HC inleiding psychiatrie
Balans: hoe kwetsbaar is iemand om een psychische stoornis te krijgen
> predisponerende en beschermende factoren
Ziektedrempel: wanneer krijgt iemand ook daadwerkelijk een psychische stoornise
> luxerend (het stapje over de drempel), onderhoudend (waardoor blijft de stoornis)
Trias psychica:
- cognitieve functies:
- hogere cognitieve functies: bewustzijn, oriëntaties, aandacht
- waarneming: hallucinaties
- denken: vorm en inhoud
- affectief: stemming en affect
- conatief: psychomotoriek, motivatie, suïcidaliteit
Katatonie:
Bij affectieve stoornissen, schizofrenie of door somatische oorzaak.
Symptomen: vreemd bizar repeterend gedrag, nu geen intake meer, bewegingsloos, mutistisch
starend, vreemde houding
Behandeling: lorazepam challenge
,HC neurobiologie I
Directe, snelle stressreactie door CRH en noradrenaline
Dopamine speelt belangrijke rol bij beloning en verslaving
CRH (/CRF)= corticotropine releasing hormoon
- is een neuropeptide dat wordt gemaakt door neuronen en als transmitter wordt gebruikt
- het wordt afgegeven bij stress
- werkt als hormoon > activatie hypofyse-bijnier as > stimulatie ACTH-productie (afgifte cortisol)
- werkt als neuro-modulator > angst, arousal, sympatisch activatie (> bloeddruk, pols, energie,
darmen), geen honger, geen libido, sociale terugtrekking
Het duurt een tijdje voordat cortisol spiegels stijgen, dus speelt met name een rol bij latere fase van
stressrespons. Effecten via glucocorticoïde en mineralocorticoïde (kernen) receptoren.
CRH-receptoren zitten in de gehele neocortex en in de hersenstam (locus coeruleus)
De amygdala is belangrijk voor emoties
De verschillen in expressie van bepaalde genen na wel/geen stressoren komt door DNA-methylatie in
neuronen > leidt tot meer/minder expressie van CRH- of cortisolreceptoren.
Dus het ervaren van een vroege levensfase leidt tot DNA-methylering wat kan leiden tot verschillen in
stressreactiviteit later in het leven.
Stress-inoculation concept:
Bij dieren blijkt dat wanneer ze op jonge leeftijd stress ervaren, zij later adaptiever zijn voor stress >
betere coping en lagere emotionele respons.
Werkmodel:
Vroege ervaringen + stress-mediatoren > langdurige veranderingen in bedrading van hersenen >
activiteit en reactiviteit van verschillende zenuwbanen
Ook natuurlijke variatie in DNA-methylering (en het CRH-gen) is gekoppeld aan gevoeligheid voor
sociale stress.
Genetische variatie in corticolreceptoren bepaalt hoe kwetsbaar je bent voor depressie.
Chronisch hoog cortisol remt het 5-HT systeem
HC autisme
ASS = autisme spectrum stoornis
LVB = licht verstandelijke beperking
Subst = middelen misbruik, verslaving
Er is een stijging van de prevalentie van autisme door:
- meer herkenning
- aanpassing criteria
, - maatschappij legt meer nadruk op sociale competenties
- luchtvervuiling
- oudere vaders
- individualisering
Belangrijk bij classificatie:
- past bij disfunctioneren
- individuele symptomen hebben geen betekenis maar de som van symptomen wel
- veel mensen hebben autistische kenmerken
Kenmerken ASS:
- Beperkingen in sociale communicatie en interactie:
- niet wederkerig: niet enkel afwezig, ook bizarre actieve vormen
- zowel verbaal als non-verbaal, niet congruent, vreemd en eenrichting
- Repetitief gedrag en specifieke interesses:
- interesses beheersen het gehele leven
Vrouwen zijn meer gewend om zich aan te passen aan de omgeving, daarom wordt autisme bij
meisjes vaak later ontdekt.
Autisme is voor 70% genetisch bepaald, maar de specifieke gen variaties verklaren slechts 10-20% van
het beeld.
Genetische kwetsbaarheid wordt uitgelokt door omgeving, infecties en stress (tijdens zwangerschap).
De ernst en expressie verschilt sterk en wordt beïnvloed door de omgeving.
DSM-4:
- kernautisme: triade (is nu diade) is geheel aanwezig
- Asperger: sociale problemen en rigiditeit, goed ontwikkelde taal
- PDD-NOS, HFA, MCDD: problemen op 1 of 2 poten van de triade. Los van het autismespectrum
Behandeling is gericht op adaptatie:
- psycho-educatie, diagnose en toekomst
- mediatietherapie: betrekken op ouders is essentieel
- opvoedings- en ontwikkelingsgerichte ondersteuning
- individueel (relatie/seksualiteit)
- ouderverenigingen
- psychofarmaca symptomatisch
WG jong kind
2 typen medicatie:
- stimulantia (ritalin):
- helpt beter aandacht te richten > door overstimulatie raakt het brein sneller verzadigd
(hyperfocus)
- snelwerkend
- bijwerkingen: mild en reversibel, verminderde eetlust, moeite met slapen
- antipsychotica:
- meer grip op emoties
- meer bijwerkingen (ook op lange termijn): afvlakking, gewichtstoename
- bij lage dosering lijkt het op kalmerende middelen of antidepressiva
bij hoge dosering kan het gebruikt worden bij acute psychose
Balans: hoe kwetsbaar is iemand om een psychische stoornis te krijgen
> predisponerende en beschermende factoren
Ziektedrempel: wanneer krijgt iemand ook daadwerkelijk een psychische stoornise
> luxerend (het stapje over de drempel), onderhoudend (waardoor blijft de stoornis)
Trias psychica:
- cognitieve functies:
- hogere cognitieve functies: bewustzijn, oriëntaties, aandacht
- waarneming: hallucinaties
- denken: vorm en inhoud
- affectief: stemming en affect
- conatief: psychomotoriek, motivatie, suïcidaliteit
Katatonie:
Bij affectieve stoornissen, schizofrenie of door somatische oorzaak.
Symptomen: vreemd bizar repeterend gedrag, nu geen intake meer, bewegingsloos, mutistisch
starend, vreemde houding
Behandeling: lorazepam challenge
,HC neurobiologie I
Directe, snelle stressreactie door CRH en noradrenaline
Dopamine speelt belangrijke rol bij beloning en verslaving
CRH (/CRF)= corticotropine releasing hormoon
- is een neuropeptide dat wordt gemaakt door neuronen en als transmitter wordt gebruikt
- het wordt afgegeven bij stress
- werkt als hormoon > activatie hypofyse-bijnier as > stimulatie ACTH-productie (afgifte cortisol)
- werkt als neuro-modulator > angst, arousal, sympatisch activatie (> bloeddruk, pols, energie,
darmen), geen honger, geen libido, sociale terugtrekking
Het duurt een tijdje voordat cortisol spiegels stijgen, dus speelt met name een rol bij latere fase van
stressrespons. Effecten via glucocorticoïde en mineralocorticoïde (kernen) receptoren.
CRH-receptoren zitten in de gehele neocortex en in de hersenstam (locus coeruleus)
De amygdala is belangrijk voor emoties
De verschillen in expressie van bepaalde genen na wel/geen stressoren komt door DNA-methylatie in
neuronen > leidt tot meer/minder expressie van CRH- of cortisolreceptoren.
Dus het ervaren van een vroege levensfase leidt tot DNA-methylering wat kan leiden tot verschillen in
stressreactiviteit later in het leven.
Stress-inoculation concept:
Bij dieren blijkt dat wanneer ze op jonge leeftijd stress ervaren, zij later adaptiever zijn voor stress >
betere coping en lagere emotionele respons.
Werkmodel:
Vroege ervaringen + stress-mediatoren > langdurige veranderingen in bedrading van hersenen >
activiteit en reactiviteit van verschillende zenuwbanen
Ook natuurlijke variatie in DNA-methylering (en het CRH-gen) is gekoppeld aan gevoeligheid voor
sociale stress.
Genetische variatie in corticolreceptoren bepaalt hoe kwetsbaar je bent voor depressie.
Chronisch hoog cortisol remt het 5-HT systeem
HC autisme
ASS = autisme spectrum stoornis
LVB = licht verstandelijke beperking
Subst = middelen misbruik, verslaving
Er is een stijging van de prevalentie van autisme door:
- meer herkenning
- aanpassing criteria
, - maatschappij legt meer nadruk op sociale competenties
- luchtvervuiling
- oudere vaders
- individualisering
Belangrijk bij classificatie:
- past bij disfunctioneren
- individuele symptomen hebben geen betekenis maar de som van symptomen wel
- veel mensen hebben autistische kenmerken
Kenmerken ASS:
- Beperkingen in sociale communicatie en interactie:
- niet wederkerig: niet enkel afwezig, ook bizarre actieve vormen
- zowel verbaal als non-verbaal, niet congruent, vreemd en eenrichting
- Repetitief gedrag en specifieke interesses:
- interesses beheersen het gehele leven
Vrouwen zijn meer gewend om zich aan te passen aan de omgeving, daarom wordt autisme bij
meisjes vaak later ontdekt.
Autisme is voor 70% genetisch bepaald, maar de specifieke gen variaties verklaren slechts 10-20% van
het beeld.
Genetische kwetsbaarheid wordt uitgelokt door omgeving, infecties en stress (tijdens zwangerschap).
De ernst en expressie verschilt sterk en wordt beïnvloed door de omgeving.
DSM-4:
- kernautisme: triade (is nu diade) is geheel aanwezig
- Asperger: sociale problemen en rigiditeit, goed ontwikkelde taal
- PDD-NOS, HFA, MCDD: problemen op 1 of 2 poten van de triade. Los van het autismespectrum
Behandeling is gericht op adaptatie:
- psycho-educatie, diagnose en toekomst
- mediatietherapie: betrekken op ouders is essentieel
- opvoedings- en ontwikkelingsgerichte ondersteuning
- individueel (relatie/seksualiteit)
- ouderverenigingen
- psychofarmaca symptomatisch
WG jong kind
2 typen medicatie:
- stimulantia (ritalin):
- helpt beter aandacht te richten > door overstimulatie raakt het brein sneller verzadigd
(hyperfocus)
- snelwerkend
- bijwerkingen: mild en reversibel, verminderde eetlust, moeite met slapen
- antipsychotica:
- meer grip op emoties
- meer bijwerkingen (ook op lange termijn): afvlakking, gewichtstoename
- bij lage dosering lijkt het op kalmerende middelen of antidepressiva
bij hoge dosering kan het gebruikt worden bij acute psychose
