AFSTUDEERONDERZOEK
De invloed van focus op de technische vaardigheden van
jeugdvoetballers
18 AUGUSTUS 2017
ROY NIJDAM 310941
Hanzehogeschool Groningen
,Samenvatting
Inleiding: Tegenwoordig is sport een van de belangrijkste tijdbestedingen ter wereld. We sporten,
omdat het ons fit en gezond houdt en bovenal omdat het leuk is. Ook wordt er massaal naar
gekeken, in volgepakte stadions, sporthallen of gewoon thuis op de bank voor de TV. Eén sport die
ongetwijfeld bij iedereen bekend is, is voetbal. Met ongeveer 3,5 miljard fans en beoefenaars
behoort deze sport tot de populairste sporten ter wereld en staat zelfs op de eerste plek. Uit de
literatuur is gebleken dat controle over de geest als een beslissende factor wordt gezien in
competitieverband voor zowel individuele sporten als teamsporten. Gedachteprocessen beheersen,
waarbij je je concentreert op een taak wordt bijna universeel erkend als het belangrijkste aspect tot
effectieve prestaties in de sport. De afgelopen tijd is het onderzoeksbelang in cognitieve
sportpsychologie of de wetenschappelijke studie van mentale processen (bijvoorbeeld aandacht en
concentratie) bij atleten sterk toegenomen. Het belang van aandacht controle wordt steeds
belangrijker gevonden bij het verbeteren van sportprestaties. Ondanks de wereldwijde populariteit
van voetbal, lijkt er een gebrek te zijn aan onderzoek naar het effect van aandachtige focus op
voetbalvaardigheden. In dit onderzoek is er onderzocht in hoeverre focus invloed heeft op de
technische vaardigheden van de spelers van GVAV-Rapiditas jeugd onder de 19 jaar, oftewel JO19-1.
Methode: Aan dit onderzoek namen 12 spelers deel die allemaal voetballen in het JO19-1 team met
een gemiddelde leeftijd van 17 jaar. Deze spelers voetballen in de hoofdklasse en dit is een
middenniveau in het jeugdvoetbal. Wekelijks besteden deze spelers 6 uur aan voetbaltraining en een
wedstrijd. Het onderzoek bestond uit het eenmalig afnemen van een enquête en het observeren van
twee wedstrijden. Uit deze meetinstrumenten is kwantitatieve data verzameld dat resulteerde in
scores op de manier van aandacht richten (Association en Dissociation) en de technische
vaardigheden. De resultaten van beide meetinstrumenten zijn samengevoegd in een SPSS-bestand.
Met behulp van SPSS is er gekeken of er afwijkende gevallen tussen zitten (outliers), wat niet het
geval blijkt te zijn. Vervolgens is met gebruik van een correlatie (Spearman’s Rho) gekeken of er
significantie correlaties zijn (p<.05). Er is getoetst of er een correlatie is met een eenzijdige toets,
daar er in de literatuur aanwijzingen zijn dat hogere scores op Association relateren aan betere
prestaties en Dissociation met mindere prestaties.
Resultaten: De resultaten laten een significant verband zien tussen de score op Dissociation en het
slagingspercentage passes, (p = 0.002). Dit houdt in dat een hogere score op Dissociation gerelateerd
is aan een lager percentage passes. De resultaten laten ook een significant verband zien tussen de
score op Association en het slagingspercentage aannames (p = 0,048). Dit houdt in dat een hogere
score op Association gerelateerd is aan een lager percentage aannames.
Conclusie: Er kan geconcludeerd worden dat focus daadwerkelijk invloed heeft op de technische
vaardigheden van de spelers van JO19-1, behalve bij duels, die weer bepalend zijn voor de prestaties
van het team. Bij het gebruik van de Dissociation focus, waarbij je je aandacht richt op elementen
buiten de wedstrijd om, levert dat meer foute passes op. Bij het gebruik van een Association focus,
waarbij je je aandacht richt op je lichamelijke sensaties tijdens de wedstrijd (ademhaling,
spiervermoeidheid etc.), levert dat meer foute aannames op. Dit bevestigd niet de theorie achter
beide manier van aandacht richten maar wel dat focus een zeker invloed heeft op de technische
vaardigheden van de spelers van GVAV-Rapiditas Jo19-1.
1
, Inhoud
Contactgegevens ................................................................................................................................3
Voorwoord .........................................................................................................................................4
1. Inleiding ......................................................................................................................................5
1.1 Maatschappelijke relevantie......................................................................................................5
1.2 Deelgebieden voetbal................................................................................................................5
1.3 Wat is het belang van het mentale aspect? ...............................................................................5
1.4 Mentale vaardigheden in de sport .............................................................................................6
1.5 Wat is focus? .............................................................................................................................7
1.6 Technische prestatie vaardigheden ...........................................................................................8
1.7 Aanleiding vanuit GVAV-Rapiditas .............................................................................................8
2. Methoden ..................................................................................................................................... 10
2.1 Doelgroep ............................................................................................................................... 10
2.2 Meetinstrumenten ............................................................................................................ 10
2.3 Procedures ........................................................................................................................ 11
2.4 Data-analyse...................................................................................................................... 11
3. Resultaten..................................................................................................................................... 12
3.1 Enquête .................................................................................................................................. 12
3.2 Observatie............................................................................................................................... 12
3.3 Analyse ................................................................................................................................... 13
3.4 Relaties ................................................................................................................................... 14
4. Discussie ....................................................................................................................................... 15
5. Conclusie ...................................................................................................................................... 17
6. Praktische implicaties.................................................................................................................... 17
7. Bibliografie.................................................................................................................................... 18
8. Bijlagen ......................................................................................................................................... 21
8.1 Brief voor toestemming van de ouders .................................................................................... 21
8.2 Enquête .................................................................................................................................. 22
8.3 Observatieformulieren ............................................................................................................ 24
2
De invloed van focus op de technische vaardigheden van
jeugdvoetballers
18 AUGUSTUS 2017
ROY NIJDAM 310941
Hanzehogeschool Groningen
,Samenvatting
Inleiding: Tegenwoordig is sport een van de belangrijkste tijdbestedingen ter wereld. We sporten,
omdat het ons fit en gezond houdt en bovenal omdat het leuk is. Ook wordt er massaal naar
gekeken, in volgepakte stadions, sporthallen of gewoon thuis op de bank voor de TV. Eén sport die
ongetwijfeld bij iedereen bekend is, is voetbal. Met ongeveer 3,5 miljard fans en beoefenaars
behoort deze sport tot de populairste sporten ter wereld en staat zelfs op de eerste plek. Uit de
literatuur is gebleken dat controle over de geest als een beslissende factor wordt gezien in
competitieverband voor zowel individuele sporten als teamsporten. Gedachteprocessen beheersen,
waarbij je je concentreert op een taak wordt bijna universeel erkend als het belangrijkste aspect tot
effectieve prestaties in de sport. De afgelopen tijd is het onderzoeksbelang in cognitieve
sportpsychologie of de wetenschappelijke studie van mentale processen (bijvoorbeeld aandacht en
concentratie) bij atleten sterk toegenomen. Het belang van aandacht controle wordt steeds
belangrijker gevonden bij het verbeteren van sportprestaties. Ondanks de wereldwijde populariteit
van voetbal, lijkt er een gebrek te zijn aan onderzoek naar het effect van aandachtige focus op
voetbalvaardigheden. In dit onderzoek is er onderzocht in hoeverre focus invloed heeft op de
technische vaardigheden van de spelers van GVAV-Rapiditas jeugd onder de 19 jaar, oftewel JO19-1.
Methode: Aan dit onderzoek namen 12 spelers deel die allemaal voetballen in het JO19-1 team met
een gemiddelde leeftijd van 17 jaar. Deze spelers voetballen in de hoofdklasse en dit is een
middenniveau in het jeugdvoetbal. Wekelijks besteden deze spelers 6 uur aan voetbaltraining en een
wedstrijd. Het onderzoek bestond uit het eenmalig afnemen van een enquête en het observeren van
twee wedstrijden. Uit deze meetinstrumenten is kwantitatieve data verzameld dat resulteerde in
scores op de manier van aandacht richten (Association en Dissociation) en de technische
vaardigheden. De resultaten van beide meetinstrumenten zijn samengevoegd in een SPSS-bestand.
Met behulp van SPSS is er gekeken of er afwijkende gevallen tussen zitten (outliers), wat niet het
geval blijkt te zijn. Vervolgens is met gebruik van een correlatie (Spearman’s Rho) gekeken of er
significantie correlaties zijn (p<.05). Er is getoetst of er een correlatie is met een eenzijdige toets,
daar er in de literatuur aanwijzingen zijn dat hogere scores op Association relateren aan betere
prestaties en Dissociation met mindere prestaties.
Resultaten: De resultaten laten een significant verband zien tussen de score op Dissociation en het
slagingspercentage passes, (p = 0.002). Dit houdt in dat een hogere score op Dissociation gerelateerd
is aan een lager percentage passes. De resultaten laten ook een significant verband zien tussen de
score op Association en het slagingspercentage aannames (p = 0,048). Dit houdt in dat een hogere
score op Association gerelateerd is aan een lager percentage aannames.
Conclusie: Er kan geconcludeerd worden dat focus daadwerkelijk invloed heeft op de technische
vaardigheden van de spelers van JO19-1, behalve bij duels, die weer bepalend zijn voor de prestaties
van het team. Bij het gebruik van de Dissociation focus, waarbij je je aandacht richt op elementen
buiten de wedstrijd om, levert dat meer foute passes op. Bij het gebruik van een Association focus,
waarbij je je aandacht richt op je lichamelijke sensaties tijdens de wedstrijd (ademhaling,
spiervermoeidheid etc.), levert dat meer foute aannames op. Dit bevestigd niet de theorie achter
beide manier van aandacht richten maar wel dat focus een zeker invloed heeft op de technische
vaardigheden van de spelers van GVAV-Rapiditas Jo19-1.
1
, Inhoud
Contactgegevens ................................................................................................................................3
Voorwoord .........................................................................................................................................4
1. Inleiding ......................................................................................................................................5
1.1 Maatschappelijke relevantie......................................................................................................5
1.2 Deelgebieden voetbal................................................................................................................5
1.3 Wat is het belang van het mentale aspect? ...............................................................................5
1.4 Mentale vaardigheden in de sport .............................................................................................6
1.5 Wat is focus? .............................................................................................................................7
1.6 Technische prestatie vaardigheden ...........................................................................................8
1.7 Aanleiding vanuit GVAV-Rapiditas .............................................................................................8
2. Methoden ..................................................................................................................................... 10
2.1 Doelgroep ............................................................................................................................... 10
2.2 Meetinstrumenten ............................................................................................................ 10
2.3 Procedures ........................................................................................................................ 11
2.4 Data-analyse...................................................................................................................... 11
3. Resultaten..................................................................................................................................... 12
3.1 Enquête .................................................................................................................................. 12
3.2 Observatie............................................................................................................................... 12
3.3 Analyse ................................................................................................................................... 13
3.4 Relaties ................................................................................................................................... 14
4. Discussie ....................................................................................................................................... 15
5. Conclusie ...................................................................................................................................... 17
6. Praktische implicaties.................................................................................................................... 17
7. Bibliografie.................................................................................................................................... 18
8. Bijlagen ......................................................................................................................................... 21
8.1 Brief voor toestemming van de ouders .................................................................................... 21
8.2 Enquête .................................................................................................................................. 22
8.3 Observatieformulieren ............................................................................................................ 24
2
