Vermogensplanning
Inleiding: Oorsprong van het begrip
Het begrip “Estate planning” is vertaald als vermogensplanning/successieplanning
Doelstellingen
Doelstelling 1: Regelen (niet-fiscaal)
Afwijken van wettelijk ‘standaardmodel’
Gemoedrust
Denk goed na: wat? Aan wie? Wanneer? Hoeveel? Voorwaarden?
Voorbeeld 1: Laura heeft een onderneming (vorm = BV)
Zij heeft 4 kinderen.
Eén van de kinderen werkt mee in het bedrijf; de andere kinderen zijn helemaal niet
geïnteresseerd in deze onderneming.
Laura wil dat de onderneming op termijn kan worden verdergezet door het meewerkende
kind, zonder dat deze teveel ‘last’ heeft van de anderen ?
✓VRAAG:Kandat ?
✓ Wat kan Laura eventueel doen ?
Voorbeeld 2:
Luc heeft 3 kinderen.
Eén van de kinderen gaat bouwen / een onderneming oprichten... en Luc wil dat kind
financieel bijspringen zonder op dit moment evenveel aan de anderen te geven.
✓ VRAAG : Kan dat ?
✓ VRAAG : Hoe ? ✓VRAAG:Kandatonbeperkt ?
Voorbeeld 3:
Nicole is gehuwd met Hugo. Nicole heeft van haar ouders een beleggingsportefeuille
gekregen bij schenking. Nicole en Hugo willen deze beleggingsportefeuille zo fiscaal
vriendelijk mogelijk aan hun twee kinderen overdragen, er zelf de inkomsten van houden en
ook het beheer.
✓VRAAG:Kandat ? ✓ VRAAG : Hoe ?
✓ VRAAG : Wie regelt de overdracht ?
,Doelstelling 2: fiscaal optimaliseren: hoe?
Tip 1: verminder omvang van de naltenschap / vermogen
Schenken is goedkoper dan erven!
Ter vergelijking : overdracht door broer aan zus : 100.000 EUR geld
Overdracht Belasting
Bij overlijden : erfbelasting 34.500
Handgift / bankgift 0
Geregistreerde schenking 7.000
Tip 2: houd rekening met houdanigheid erfgenaam
Reden : rechte lijn + partner wordt doorgaans goedkoper belast
Ter vergelijking
100 000 Rechte lijn / partner Anderen
Schenkbelasting roerend 3% 7%
Schenkbelasting onroerend 3% 10%
(basis)
Erfbelasting €50 000 x 3% €35 000 x 25%
€50 000 x 9% €40 000 x 30% / 45%
€25 000 x 55%
Fideïcommis de residuo
Waarbij een erflater (insteller) bij testament bepaalt dat de nalatenschap of een deel ervan
tijdelijk of voorwaardelijk aan een eerste begunstigde gaat, de fidei commissaris of
bezwaarde en aansluitend het overschot ervan naar een of meer volgende begunstigde(n),
de verwachter(s), voorzover nog in leven.
Tip 3: vermeerder het aantal “erfgenamen”
Hoe?
- Testament
- Schenkingen
Voorbeeld
Berekening erfbelasting
Vererving aan de kinderen Per kind = 150.000 x TI
= (50.000 x 3%) + (100.000 x 9%) Totaal =
10.500 x 3 = 31.500
Vererving aan kinderen + kleinkinderen Per kleinkind : 50.000 x 3% Per kind : 50.000
( 50 000 per KK) x 3% Totaal = 9 x 1.500 = 13.500
Tip 4: verminder het aantal “erfovergangen”
Het reden hiervoor is dat er per overlijden opnieuw successierechten / erfbelasting
verschuldigd zijn
,Is vermogensplanning nuttig?
- Fiscale euthanasie (artsen kunnen in bijzondere gevallen een patiënt helpen met
sterven. Dat heet euthanasie of hulp bij zelfdoding.)
- Erfenissen komen te laat (bejaarde “kinderen”)
o Oplossing hiervan is schenking, erfenissprong
- Familiede vrede .. “erfenis” in plaats van ergernis
o Eén van de oudste processen is een 30 jaar aanslepende erfeniszaak uit het
oude Egypte na de dood van farao Ahmozes
- Continuïteit van de familie-onderneming = de juiste man op de juiste plaats
Hoofdstuk 1: Erfrecht
1.1. Inleidende begrippen
1.2. Vereisten om te kunnen erven
A. Men moet bestaan om te kunnen erven
o Vanaf wanneer?
o Levensvatbaar geboren worden
o Samen sterven op hetzelfde ogenblik (vliegtuig, auto)
o VZW
B. Men mag niet onwaardig zijn
o “bloedige hand erft niet”
o Laster (= strafbaar feit kwaadspreken over een ander)
o Niet-aangifte doodstraf
1.3. Wettelijk erfrecht
Wie erft in het wettelijk erfrecht als er geen partner is?
Enkel bloedverwanten behorend tot orde 1 tot 4; en beperkt tot de vierde graad (behoudens
plaatsvervulling)
1ste orde 2de orde 3de orde 4de orde
Afstammelingen Bevoorrechte Ascendenten Overige
ascendenten en zijverwanten
zijverwanten
= alle bloedverwanten = ouders (als er nog = alle = alle
in neergaande lijn broers/zussen zijn) bloedverwanten in bloedverwanten
, = broers en zussen opgaande lijn zijlijn tot 4de graad
(andere dan broers
en zussen)
- Kinderen (ook - Halfbroers - Ouders (alle - Ooms en
buitenechtelijk en broers/zusse tantes
e!) halfzussen n niet tot de - Neven en
- Kleinkinderen - Afstammeli nalateenscha nichten
- Achterkleinkind ngen van p komen) - Gewone
eren broers en - Grootouders zijverwante
- Geadopteerde zussen en - Overgrootou n en
kinderen van ders afstammelin
(gewone en ten halfbroers gen tot de
volle en 4de graad
geadopteerde) halfzussen
Toe te passen werkwijze om te bepalen wie wat erft – deel 1 : geen echtgenoot / partner
(TIP: volg dit schema en je kunt niet in de fout gaan)
Stap 1 : bepaal de ORDE waartoe een erfgenaam behoort (orde / ) = MAAK EEN
SOORT STAMBOOM OP en bepaal per persoon de orde :
§ enkel de erfgenamen in de hoogste orde erven (orde 1 is de hoogste; orde 4 de
laagste)
§ In principe erven binnen deze orde alle erfgenamen een gelijk deel.
§ Uitzonderingen
§ Als er enkel erfgenamen zijn in de 3de en/of vierde orde : “kloving”
§ Als er in de tweede orde halfbroers of halfzussen zijn : “kleine kloving”
Stap 2 : binnen een bepaalde orde erven enkel de erfgenamen die het dichtste in GRAAD
zijn.
§ Graadbepaling in rechte lijn <-> zijlijn
§ Houd wel rekening met “plaatsvervulling” als één van de erfgenamen overleden is /
onbekwaam is / verwerpt.
Opgave: Wie erft?
Joris (gescheiden) overlijdt. Volgende bloedverwanten zijn in leven (degenen die niet
worden opgelijst zijn dus niet meer in leven):
- Twee kinderen van Joris : Sofie (ongehuwd) en An (gehuwd met Marc). An en Marc
hebben twee kinderen : Lukas en Laure. 1ste orde erft, Sofie en An
- Twee broers van Joris : Boris (die twee kinderen heeft) en Bart (die 1 zoon heeft)
2de orde de broers erven
Inleiding: Oorsprong van het begrip
Het begrip “Estate planning” is vertaald als vermogensplanning/successieplanning
Doelstellingen
Doelstelling 1: Regelen (niet-fiscaal)
Afwijken van wettelijk ‘standaardmodel’
Gemoedrust
Denk goed na: wat? Aan wie? Wanneer? Hoeveel? Voorwaarden?
Voorbeeld 1: Laura heeft een onderneming (vorm = BV)
Zij heeft 4 kinderen.
Eén van de kinderen werkt mee in het bedrijf; de andere kinderen zijn helemaal niet
geïnteresseerd in deze onderneming.
Laura wil dat de onderneming op termijn kan worden verdergezet door het meewerkende
kind, zonder dat deze teveel ‘last’ heeft van de anderen ?
✓VRAAG:Kandat ?
✓ Wat kan Laura eventueel doen ?
Voorbeeld 2:
Luc heeft 3 kinderen.
Eén van de kinderen gaat bouwen / een onderneming oprichten... en Luc wil dat kind
financieel bijspringen zonder op dit moment evenveel aan de anderen te geven.
✓ VRAAG : Kan dat ?
✓ VRAAG : Hoe ? ✓VRAAG:Kandatonbeperkt ?
Voorbeeld 3:
Nicole is gehuwd met Hugo. Nicole heeft van haar ouders een beleggingsportefeuille
gekregen bij schenking. Nicole en Hugo willen deze beleggingsportefeuille zo fiscaal
vriendelijk mogelijk aan hun twee kinderen overdragen, er zelf de inkomsten van houden en
ook het beheer.
✓VRAAG:Kandat ? ✓ VRAAG : Hoe ?
✓ VRAAG : Wie regelt de overdracht ?
,Doelstelling 2: fiscaal optimaliseren: hoe?
Tip 1: verminder omvang van de naltenschap / vermogen
Schenken is goedkoper dan erven!
Ter vergelijking : overdracht door broer aan zus : 100.000 EUR geld
Overdracht Belasting
Bij overlijden : erfbelasting 34.500
Handgift / bankgift 0
Geregistreerde schenking 7.000
Tip 2: houd rekening met houdanigheid erfgenaam
Reden : rechte lijn + partner wordt doorgaans goedkoper belast
Ter vergelijking
100 000 Rechte lijn / partner Anderen
Schenkbelasting roerend 3% 7%
Schenkbelasting onroerend 3% 10%
(basis)
Erfbelasting €50 000 x 3% €35 000 x 25%
€50 000 x 9% €40 000 x 30% / 45%
€25 000 x 55%
Fideïcommis de residuo
Waarbij een erflater (insteller) bij testament bepaalt dat de nalatenschap of een deel ervan
tijdelijk of voorwaardelijk aan een eerste begunstigde gaat, de fidei commissaris of
bezwaarde en aansluitend het overschot ervan naar een of meer volgende begunstigde(n),
de verwachter(s), voorzover nog in leven.
Tip 3: vermeerder het aantal “erfgenamen”
Hoe?
- Testament
- Schenkingen
Voorbeeld
Berekening erfbelasting
Vererving aan de kinderen Per kind = 150.000 x TI
= (50.000 x 3%) + (100.000 x 9%) Totaal =
10.500 x 3 = 31.500
Vererving aan kinderen + kleinkinderen Per kleinkind : 50.000 x 3% Per kind : 50.000
( 50 000 per KK) x 3% Totaal = 9 x 1.500 = 13.500
Tip 4: verminder het aantal “erfovergangen”
Het reden hiervoor is dat er per overlijden opnieuw successierechten / erfbelasting
verschuldigd zijn
,Is vermogensplanning nuttig?
- Fiscale euthanasie (artsen kunnen in bijzondere gevallen een patiënt helpen met
sterven. Dat heet euthanasie of hulp bij zelfdoding.)
- Erfenissen komen te laat (bejaarde “kinderen”)
o Oplossing hiervan is schenking, erfenissprong
- Familiede vrede .. “erfenis” in plaats van ergernis
o Eén van de oudste processen is een 30 jaar aanslepende erfeniszaak uit het
oude Egypte na de dood van farao Ahmozes
- Continuïteit van de familie-onderneming = de juiste man op de juiste plaats
Hoofdstuk 1: Erfrecht
1.1. Inleidende begrippen
1.2. Vereisten om te kunnen erven
A. Men moet bestaan om te kunnen erven
o Vanaf wanneer?
o Levensvatbaar geboren worden
o Samen sterven op hetzelfde ogenblik (vliegtuig, auto)
o VZW
B. Men mag niet onwaardig zijn
o “bloedige hand erft niet”
o Laster (= strafbaar feit kwaadspreken over een ander)
o Niet-aangifte doodstraf
1.3. Wettelijk erfrecht
Wie erft in het wettelijk erfrecht als er geen partner is?
Enkel bloedverwanten behorend tot orde 1 tot 4; en beperkt tot de vierde graad (behoudens
plaatsvervulling)
1ste orde 2de orde 3de orde 4de orde
Afstammelingen Bevoorrechte Ascendenten Overige
ascendenten en zijverwanten
zijverwanten
= alle bloedverwanten = ouders (als er nog = alle = alle
in neergaande lijn broers/zussen zijn) bloedverwanten in bloedverwanten
, = broers en zussen opgaande lijn zijlijn tot 4de graad
(andere dan broers
en zussen)
- Kinderen (ook - Halfbroers - Ouders (alle - Ooms en
buitenechtelijk en broers/zusse tantes
e!) halfzussen n niet tot de - Neven en
- Kleinkinderen - Afstammeli nalateenscha nichten
- Achterkleinkind ngen van p komen) - Gewone
eren broers en - Grootouders zijverwante
- Geadopteerde zussen en - Overgrootou n en
kinderen van ders afstammelin
(gewone en ten halfbroers gen tot de
volle en 4de graad
geadopteerde) halfzussen
Toe te passen werkwijze om te bepalen wie wat erft – deel 1 : geen echtgenoot / partner
(TIP: volg dit schema en je kunt niet in de fout gaan)
Stap 1 : bepaal de ORDE waartoe een erfgenaam behoort (orde / ) = MAAK EEN
SOORT STAMBOOM OP en bepaal per persoon de orde :
§ enkel de erfgenamen in de hoogste orde erven (orde 1 is de hoogste; orde 4 de
laagste)
§ In principe erven binnen deze orde alle erfgenamen een gelijk deel.
§ Uitzonderingen
§ Als er enkel erfgenamen zijn in de 3de en/of vierde orde : “kloving”
§ Als er in de tweede orde halfbroers of halfzussen zijn : “kleine kloving”
Stap 2 : binnen een bepaalde orde erven enkel de erfgenamen die het dichtste in GRAAD
zijn.
§ Graadbepaling in rechte lijn <-> zijlijn
§ Houd wel rekening met “plaatsvervulling” als één van de erfgenamen overleden is /
onbekwaam is / verwerpt.
Opgave: Wie erft?
Joris (gescheiden) overlijdt. Volgende bloedverwanten zijn in leven (degenen die niet
worden opgelijst zijn dus niet meer in leven):
- Twee kinderen van Joris : Sofie (ongehuwd) en An (gehuwd met Marc). An en Marc
hebben twee kinderen : Lukas en Laure. 1ste orde erft, Sofie en An
- Twee broers van Joris : Boris (die twee kinderen heeft) en Bart (die 1 zoon heeft)
2de orde de broers erven
