1
,Landklimaat Klimaat met in de koudste maand een gemiddelde dagtemperatuur die
lager is dan –3 °C en in de warmste maand hoger dan +10 °C.
Middellandse Zeeklimaat met hete, droge zomers en vochtige, zachte winters.
zeeklimaat
Steppeklimaat Droog klimaat met 250 tot 500 mm neerslag per jaar.
Woestijnklimaat Droog klimaat waarbij in een jaar minder dan 250 mm neerslag valt.
Zeeklimaat Klimaat met een matigende invloed van de zee op de temperatuur (’s
zomers koeler, ’s winters zachter) en het hele jaar neerslag.
Leg de invloed van Veel bergen in het westen, weinig in oosten.
reliëf uit op de
temperatuur en de
neerslag.
Invloed van bergen op de wind:
Oceaanwinden worden tegengehouden. Gevolg: landinwaarts grote
verschillen tussen de temperatuur in de zomer en in de winter.
Invloed op de neerslag.
Begrijpen: Loefzijde/lijzijde en stuwingsregens/regenschaduw.
Langs de westkust: neerslag aan de loefzijde van de Coast Ranges:
stuwingsregen. Aan de lijzijde ligt de lange, smalle Central Valley(1)
in de regenschaduw. Landbouw met irrigatie: citrusfruit, rijst en
groenten.
Meer landinwaarts ligt het Great Basin (Grote Bekken), een droog
gebied met hoogvlakten. Het ligt in de regenschaduw. Er heerst een
woestijnklimaat en een steppeklimaat.
In het vlakke midden van de VS is er weinig oceaaninvloed door de
ligging tussen de Rocky Mountains en de Appalachen.
Wheatbelt: Great Plains is een hoogvlakte met een natuurlijke begroeiing van
prairiegrassen (steppe). Ook is er extensieve veeteelt.
Cornbelt: Centrale Laagvlakte.
Afbeeldingen W2, W3, W4, W5 (snappen/ verklaren)
Opdrachten 3, 4, 5, en 6
Basisboeknummers bij §1
B21 Drie Bij kaartlezen kijk je naar de titel, de schaal en de legenda van de kaart.
Kaartvaardigheden Bij kaartlezen benoem je plaatsen en verschijnselen.
Bij kaartanalyse orden je de gegevens op de kaart. In 2 stappen:
2
, - Het herkennen van patronen: je verdeelt een gebied in twee of
meer delen, de deelgebieden. In die deelgebieden ga je op zoek
naar spreidingspatronen.
- Het leggen van verbanden: bv. de bevolkingsspreiding vergelijk
je dan met iets anders, bijvoorbeeld het klimaat. En dan blijkt er
een verband (bv. in de koude gebieden wonen minder mensen).
Bij kaartinterpretatie zoek je naar een verklaring voor de gevonden
verbanden: Is het gevonden verband toevallig of zit er meer achter?
Daarvoor moet je logisch nadenken en vaak ook informatie gebruiken
die niet op de kaart staat.
B48 Breedteligging en De zon geeft niet overal op aarde evenveel warmte af. De aarde is een
temperatuur bol. In de tropen staat de zon midden op de dag hoog aan de hemel. De
schaduwen zijn kort, want de zonnestralen vallen bijna loodrecht op het
aardoppervlak.
In de poolstreken
vallen de zonnestralen schuin op het aardoppervlak. De twee bundels
met zonnestralen zijn even dik en geven evenveel warmte. Je ziet dat
de schuine bundel een groter oppervlakte bestraalt dan de loodrechte
bundel. Bij schuine stralen wordt de warmte dus uitgesmeerd over een
groter oppervlak. Per vierkante meter wordt dat grotere oppervlak dus
minder warm.
Er is nog een oorzaak waardoor rechte stralen meer warmte afgeven
dan schuine stralen. In de lucht bevinden zich wolken en stofdeeltjes.
Een deel van de zonnestralen botst daar tegenaan en kaatst terug het
heelal in. Schuin invallende stralen moeten een langere weg afleggen
door de dampkring dan recht invallende stralen. Ze komen dus meer
wolken en stofdeeltjes tegen om tegenaan te botsen.
B53 Temperatuur Het landoppervlak warmt sneller op dan een zee of oceaan en koelt
boven land en zee sneller af. Het aardoppervlak bestaat voor:
29% uit land. Boven land kan de lucht erg warm maar ook erg koud
worden. De temperatuur kan ook heel snel wisselen.
3
