GERONTOLOGIE – ANOUK
1. VALPREVENTIE
Definitie:
- “een onbedoelde verandering van lichaamspositie, die resulteert in het neerkomen op de grond of een
ander lager niveau”
- “een onverwachte gebeurtenis waarbij de oudere persoon op de grond, vloer of lager gelegen niveau
terecht komt”
1.1 ACTUALITEIT
1.1.1 PREVALENTIE
Incidentie =/= prevalentie Het aantal NIEUWE gevallen =/= voorkomen
THUISSITUATIE
Risico stijgt met leeftijd
- 28% tot 35% 65plus valt minimaal eenmaal per jaar
- 60% ouderen met dementie
- 32% tot 42% 75plus valt minimaal eenmaal per jaar
- 15% tot 30% van de vallers valt twee of meerdere keren per jaar
WOONZORGCENTRUM
- 30% tot 70% valt minimaal eenmaal per jaar
- 60% tot 70% valt opnieuw in het volgende jaar
- 15% tot 40% valt tweemaal of vaker per jaar
Oorzaak
- Doelgroep WZC heeft omwille pathologie meer prevalentie
o Onderliggende pathologie (dementie en depressie)
- Vreemde omgeving Zeker bij nieuwe bewoners
- Periodes van maximale activiteit
o Als je thuis woont ben je meer actief dagdagelijks (zelf koken, achter de post, …)
ZIEKENHUIS
- 1,4 tot 17,9 valincidenten per 1000 ligdagen
- 2% tot 17% van de geriatrische patiënten valt minimaal eenmaal per opname
- 8% tot 44% valt meerdere malen per opname
,STUDIE VALINCIDENTIE THUISWONENDE OUDEREN MELLE
Vrouwen vallen meer er zijn meer vrouwen
Hoe ouder hoe meer valincidenten
1.1.2 PREVALENTIE
- Geen melding van bijna valincidenten
o Ouderen zien vallen als normale gebeurtenis die hoort bij ouder worden MAAR dat is niet zo
- Geen melding bij uitblijven lichamelijke klachten
- Angst voor definitieve opname
- Confrontatie functional decline
- ‘Normale gebeurtenis’
POPULATIE BEPALING
- Chronische zorg
o Dementie, cardiovasculaire problemen, aandoeningen bewegingsstelsel, diabetes type 2, CVA
o Belangrijke mate van ADL afhankelijkheid
- Thuiszorg
o Cardiovasculaire problemen, aandoeningen van het bewegingsstelsel, aandoeningen
respiratoire stelsel, aandoeningen gehoor/visus
o Belangrijke mate van ADL afhankelijkheid
1.1.3 GEVOLGEN
LICHAMELIJKE GEVOLGEN (40% TOT 60%)
- Kleine letsels bij 30% tot 50%
o Verstuikingen
o Snijwonden
o Hematomen
o Weefselbeschadiging
- Ernstig letsel bij 10% tot 15%: (Primaire gevolgen)
o Heupfracturen bij 1% tot 2%
o Andere fracturen (pols, schouder) bij 3% tot 5%
Als ouderen vallen zetten ze de reflex om hun handen te zetten
o Letsels van de weke delen (lever, milt) en hoofdtrauma bij 5%
- Gevolgen van niet rechtop komen: (secundaire gevolgen)
o Rhabdomyolyse
pathologisch, in enkele uren verliezen ouderen spierweefsel
o Pneumonie
bv: longontstekning
o decubitus
- Geen herstel tot oud functioneel niveau
, - Overlijden (25% - 33% binnen het jaar)
Onvrijwillig letsel = 5de doodsoorzaak (valincidentie = 1ste plaats)
40% overlijdens ten gevolge van een valincident
PSYCHOSOCIALE GEVOLGEN:
- Valangst:
o 32% tot 63% heeft angst om opnieuw te vallen
o Kan verlammend werken
o Kan gezonde bekommernis zijn
→ Ik ben gevallen DUS ik blijf binnen, ik blijf in mijn zetel
- Sociale isolatie en depressie:
o Eenzaamheid
o Suïcide
FINANCIËLE/ECONOMISCHE GEVOLGEN
- Ziekenhuiskosten nemen toe vanaf leeftijd van 65jaar
- Opname in residentiële voorziening
- Gemiddelde kost van 11.500Euro per heupfractuur
- Hoge uitgaven medicatie
- Kost van professionelen
- Financieel verlies voor mantelzorger(s)
BLIJVENDE FUNCTIONELE MOEILIJKHEDEN
- Op- en aflopen van trap
- Zich wassen (douche en bad)
- Schoonmaken
- Daling van activiteit: 1/5 wandelt, fietst, winkelt en tuiniert minder
1.1.4 OORZAKEN VAN VALINCIDENTIE
, Posturale controle en invloed op somatosensorische functies
- Visusstoornissen
o Cataract
o Glaucoom
- Vestibulaire stoornissen
o Ziekte van munière
- Dysfunctie van cervicale mechanoreceptoren
o artrose
- Perifere polyneuropathie
o Diabetes type 2, mensen die langdurig alcoholverslaafd zijn
POSTURALE CONTROLE EN INVLOED OP MOTORISCHE FUNCTIES
- Myelopathie
o Bij hernia
- Musculaire atrofie
o sarcopedie
POSTURALE CONTROLE EN INVLOED OP COÖRDINERENDE FUNCTIES
- Ziekte van Parkinson
- Dementieel syndroom (aantasting van de executieve functies)
- Depressie
- We zien bij ouderen het uitvoeren van duale activiteiten dat gaat niet meer (bv praten en stappen
tegelijk)
- Oudere leeftijd merk je dat gaat niet meer (niet alleen autonoom ZT verouderd maar ook
cerebellum verouderd)
o DUS 1 activiteit per keer !!! Anders verhoogde kans op vallen
1. VALPREVENTIE
Definitie:
- “een onbedoelde verandering van lichaamspositie, die resulteert in het neerkomen op de grond of een
ander lager niveau”
- “een onverwachte gebeurtenis waarbij de oudere persoon op de grond, vloer of lager gelegen niveau
terecht komt”
1.1 ACTUALITEIT
1.1.1 PREVALENTIE
Incidentie =/= prevalentie Het aantal NIEUWE gevallen =/= voorkomen
THUISSITUATIE
Risico stijgt met leeftijd
- 28% tot 35% 65plus valt minimaal eenmaal per jaar
- 60% ouderen met dementie
- 32% tot 42% 75plus valt minimaal eenmaal per jaar
- 15% tot 30% van de vallers valt twee of meerdere keren per jaar
WOONZORGCENTRUM
- 30% tot 70% valt minimaal eenmaal per jaar
- 60% tot 70% valt opnieuw in het volgende jaar
- 15% tot 40% valt tweemaal of vaker per jaar
Oorzaak
- Doelgroep WZC heeft omwille pathologie meer prevalentie
o Onderliggende pathologie (dementie en depressie)
- Vreemde omgeving Zeker bij nieuwe bewoners
- Periodes van maximale activiteit
o Als je thuis woont ben je meer actief dagdagelijks (zelf koken, achter de post, …)
ZIEKENHUIS
- 1,4 tot 17,9 valincidenten per 1000 ligdagen
- 2% tot 17% van de geriatrische patiënten valt minimaal eenmaal per opname
- 8% tot 44% valt meerdere malen per opname
,STUDIE VALINCIDENTIE THUISWONENDE OUDEREN MELLE
Vrouwen vallen meer er zijn meer vrouwen
Hoe ouder hoe meer valincidenten
1.1.2 PREVALENTIE
- Geen melding van bijna valincidenten
o Ouderen zien vallen als normale gebeurtenis die hoort bij ouder worden MAAR dat is niet zo
- Geen melding bij uitblijven lichamelijke klachten
- Angst voor definitieve opname
- Confrontatie functional decline
- ‘Normale gebeurtenis’
POPULATIE BEPALING
- Chronische zorg
o Dementie, cardiovasculaire problemen, aandoeningen bewegingsstelsel, diabetes type 2, CVA
o Belangrijke mate van ADL afhankelijkheid
- Thuiszorg
o Cardiovasculaire problemen, aandoeningen van het bewegingsstelsel, aandoeningen
respiratoire stelsel, aandoeningen gehoor/visus
o Belangrijke mate van ADL afhankelijkheid
1.1.3 GEVOLGEN
LICHAMELIJKE GEVOLGEN (40% TOT 60%)
- Kleine letsels bij 30% tot 50%
o Verstuikingen
o Snijwonden
o Hematomen
o Weefselbeschadiging
- Ernstig letsel bij 10% tot 15%: (Primaire gevolgen)
o Heupfracturen bij 1% tot 2%
o Andere fracturen (pols, schouder) bij 3% tot 5%
Als ouderen vallen zetten ze de reflex om hun handen te zetten
o Letsels van de weke delen (lever, milt) en hoofdtrauma bij 5%
- Gevolgen van niet rechtop komen: (secundaire gevolgen)
o Rhabdomyolyse
pathologisch, in enkele uren verliezen ouderen spierweefsel
o Pneumonie
bv: longontstekning
o decubitus
- Geen herstel tot oud functioneel niveau
, - Overlijden (25% - 33% binnen het jaar)
Onvrijwillig letsel = 5de doodsoorzaak (valincidentie = 1ste plaats)
40% overlijdens ten gevolge van een valincident
PSYCHOSOCIALE GEVOLGEN:
- Valangst:
o 32% tot 63% heeft angst om opnieuw te vallen
o Kan verlammend werken
o Kan gezonde bekommernis zijn
→ Ik ben gevallen DUS ik blijf binnen, ik blijf in mijn zetel
- Sociale isolatie en depressie:
o Eenzaamheid
o Suïcide
FINANCIËLE/ECONOMISCHE GEVOLGEN
- Ziekenhuiskosten nemen toe vanaf leeftijd van 65jaar
- Opname in residentiële voorziening
- Gemiddelde kost van 11.500Euro per heupfractuur
- Hoge uitgaven medicatie
- Kost van professionelen
- Financieel verlies voor mantelzorger(s)
BLIJVENDE FUNCTIONELE MOEILIJKHEDEN
- Op- en aflopen van trap
- Zich wassen (douche en bad)
- Schoonmaken
- Daling van activiteit: 1/5 wandelt, fietst, winkelt en tuiniert minder
1.1.4 OORZAKEN VAN VALINCIDENTIE
, Posturale controle en invloed op somatosensorische functies
- Visusstoornissen
o Cataract
o Glaucoom
- Vestibulaire stoornissen
o Ziekte van munière
- Dysfunctie van cervicale mechanoreceptoren
o artrose
- Perifere polyneuropathie
o Diabetes type 2, mensen die langdurig alcoholverslaafd zijn
POSTURALE CONTROLE EN INVLOED OP MOTORISCHE FUNCTIES
- Myelopathie
o Bij hernia
- Musculaire atrofie
o sarcopedie
POSTURALE CONTROLE EN INVLOED OP COÖRDINERENDE FUNCTIES
- Ziekte van Parkinson
- Dementieel syndroom (aantasting van de executieve functies)
- Depressie
- We zien bij ouderen het uitvoeren van duale activiteiten dat gaat niet meer (bv praten en stappen
tegelijk)
- Oudere leeftijd merk je dat gaat niet meer (niet alleen autonoom ZT verouderd maar ook
cerebellum verouderd)
o DUS 1 activiteit per keer !!! Anders verhoogde kans op vallen
