Inhoud
Casus 5: Inez en haar zorgen .................................................................................................................... 2
De student past de kennis (o.a. opgedaan in de basisfase) over de anatomie, pathologie, fysiologie
en (farmacologische behandeling) van MS toe op de casus;5
Methodische ziektebeschrijving Multipele sclerose (MS) ....................................................................... 5
1. Korte omschrijving van Multipele sclerose (MS) ......................................................................... 5
2. Oorzaak ........................................................................................................................................ 5
3. Normale bouw en functie van het aangedane lichaamsdeel voor zover van belang voor begrip
van ziektebeeld .................................................................................................................................... 6
4. Categorie ...................................................................................................................................... 9
5. Verklaar vanuit de invloed van de algemene processen op de bouw en/of functie de
verschijnselen ....................................................................................................................................... 9
6. Medische diagnostiek en het effect hiervan op de zorgvrager ................................................. 12
7. Therapie en argumentatie voor de gekozen therapie/behandeling ......................................... 15
8. Gevolgen/bijwerkingen van de gekozen therapie/behandeling ............................................... 16
9. Te verwachten complicaties ...................................................................................................... 19
10. Prognose................................................................................................................................. 20
11. Preventie ................................................................................................................................ 21
2. De student past de kennis (o.a. opgedaan in de basisfase) over de anatomie, pathologie,
fysiologie en (farmacologische behandeling) van persoonlijkheidsstoornissen, type borderline, toe
op de casus; ........................................................................................................................................ 22
MBZ borderline .................................................................................................................................. 23
1. Korte omschrijving ..................................................................................................................... 23
2. Oorzaak en risicofactoren .......................................................................................................... 23
3. Normale bouw en functie .......................................................................................................... 24
4. Oorzaken van Borderline ............................................................................................................ 24
5. Categorie .................................................................................................................................... 25
6. Symptomen/verschijnselen ....................................................................................................... 25
7. Diagnose ..................................................................................................................................... 26
8. Behandeling................................................................................................................................ 27
9. Gevolgen/bijwerkingen van de therapie ................................................................................... 29
10. Complicaties ............................................................................................................................... 30
11. Prognose................................................................................................................................. 30
12. Preventie ................................................................................................................................ 30
De student legt uit hoe de normale puberteit verloopt; ................................................................... 30
4. De student kan uitleggen wat een persoonsgebonden budget (PGB) inhoudt, wie het
verstrekt, wie ervoor in aanmerking komt en hoe het wordt gefinancierd; ..................................... 31
, 5. De student kan de begrippen eigen regie en maatschappelijke participatie uitleggen en
voorbeelden geven; ........................................................................................................................... 34
6. De student weet hoe hij de eigen regie bij zorgvragers kan ondersteunen, kan oplossingen
aandragen. Kan deze begrippen toepassen op deze casus; .............................................................. 35
7. De student kan doel en functie van de casemanager uitleggen;............................................... 35
8. De student kan het begrip netwerkzorg uitleggen en toepassen op de casus; ......................... 36
9. De student kan verwoorden hoe het politiek beleid is tav. vermaatschappelijking van de zorg.
36
Bijlage 1 Expanded Disability Status Scale (EDSS) en Functional Systems (FS
Casus 5: Inez en haar zorgen
Samenvatting casus
,Inez van der Wal is 50 jaar, had een eigen bedrijf en een druk leven, omdat zij ook nog 4 opgroeiende
kinderen in huis heeft, Teun van 10, Bart van 12, Anna van 15 en Isa van 17 jaar. Sinds 3 jaar is zij
gescheiden.
Na de verhuizing zijn er problemen ontstaan met Isa (17jaar). Zij begon met snijden in de armen. Ze
werd recalcitrant ( = dwars/koppig/ongehoorzaam/onhandelbaar) en is al een aantal malen
weggelopen van huis. Gesprekken zijn gevoerd met de huisarts en de kinderpsychiater, waar ze
onder behandeling kwam. Er volgde een tijdelijke uithuisplaatsing en nu is ze sinds kort geplaatst in
een woongroep onder begeleiding. Begon op het gymnasium, nu HAVO en grote kans dat ze dit ook
niet haalt.
Mevrouw (Inez) kampt al jaren met rugklachten en wilde wat rust, ze heeft een reis geboekt naar
Argentinië. Na een inspannende vlucht kreeg ze klachten in haar rug met uitstralende pijn naar haar
benen. Ook voelde ze een band om mijn middel die maar niet verdween. De klachten verergerden
zodanig dat ze nauwelijks nog kon lopen en haar vakantie moest afbreken.
Bij thuiskomst had ze direct een afspraak met huisarts die haar heeft doorgestuurd naar het
ziekenhuis (neuroloog). Er wordt d.m.v. een MRI Multiple Sclerose gediagnosticeerd. Ze heeft 8
placques (= eiwitneerslag in de hersenen) in haar hoofd. Na de diagnose is er met de huisarts een
terugblik gedaan op de ontstane problemen: Al vanaf de tweede zwangerschap heeft Inez een
bandgevoel om haar middel en last van zware benen. Ook langere tijd last van visusklachten en
periodes dat delen van mijn gezichtsveld uitvielen.
Met de kinderen thuis en de problemen met har dochter had Inez behoefte om af en toe te praten
over haar ziekte en wat dat met haar deed. Ze zocht lotgenotencontact, maar werd daar niet vrolijk
van. ‘Ik had juist behoefte aan informatie, steun en herkenning’.
Inez heeft veel last van vermoeidheid. Haar mobiliteit is beperkt. Ze moet al snel aan de scootmobiel.
Je wereldje wordt erg klein, als je ziek bent. Ze voelt zich schuldig naar de kinderen toe, zij hebben al
zoveel te verduren gehad.
Op advies van de bedrijfsarts is mevrouw gestopt met werken. Ze hoopt dat het over een tijdje weer
lukt. Autorijden gaat ook niet meer zo goed, ze kan de afstanden steeds moeilijker inschatten.
Haar financiële middelen raken uitgeput. Bijzondere ziektekosten kan ze nauwelijks nog aftrekken
van de belasting. Ze houd iedere maand weinig over. En als ze ook nog hulp nodig heeft van de
thuiszorgorganisatie, hoe wilt ze dit dan allemaal betalen? Verdiepen in het aanvragen van een PGB,
want ze wilt zelf alles blijven regelen. Ook vragen over progressie van de ziekte (hoe hard zal ik
achteruit gaan en hoe snel?). Inez heeft nu nog weinig last van schubs (=exacerbaties. Plotselinge
verergering van de ziekte). Iedere maand gaat ze naar de afdeling dagbehandeling van het ziekenhuis
voor een infuusbehandeling met corticosteroïden, beter bekend als Methylprednisolon.
Depressie komt vaak voor bij vrouwen met MS. Verder iedere week naar de fysiotherapeut, om
krachtsverlies zo lang mogelijk uit te stellen en spierstijfheid te bestrijden. Helpt ook met mobiliteit
zo goed mogelijk houden. Wel zorgen, vanwege steeds meer last van blaasstoornissen.
Belangrijke onderwerpen in deze casus
- Automutilatie
- MBZ MS
- Wat is een uithuisplaatsing, wat voor traject heeft dit ?
- PGB
- Wat doet een chiropractor
- Lotgenotencontact
- Patiëntenverenigingen
- Proces van diagnose stellen (MS), huisarts, neuroloog
, - Persoonlijkheidsstoornissen
- Zelfbeeld van de patiënt
- Medicijnen MS
‘Lohne, Vibeke, Trygve Aasgaard, Synnove Caspari, Ashild Slettebo, Dagfinn Naden (2010), The lonely
battle for dignity: individuals struggling with multiple sclerose’. Nursing Ethics, 17 (3): 301-311.
Zoek en bestudeer hiernaast minstens een andere bron die ingaat op hoe mensen met MS hun
ziekte ervaren (bv. internetforum).
Ziekte Borderline: Bij Isa is (nog) niet duidelijk of het hier om persoonlijkheidsstoornis, type
borderline gaat of heftige puberteitsverschijnselen.
, Casus 5
Inez en haar zorgen
Casusdoelstellingen:
1. De student past de kennis (o.a. opgedaan in de basisfase) over de
anatomie, pathologie, fysiologie en (farmacologische behandeling) van
MS toe op de casus;
Methodische ziektebeschrijving Multipele sclerose (MS)
1. Korte omschrijving van Multipele sclerose (MS)
Multipele sclerose (MS) is een aandoening waarbij stukjes myeline en onderliggende
zenuwvezels in de hersenen, het ruggenmerg en de oogzenuwen worden beschadigd of
vernietigd.
De term ‘multipele sclerose' duidt op de vele (multipele) plaatsen waar verharding (sclerose) als
gevolg van demyelinisatie van zenuwen optreedt. In Nederland lijden ongeveer 10.000 mensen
aan multipele sclerose. De ziekte begint doorgaans op een leeftijd tussen de 20 en 40 jaar en
komt vaker bij vrouwen voor. De meeste patiënten met multipele sclerose kennen perioden van
relatief goede gezondheid (remissies) afgewisseld met afmattende opflakkeringen (exacerbaties
of schubs). Vaak verergert de aandoening in de loop van de tijd echter langzaam.
2. Oorzaak
De oorzaak van multipele sclerose is niet bekend, maar een waarschijnlijke verklaring is dat
besmetting met een virus (mogelijk een herpes- of retrovirus) of een ander onbekend antigeen
op een of andere manier een reactie opwekt tegen lichaamseigen weefsels (auto-
immuunreactie), meestal op jonge leeftijd. De auto-immuunreactie veroorzaakt ontsteking,
vernietiging van myeline en beschadiging van de myelineschede en de onderliggende
zenuwvezel.
Auto-immuunziekte
Bij een auto-immuunziekte functioneert het afweersysteem van het lichaam niet goed,
waardoor het lichaam lichaamseigen weefsels aanvalt.
Normaal kan het afweersysteem onderscheid maken tussen lichaamseigen en
lichaamsvreemde stoffen en reageert het alleen op lichaamsvreemde stoffen, de
‘antigenen'. Antigenen kunnen zich bevinden in of op bacteriën, virussen, andere micro-
organismen of kankercellen. Antigenen kunnen ook op zichzelf bestaan, bijv. als pollen of
voedselmoleculen. Soms functioneert het afweersysteem niet goed en interpreteert het
de lichaamseigen weefsels als lichaamsvreemd. Er worden dan afwijkende antilichamen
(autoantilichamen) geproduceerd of immuuncellen die zich richten tegen bepaalde cellen
of weefsels van het lichaam en deze aanvallen. Deze reactie wordt een ‘auto-
immuunreactie' genoemd die leidt tot ontsteking en weefselbeschadiging. Bij
verschillende auto-immuunziekten worden verschillende cellen of weefsels aangevallen.
Casus 5: Inez en haar zorgen .................................................................................................................... 2
De student past de kennis (o.a. opgedaan in de basisfase) over de anatomie, pathologie, fysiologie
en (farmacologische behandeling) van MS toe op de casus;5
Methodische ziektebeschrijving Multipele sclerose (MS) ....................................................................... 5
1. Korte omschrijving van Multipele sclerose (MS) ......................................................................... 5
2. Oorzaak ........................................................................................................................................ 5
3. Normale bouw en functie van het aangedane lichaamsdeel voor zover van belang voor begrip
van ziektebeeld .................................................................................................................................... 6
4. Categorie ...................................................................................................................................... 9
5. Verklaar vanuit de invloed van de algemene processen op de bouw en/of functie de
verschijnselen ....................................................................................................................................... 9
6. Medische diagnostiek en het effect hiervan op de zorgvrager ................................................. 12
7. Therapie en argumentatie voor de gekozen therapie/behandeling ......................................... 15
8. Gevolgen/bijwerkingen van de gekozen therapie/behandeling ............................................... 16
9. Te verwachten complicaties ...................................................................................................... 19
10. Prognose................................................................................................................................. 20
11. Preventie ................................................................................................................................ 21
2. De student past de kennis (o.a. opgedaan in de basisfase) over de anatomie, pathologie,
fysiologie en (farmacologische behandeling) van persoonlijkheidsstoornissen, type borderline, toe
op de casus; ........................................................................................................................................ 22
MBZ borderline .................................................................................................................................. 23
1. Korte omschrijving ..................................................................................................................... 23
2. Oorzaak en risicofactoren .......................................................................................................... 23
3. Normale bouw en functie .......................................................................................................... 24
4. Oorzaken van Borderline ............................................................................................................ 24
5. Categorie .................................................................................................................................... 25
6. Symptomen/verschijnselen ....................................................................................................... 25
7. Diagnose ..................................................................................................................................... 26
8. Behandeling................................................................................................................................ 27
9. Gevolgen/bijwerkingen van de therapie ................................................................................... 29
10. Complicaties ............................................................................................................................... 30
11. Prognose................................................................................................................................. 30
12. Preventie ................................................................................................................................ 30
De student legt uit hoe de normale puberteit verloopt; ................................................................... 30
4. De student kan uitleggen wat een persoonsgebonden budget (PGB) inhoudt, wie het
verstrekt, wie ervoor in aanmerking komt en hoe het wordt gefinancierd; ..................................... 31
, 5. De student kan de begrippen eigen regie en maatschappelijke participatie uitleggen en
voorbeelden geven; ........................................................................................................................... 34
6. De student weet hoe hij de eigen regie bij zorgvragers kan ondersteunen, kan oplossingen
aandragen. Kan deze begrippen toepassen op deze casus; .............................................................. 35
7. De student kan doel en functie van de casemanager uitleggen;............................................... 35
8. De student kan het begrip netwerkzorg uitleggen en toepassen op de casus; ......................... 36
9. De student kan verwoorden hoe het politiek beleid is tav. vermaatschappelijking van de zorg.
36
Bijlage 1 Expanded Disability Status Scale (EDSS) en Functional Systems (FS
Casus 5: Inez en haar zorgen
Samenvatting casus
,Inez van der Wal is 50 jaar, had een eigen bedrijf en een druk leven, omdat zij ook nog 4 opgroeiende
kinderen in huis heeft, Teun van 10, Bart van 12, Anna van 15 en Isa van 17 jaar. Sinds 3 jaar is zij
gescheiden.
Na de verhuizing zijn er problemen ontstaan met Isa (17jaar). Zij begon met snijden in de armen. Ze
werd recalcitrant ( = dwars/koppig/ongehoorzaam/onhandelbaar) en is al een aantal malen
weggelopen van huis. Gesprekken zijn gevoerd met de huisarts en de kinderpsychiater, waar ze
onder behandeling kwam. Er volgde een tijdelijke uithuisplaatsing en nu is ze sinds kort geplaatst in
een woongroep onder begeleiding. Begon op het gymnasium, nu HAVO en grote kans dat ze dit ook
niet haalt.
Mevrouw (Inez) kampt al jaren met rugklachten en wilde wat rust, ze heeft een reis geboekt naar
Argentinië. Na een inspannende vlucht kreeg ze klachten in haar rug met uitstralende pijn naar haar
benen. Ook voelde ze een band om mijn middel die maar niet verdween. De klachten verergerden
zodanig dat ze nauwelijks nog kon lopen en haar vakantie moest afbreken.
Bij thuiskomst had ze direct een afspraak met huisarts die haar heeft doorgestuurd naar het
ziekenhuis (neuroloog). Er wordt d.m.v. een MRI Multiple Sclerose gediagnosticeerd. Ze heeft 8
placques (= eiwitneerslag in de hersenen) in haar hoofd. Na de diagnose is er met de huisarts een
terugblik gedaan op de ontstane problemen: Al vanaf de tweede zwangerschap heeft Inez een
bandgevoel om haar middel en last van zware benen. Ook langere tijd last van visusklachten en
periodes dat delen van mijn gezichtsveld uitvielen.
Met de kinderen thuis en de problemen met har dochter had Inez behoefte om af en toe te praten
over haar ziekte en wat dat met haar deed. Ze zocht lotgenotencontact, maar werd daar niet vrolijk
van. ‘Ik had juist behoefte aan informatie, steun en herkenning’.
Inez heeft veel last van vermoeidheid. Haar mobiliteit is beperkt. Ze moet al snel aan de scootmobiel.
Je wereldje wordt erg klein, als je ziek bent. Ze voelt zich schuldig naar de kinderen toe, zij hebben al
zoveel te verduren gehad.
Op advies van de bedrijfsarts is mevrouw gestopt met werken. Ze hoopt dat het over een tijdje weer
lukt. Autorijden gaat ook niet meer zo goed, ze kan de afstanden steeds moeilijker inschatten.
Haar financiële middelen raken uitgeput. Bijzondere ziektekosten kan ze nauwelijks nog aftrekken
van de belasting. Ze houd iedere maand weinig over. En als ze ook nog hulp nodig heeft van de
thuiszorgorganisatie, hoe wilt ze dit dan allemaal betalen? Verdiepen in het aanvragen van een PGB,
want ze wilt zelf alles blijven regelen. Ook vragen over progressie van de ziekte (hoe hard zal ik
achteruit gaan en hoe snel?). Inez heeft nu nog weinig last van schubs (=exacerbaties. Plotselinge
verergering van de ziekte). Iedere maand gaat ze naar de afdeling dagbehandeling van het ziekenhuis
voor een infuusbehandeling met corticosteroïden, beter bekend als Methylprednisolon.
Depressie komt vaak voor bij vrouwen met MS. Verder iedere week naar de fysiotherapeut, om
krachtsverlies zo lang mogelijk uit te stellen en spierstijfheid te bestrijden. Helpt ook met mobiliteit
zo goed mogelijk houden. Wel zorgen, vanwege steeds meer last van blaasstoornissen.
Belangrijke onderwerpen in deze casus
- Automutilatie
- MBZ MS
- Wat is een uithuisplaatsing, wat voor traject heeft dit ?
- PGB
- Wat doet een chiropractor
- Lotgenotencontact
- Patiëntenverenigingen
- Proces van diagnose stellen (MS), huisarts, neuroloog
, - Persoonlijkheidsstoornissen
- Zelfbeeld van de patiënt
- Medicijnen MS
‘Lohne, Vibeke, Trygve Aasgaard, Synnove Caspari, Ashild Slettebo, Dagfinn Naden (2010), The lonely
battle for dignity: individuals struggling with multiple sclerose’. Nursing Ethics, 17 (3): 301-311.
Zoek en bestudeer hiernaast minstens een andere bron die ingaat op hoe mensen met MS hun
ziekte ervaren (bv. internetforum).
Ziekte Borderline: Bij Isa is (nog) niet duidelijk of het hier om persoonlijkheidsstoornis, type
borderline gaat of heftige puberteitsverschijnselen.
, Casus 5
Inez en haar zorgen
Casusdoelstellingen:
1. De student past de kennis (o.a. opgedaan in de basisfase) over de
anatomie, pathologie, fysiologie en (farmacologische behandeling) van
MS toe op de casus;
Methodische ziektebeschrijving Multipele sclerose (MS)
1. Korte omschrijving van Multipele sclerose (MS)
Multipele sclerose (MS) is een aandoening waarbij stukjes myeline en onderliggende
zenuwvezels in de hersenen, het ruggenmerg en de oogzenuwen worden beschadigd of
vernietigd.
De term ‘multipele sclerose' duidt op de vele (multipele) plaatsen waar verharding (sclerose) als
gevolg van demyelinisatie van zenuwen optreedt. In Nederland lijden ongeveer 10.000 mensen
aan multipele sclerose. De ziekte begint doorgaans op een leeftijd tussen de 20 en 40 jaar en
komt vaker bij vrouwen voor. De meeste patiënten met multipele sclerose kennen perioden van
relatief goede gezondheid (remissies) afgewisseld met afmattende opflakkeringen (exacerbaties
of schubs). Vaak verergert de aandoening in de loop van de tijd echter langzaam.
2. Oorzaak
De oorzaak van multipele sclerose is niet bekend, maar een waarschijnlijke verklaring is dat
besmetting met een virus (mogelijk een herpes- of retrovirus) of een ander onbekend antigeen
op een of andere manier een reactie opwekt tegen lichaamseigen weefsels (auto-
immuunreactie), meestal op jonge leeftijd. De auto-immuunreactie veroorzaakt ontsteking,
vernietiging van myeline en beschadiging van de myelineschede en de onderliggende
zenuwvezel.
Auto-immuunziekte
Bij een auto-immuunziekte functioneert het afweersysteem van het lichaam niet goed,
waardoor het lichaam lichaamseigen weefsels aanvalt.
Normaal kan het afweersysteem onderscheid maken tussen lichaamseigen en
lichaamsvreemde stoffen en reageert het alleen op lichaamsvreemde stoffen, de
‘antigenen'. Antigenen kunnen zich bevinden in of op bacteriën, virussen, andere micro-
organismen of kankercellen. Antigenen kunnen ook op zichzelf bestaan, bijv. als pollen of
voedselmoleculen. Soms functioneert het afweersysteem niet goed en interpreteert het
de lichaamseigen weefsels als lichaamsvreemd. Er worden dan afwijkende antilichamen
(autoantilichamen) geproduceerd of immuuncellen die zich richten tegen bepaalde cellen
of weefsels van het lichaam en deze aanvallen. Deze reactie wordt een ‘auto-
immuunreactie' genoemd die leidt tot ontsteking en weefselbeschadiging. Bij
verschillende auto-immuunziekten worden verschillende cellen of weefsels aangevallen.
