Maes Chelsea 2VBl Geneeskunde heelkunde PATHOLOGIE
Neurologie
CVA (cerebrovasculair accident)
Wat?
-Acuut optreden van neurologische verschijnselen tgv afsluiting van een hersenslagader door
trombus of embool of tgv scheur van een hersenslagader
-Een afsluiting leidt tot een herseninfarct (ischemisch CVA, O2 tekort)
-Een scheur leidt tot een hersenbloeding (hemorragisch CVA) Herseninfarct Hersenbloeding
-80 tot 85% van de CVA’s zijn herseninfarcten
-2 belangrijke soorten hersenbloedingen:
-Intracerebrale bloedingen
-Subarachnoïdale bloedingen
Oorzaken
-Herseninfarct: Atherosclerose (bv thv halsslagader)
-Hersenbloeding: Hypertensie, aneurysma
Risicofactoren (overlappen deels die van een hartinfarct)
-Hoog cholesterolgehalte
-Roken
-Diabetes
-Ouderdom
Symptomen
-Herseninfarct
-Plotse spierzwakte of verlamming van het gezicht, een arm of been of volledige
lichaamshelft (hemiplegie)
-Plots wazig zicht of verlies van zicht, vooral aan 1 oog (gezichtsvelduitval)
-Plotse verwardheid, spraakproblemen (afasie)
-Verlies van evenwicht en coördinatie
-Abnormaal gevoel of gevoelsverlies in een arm of been of lichaamshelft
-Gedragsstoornissen
-Slikstoornissen
-Hersenbloeding
-Grotendeels hetzelfde als van een herseninfarct
-Plotse en hevige hoofdpijn (door overdruk in de hersenen)
-Misselijkheid en braken (door overdruk in de hersenen)
-Tijdelijk of langdurig bewustzijnsverlies
Een hersenbloeding heeft een minder goede prognose dan een herseninfarct, vele patiënten sterven alsnog
enkele dagen na een hersenbloeding. Slikstoornissen zijn vaak een aanleiding tot overlijden.
FAST verschijnselen: Face Arm Speech Time !
Diagnose
-Beeldvorming: CT-scan, MR
Verwikkelingen
-Aspiratiepneumonie
-Decubitus
-Diep veneuze trombose
1
,Maes Chelsea 2VBl Geneeskunde heelkunde PATHOLOGIE
Behandeling
-Acute fase (stroke unit)
-Herseninfarct: Trombolytica*
-Hersenbloeding: Heelkunde (verwijderen hematoom, afklemmen aneurysma)
-Revalidatiefase
-Terugwinnen verloren mogelijkheden*
-Secundaire preventie: Kans op nieuw CVA verminderen:
-Controle cardiovasculaire risicofactoren
-Anti-aggregantia in geval van een ischemisch CVA
-Heelkunde in geval van stenose halsslagader
-Indien VKF: Acetylsalicylzuur of orale anticoagulantia
*Bij een herseninfarct dient met IV trombolytica toe (klonteroplossend, max tot 4,5u na het begin van de CVA).
Dit mag zeker niet toegediend worden bij patiënten met een hersenbloeding! Daarna doet men een scan om te
zien of de klonter is opgelost. Is dit niet het geval dan doet men een trombectomie (klonter mechanisch
verwijderen via katheter door de lies onder begeleiding van beeldvorming). Dit kan tot 6u na het begin van de
CVA.
*Hoe is het mogelijk bepaalde zaken terug te winnen. De hersenen zijn erg plooibaar. Wanneer zenuwcellen
kapot zijn is dit permanent, maar er kunnen wel nieuwe verbindingen gelegd worden.
Prognose:
-Al dan niet blijvende neurologische letsels
-Belangrijke doodsoorzaak
TIA (Transiënte/tijdelijke ischemische aanval)
Wat?
-Tijdelijke neurologische uitval tgv een kort zuurstoftekort in de hersenen (Het klontertje lost spontaan
op)
-Duurt enkele minuten tot maximaal 24u
Oorzaak
-Atherosclerose
Symptomen
-Krachtsverlies thv bv een arm
-Spraakstoornissen
-Afhangende mondhoek
…
Diagnose
-Gebaseerd op klinische verschijnselen
Behandeling
-Acetylsalicylzuur in lage dosis
-Eventueel heelkunde igv stenose halsslagader
Prognose
-Dreigend herseninfarct (Een TIA is een verwittiging,
binnen 6m-1j mogelijks een CVA)
Endarteriectomie halsslagader
2
, Maes Chelsea 2VBl Geneeskunde heelkunde PATHOLOGIE
Epilepsie
Wat?
-Aandoeningen gekenmerkt door het herhaaldelijk optreden van epilepsie-aanvallen
-Epilepsie-aanval wordt veroorzaakt door abnormale veranderingen in de elektrische activiteit van
een deel of het gehele hersenschors.
Oorzaken
-Aangeboren: (+-40%)
-Geen anatomische afwijkingen in de hersenen
-Waarschijnlijk berustend op stofwisselingsstoornis waarbij erfelijkheid een rol speelt
-Begint meestal tijdens kinderjaren of puberteit
-Manifesteert zich in veralgemeende aanvallen: Tonisch-clonische aanval, absences
-Verworven:
-Als uiting van een hersenletsel (bv meningitis, CVA, tumoren, meta’s, …)
-Manifesteert zich meestal onder vorm van partiële aanvallen
Indeling
-Veralgemeende aanvallen
-Abnormale elektrische activiteit in de volledige hersenschors
-Verschillende soorten o.a. tonisch-clonische aanvallen en absences:
-Tonisch-clonische aanval begint met bewustzijnsverlies en algemene verstijving van de
spieren (tonische fase) gevolgd door spiertrekkingen in armen en benen (clonische fase)
-Absences kenmerken zich door kortdurende bewustzijnsdaling
-Eenvoudige partiële (focale) aanvallen
-Symptomen hangen af van het gebied in de hersenschors dat getroffen wordt:
-Motorische zone: Verstijving van de spieren/spiertrekkingen van een deel van de arm of het
been, het hele lidmaat of de volledige lichaamshelft
-Gevoelszone: Tintelingen thv huid, branderig gevoel thv huid, …
-Gehoor-, reuk-, smaak- of visuele zone: Abnormale gehoor-, reuk-, smaak- of visuele
sensaties
-Complexe partiële (focale) aanvallen
-Ontstaan meestal in de temporale kwab met volgende symptomen:
-Bewustzijnsdaling (contactverlies met de buitenwereld)
-Uitvoeren van eenvoudige en herhaalde automatische handelingen (bv kauw- en
slikbewegingen) waarvan patiënt zich achteraf meestal niets herinnert
-Secundaire veralgemeende partiële (focale) aanvallen
-Abnormale elektrische activiteit die oorspronkelijk beperkt is tot een bepaalde zone, breidt
zich uit tot de volledige hersenschors (Tintelingen die overgaan in een tonisch-clonische aanval)
Mogelijke symptomen tijdens een epilepsie-aanval
-Stoornissen in het bewustzijn
-Stoornissen van de motoriek: Tonische krampen (stijfkrampen), clonische krampen (krampachtige
slaande bewegingen))
-Zintuiglijke symptomen:
-Paresthesieën
-Abnormale reuksensaties
-Abnormale smaaksensaties
-Optische hallucinaties
-Akoestische hallucinaties
3
Neurologie
CVA (cerebrovasculair accident)
Wat?
-Acuut optreden van neurologische verschijnselen tgv afsluiting van een hersenslagader door
trombus of embool of tgv scheur van een hersenslagader
-Een afsluiting leidt tot een herseninfarct (ischemisch CVA, O2 tekort)
-Een scheur leidt tot een hersenbloeding (hemorragisch CVA) Herseninfarct Hersenbloeding
-80 tot 85% van de CVA’s zijn herseninfarcten
-2 belangrijke soorten hersenbloedingen:
-Intracerebrale bloedingen
-Subarachnoïdale bloedingen
Oorzaken
-Herseninfarct: Atherosclerose (bv thv halsslagader)
-Hersenbloeding: Hypertensie, aneurysma
Risicofactoren (overlappen deels die van een hartinfarct)
-Hoog cholesterolgehalte
-Roken
-Diabetes
-Ouderdom
Symptomen
-Herseninfarct
-Plotse spierzwakte of verlamming van het gezicht, een arm of been of volledige
lichaamshelft (hemiplegie)
-Plots wazig zicht of verlies van zicht, vooral aan 1 oog (gezichtsvelduitval)
-Plotse verwardheid, spraakproblemen (afasie)
-Verlies van evenwicht en coördinatie
-Abnormaal gevoel of gevoelsverlies in een arm of been of lichaamshelft
-Gedragsstoornissen
-Slikstoornissen
-Hersenbloeding
-Grotendeels hetzelfde als van een herseninfarct
-Plotse en hevige hoofdpijn (door overdruk in de hersenen)
-Misselijkheid en braken (door overdruk in de hersenen)
-Tijdelijk of langdurig bewustzijnsverlies
Een hersenbloeding heeft een minder goede prognose dan een herseninfarct, vele patiënten sterven alsnog
enkele dagen na een hersenbloeding. Slikstoornissen zijn vaak een aanleiding tot overlijden.
FAST verschijnselen: Face Arm Speech Time !
Diagnose
-Beeldvorming: CT-scan, MR
Verwikkelingen
-Aspiratiepneumonie
-Decubitus
-Diep veneuze trombose
1
,Maes Chelsea 2VBl Geneeskunde heelkunde PATHOLOGIE
Behandeling
-Acute fase (stroke unit)
-Herseninfarct: Trombolytica*
-Hersenbloeding: Heelkunde (verwijderen hematoom, afklemmen aneurysma)
-Revalidatiefase
-Terugwinnen verloren mogelijkheden*
-Secundaire preventie: Kans op nieuw CVA verminderen:
-Controle cardiovasculaire risicofactoren
-Anti-aggregantia in geval van een ischemisch CVA
-Heelkunde in geval van stenose halsslagader
-Indien VKF: Acetylsalicylzuur of orale anticoagulantia
*Bij een herseninfarct dient met IV trombolytica toe (klonteroplossend, max tot 4,5u na het begin van de CVA).
Dit mag zeker niet toegediend worden bij patiënten met een hersenbloeding! Daarna doet men een scan om te
zien of de klonter is opgelost. Is dit niet het geval dan doet men een trombectomie (klonter mechanisch
verwijderen via katheter door de lies onder begeleiding van beeldvorming). Dit kan tot 6u na het begin van de
CVA.
*Hoe is het mogelijk bepaalde zaken terug te winnen. De hersenen zijn erg plooibaar. Wanneer zenuwcellen
kapot zijn is dit permanent, maar er kunnen wel nieuwe verbindingen gelegd worden.
Prognose:
-Al dan niet blijvende neurologische letsels
-Belangrijke doodsoorzaak
TIA (Transiënte/tijdelijke ischemische aanval)
Wat?
-Tijdelijke neurologische uitval tgv een kort zuurstoftekort in de hersenen (Het klontertje lost spontaan
op)
-Duurt enkele minuten tot maximaal 24u
Oorzaak
-Atherosclerose
Symptomen
-Krachtsverlies thv bv een arm
-Spraakstoornissen
-Afhangende mondhoek
…
Diagnose
-Gebaseerd op klinische verschijnselen
Behandeling
-Acetylsalicylzuur in lage dosis
-Eventueel heelkunde igv stenose halsslagader
Prognose
-Dreigend herseninfarct (Een TIA is een verwittiging,
binnen 6m-1j mogelijks een CVA)
Endarteriectomie halsslagader
2
, Maes Chelsea 2VBl Geneeskunde heelkunde PATHOLOGIE
Epilepsie
Wat?
-Aandoeningen gekenmerkt door het herhaaldelijk optreden van epilepsie-aanvallen
-Epilepsie-aanval wordt veroorzaakt door abnormale veranderingen in de elektrische activiteit van
een deel of het gehele hersenschors.
Oorzaken
-Aangeboren: (+-40%)
-Geen anatomische afwijkingen in de hersenen
-Waarschijnlijk berustend op stofwisselingsstoornis waarbij erfelijkheid een rol speelt
-Begint meestal tijdens kinderjaren of puberteit
-Manifesteert zich in veralgemeende aanvallen: Tonisch-clonische aanval, absences
-Verworven:
-Als uiting van een hersenletsel (bv meningitis, CVA, tumoren, meta’s, …)
-Manifesteert zich meestal onder vorm van partiële aanvallen
Indeling
-Veralgemeende aanvallen
-Abnormale elektrische activiteit in de volledige hersenschors
-Verschillende soorten o.a. tonisch-clonische aanvallen en absences:
-Tonisch-clonische aanval begint met bewustzijnsverlies en algemene verstijving van de
spieren (tonische fase) gevolgd door spiertrekkingen in armen en benen (clonische fase)
-Absences kenmerken zich door kortdurende bewustzijnsdaling
-Eenvoudige partiële (focale) aanvallen
-Symptomen hangen af van het gebied in de hersenschors dat getroffen wordt:
-Motorische zone: Verstijving van de spieren/spiertrekkingen van een deel van de arm of het
been, het hele lidmaat of de volledige lichaamshelft
-Gevoelszone: Tintelingen thv huid, branderig gevoel thv huid, …
-Gehoor-, reuk-, smaak- of visuele zone: Abnormale gehoor-, reuk-, smaak- of visuele
sensaties
-Complexe partiële (focale) aanvallen
-Ontstaan meestal in de temporale kwab met volgende symptomen:
-Bewustzijnsdaling (contactverlies met de buitenwereld)
-Uitvoeren van eenvoudige en herhaalde automatische handelingen (bv kauw- en
slikbewegingen) waarvan patiënt zich achteraf meestal niets herinnert
-Secundaire veralgemeende partiële (focale) aanvallen
-Abnormale elektrische activiteit die oorspronkelijk beperkt is tot een bepaalde zone, breidt
zich uit tot de volledige hersenschors (Tintelingen die overgaan in een tonisch-clonische aanval)
Mogelijke symptomen tijdens een epilepsie-aanval
-Stoornissen in het bewustzijn
-Stoornissen van de motoriek: Tonische krampen (stijfkrampen), clonische krampen (krampachtige
slaande bewegingen))
-Zintuiglijke symptomen:
-Paresthesieën
-Abnormale reuksensaties
-Abnormale smaaksensaties
-Optische hallucinaties
-Akoestische hallucinaties
3
