Maes Chelsea 2VBl Geneeskunde heelkunde PATHOLOGIE
Verpleegkundige aandachtspunten
(Casussen en open vragen bij examen, aanvullend op multiple choice van Franckaert en open vragen
van Haine)
Neurologie
Anatomie en functies van de hersenen
-Stuurt alles
-Enige orgaan dat niet transplanteerbaar is -> persoonlijkheidsveranderingen
-Gevoelig aan drukveranderingen -> Rigide doos
-Kleuter 15000 neuron verbindingen, adolescent 8000, oudere 2000
Schedel is afgesloten beschermende doos waarvan binnenruimte volledig opgevuld is met
hersenstructuren, hier heerst er een constante intracraniële druk die garant is voor een perfect
functioneren.
Wanneer een ruimte innemend proces (tumor, bloeding, oedeem) in schedel ontstaat, dan zet deze
niet uit en zal er zich een levensbedreigende situatie voordoen => Intercraniële overdruk
Monroe Kelly doctrine:
1. Hersenen zitten in niet uitzetbare doos van bot
2. De hersenparenchymen zijn bijna niet samendrukbaar
3. Het volume v/h bloed i/d craniële holte is daarom bijna constant
4. Een continue outflow v veneus bloed uit de craniële holte is nodig om ruimte te maken voor de
aanvoer v arterieel bloed
Indeling zenuwstelsel
Centraal zenuwstelsel (=hersenen en ruggenmerg) en perifeer zenuwstelsel (= ruggenmergzenuwen
vanuit ruggengraad naar rest van lichaam)
Perifeer zenuwstelsel:
Somatisch zenuwstelsel (willekeurig) Autonoom zenuwstelsel (onwillekeurig)
Motoriek (aansturen skeletspieren) Reflexen -> parasympatisch (= energie en
Sensibel (sensorische info uit zintuigen, huid en middelen sparen tijdens ontspanning) en
skeletspieren naar centraal zenuwstelsel) sympatisch deel (= aanzetten tot actie in tijden
v stress)
Bv: Begroeten, hand schudden, koude Bv: Rustig ademen tijdens slaap, klamme handen
Macroscopische hersenen
-Homunculus
Motorische projectie en sensibele projectie: Delen die we vaak bewegen nemen in motorische
gedeelte veel plek in. Dingen waar we goed mee voelen nemen dan weer meer plek in in het
sensibele gedeelte.
Het principe v (neuro)plasticiteit: bv iemand blind geboren zal grotere oren hebben, nog gevoeligere
vingers door braille te lezen, een violist heeft grotere handen in cortex
1
, Maes Chelsea 2VBl Geneeskunde heelkunde PATHOLOGIE
Fylogenetische opbouwmodel
3delen:
-Reptielenbrein/hersenstam -> overlevingsdrang, instinct, voortplanting
-Limbisch brein -> driften, emotie (woede, angst, liefde, plezier, …)
-Neocortex -> de baas: intellect, leervermogen, geheugen, taal (welzijn, genieten, ontspannen, …)
3-ledigheid van het brein
-Neurologische opbouw:
Als we gaan eten:
1) Hersenstam -> kunnen kauwen
2) Limbisch (en basale ganglia) -> drang naar eten
3) Neocortex -> lekker eten kiezen, genieten van eten
Wanneer er 1 uitvalt dan wordt het ander deel dominanter. Bv als neocortex uitvalt dan zullen we
dankzij ons limbisch gedeelte alles binnen schrokken.
Neocortex zorgt dat we dingen kunnen aanleren, kennen we het dan gaat het over in limbisch (wordt
automatisme)
Limbisch: oudste deel v hersenen, als ring (= limbus) gelegen rond de hersenbalk
-Dit is de zone v/de regulatie:
-Emoties, driften, emotioneel geheugen (moet ik vluchten?)
-Bevat hippocampus
De hippocampus
-Het geheugen in de temporale kwab
-Info opslaan (nieuwe kennis: interesse, motivatie, aandacht, …)
-Info bewaren (= consolidatie: na herhalen, verbanden leggen, …)
-Info heroproepen (zeer belangrijk proces v ouderdom en dementie)
Vanuit hippocampus wordt info verstuurd naar de cerebrale cortex, hier wordt het opgeslagen =>
Lange termijn geheugen
2
Verpleegkundige aandachtspunten
(Casussen en open vragen bij examen, aanvullend op multiple choice van Franckaert en open vragen
van Haine)
Neurologie
Anatomie en functies van de hersenen
-Stuurt alles
-Enige orgaan dat niet transplanteerbaar is -> persoonlijkheidsveranderingen
-Gevoelig aan drukveranderingen -> Rigide doos
-Kleuter 15000 neuron verbindingen, adolescent 8000, oudere 2000
Schedel is afgesloten beschermende doos waarvan binnenruimte volledig opgevuld is met
hersenstructuren, hier heerst er een constante intracraniële druk die garant is voor een perfect
functioneren.
Wanneer een ruimte innemend proces (tumor, bloeding, oedeem) in schedel ontstaat, dan zet deze
niet uit en zal er zich een levensbedreigende situatie voordoen => Intercraniële overdruk
Monroe Kelly doctrine:
1. Hersenen zitten in niet uitzetbare doos van bot
2. De hersenparenchymen zijn bijna niet samendrukbaar
3. Het volume v/h bloed i/d craniële holte is daarom bijna constant
4. Een continue outflow v veneus bloed uit de craniële holte is nodig om ruimte te maken voor de
aanvoer v arterieel bloed
Indeling zenuwstelsel
Centraal zenuwstelsel (=hersenen en ruggenmerg) en perifeer zenuwstelsel (= ruggenmergzenuwen
vanuit ruggengraad naar rest van lichaam)
Perifeer zenuwstelsel:
Somatisch zenuwstelsel (willekeurig) Autonoom zenuwstelsel (onwillekeurig)
Motoriek (aansturen skeletspieren) Reflexen -> parasympatisch (= energie en
Sensibel (sensorische info uit zintuigen, huid en middelen sparen tijdens ontspanning) en
skeletspieren naar centraal zenuwstelsel) sympatisch deel (= aanzetten tot actie in tijden
v stress)
Bv: Begroeten, hand schudden, koude Bv: Rustig ademen tijdens slaap, klamme handen
Macroscopische hersenen
-Homunculus
Motorische projectie en sensibele projectie: Delen die we vaak bewegen nemen in motorische
gedeelte veel plek in. Dingen waar we goed mee voelen nemen dan weer meer plek in in het
sensibele gedeelte.
Het principe v (neuro)plasticiteit: bv iemand blind geboren zal grotere oren hebben, nog gevoeligere
vingers door braille te lezen, een violist heeft grotere handen in cortex
1
, Maes Chelsea 2VBl Geneeskunde heelkunde PATHOLOGIE
Fylogenetische opbouwmodel
3delen:
-Reptielenbrein/hersenstam -> overlevingsdrang, instinct, voortplanting
-Limbisch brein -> driften, emotie (woede, angst, liefde, plezier, …)
-Neocortex -> de baas: intellect, leervermogen, geheugen, taal (welzijn, genieten, ontspannen, …)
3-ledigheid van het brein
-Neurologische opbouw:
Als we gaan eten:
1) Hersenstam -> kunnen kauwen
2) Limbisch (en basale ganglia) -> drang naar eten
3) Neocortex -> lekker eten kiezen, genieten van eten
Wanneer er 1 uitvalt dan wordt het ander deel dominanter. Bv als neocortex uitvalt dan zullen we
dankzij ons limbisch gedeelte alles binnen schrokken.
Neocortex zorgt dat we dingen kunnen aanleren, kennen we het dan gaat het over in limbisch (wordt
automatisme)
Limbisch: oudste deel v hersenen, als ring (= limbus) gelegen rond de hersenbalk
-Dit is de zone v/de regulatie:
-Emoties, driften, emotioneel geheugen (moet ik vluchten?)
-Bevat hippocampus
De hippocampus
-Het geheugen in de temporale kwab
-Info opslaan (nieuwe kennis: interesse, motivatie, aandacht, …)
-Info bewaren (= consolidatie: na herhalen, verbanden leggen, …)
-Info heroproepen (zeer belangrijk proces v ouderdom en dementie)
Vanuit hippocampus wordt info verstuurd naar de cerebrale cortex, hier wordt het opgeslagen =>
Lange termijn geheugen
2
