Examenvragen Fysiologie van de Orgaanstelsels
Cardiovasculair
Vraag 1. Bespreek de hartcyclus (basispatroon + LV cyclus).
Bespreking algemeen:
De hartcyclus verloopt in 4 fases, met 2 onderverdelingen:
- De diastole = de vullingsfase
- De systole = de ejectiefase
Einde fase 4, begin fase 1: openen atrioventriculaire kleppen
- Snelle ventriculaire vulling
DIASTOLE
- Afname ventriculaire vulling
- Contractie atrium = atriale kick
Einde fase 1, begin fase 2: sluiten atrioventriculaire kleppen
- Isovolumetrische contractie van ventrikel SYSTOLE
- Ventrikel maakt zich klaar om bloed weg te pompen
Einde fase 2, begin fase 3: openen halvemaan kleppen
- Snelle ventriculaire ejectie (snelle verkorting spieren) SYSTOLE
- Afname ventriculaire ejectie (trage verkorting spieren)
Einde fase 3, begin fase 4: sluiten halvemaan kleppen
DIASTOLE
- Isovolumetrische relaxatie van ventrikel
- Ventrikel relaxeert om terug gevuld te worden
In het R hart worden lagere drukken opgebouwd omdat de wand dunner is.
Bespreking via druk-volume diagram:
In het L- & R hart verloopt dit hetzelfde, alleen worden er in het R hart lagere drukken opgebouwd
omdat de wand dunner is.
1 & 4 = diastole = vullingsfase
2 & 3 = systole = ejectiefase
Fase 1: EDV (eind diastolisch volume) & EDP (eind diastolische druk)
- Ventrikel is net gedepolariseerd & gevuld
,Fase 1-2: isovolumetrische contractie
- Druk-opbouw om halvemaan klep te openen en bloed uit ventrikel te pompen
Fase 2: begin systolische ejectie
- Druk ventrikel > druk aorta → halvemaan klep geopend → bloed stroomt uit ventrikel
Fase 2-3: ejectie bloed uit L ventrikel
Fase 3: ESV (eind systolisch volume) & ESP (eind systolische druk)
- Druk ventrikel < druk aorta → halvemaan klep sluit → ventrikel relaxeert tot initieel volume &
druk
Fase 3-4: isovolumetrische relaxatie
- Ventrikel relaxeert tot initieel volume & druk
Fase 4: begin diastolische vulling
- Atrioventriculaire klep opent → bloed stroomt van atrium naar ventrikel (opvulling)
Fase 4-1: vulling L ventrikel
- Blauw omcirkeld: atriale kick
o De atria trekken samen → kleine extra druk
o Een kleine extra volume bloed loopt uit atria naar ventrikel
Bespreking via ECG:
1. P-golf: depolarisatie atriale spier
- AP komt aan in sinuatriale knoop
Net voor P-golf
- AP komt aan in atrioventriculaire knoop
Tijdens P-golf
- AP komt aan in His-Purkinjevezel systeem
Na P-golf
2. QRS-complex: depolarisatie ventriculaire spier
- Depolarisatie septum van links naar rechts
- Depolarisatie anteroseptale regio van myocardium, richting apex
- Depolarisatie ventriculair myocardium, van endocard → pericard
- Depolarisatie posterieur deel van basis van linkerventrikel
3. T-golf: polarisatie ventrikels
,Bespreking via LV-cyclus:
Systolische ejectie:
Blauw = snelle fase
Rood = trage fase
Diastolische vulling:
Paars = snelle fase
Geel = trage fase
Voor L-hart:
Einde diastole (vullingsfase):
- Contractie L atrium (= P-golf)
- Atriale kick: laatste beetje extra druk → laatste beetje extra bloed in L ventrikel gepompt
Start systole (ejectiefase):
- Mitralisklep (atrioventriculaire-) sluit & aortaklep (halvemaan-) opent
Ejectie bloed uit L ventrikel in aorta
- Druk in aorta loopt synchroon op met druk in ventrikel; ventrikel loopt leeg → druk in
ventrikel & aorta daalt
- Aortaklep sluit
- Isovolumetrische relaxatie: ventrikel relaxeert tot initieel volume & druk
Start diastole (vullingsfase):
- Mitralisklep (atrioventriculaire-) opent
Vulling ventrikel
Vraag 2. Bespreek de factoren die het hartdebiet (cardiac output) bepalen.
Cardiac output CO (l/min) = hoeveel bloed het hart per minuut pompt
Formule:
CO = stroke volume SV (l/beat) x heart rate HR (beat/min)
- Beïnvloed door slagvolume & hartritme
- Range: 5-30 l/min
- Steady state: cardiac output = cardiac input (veneuze return)
, 1. Slagvolume SV = het verschil tussen maximale en minimale ventriculaire vulling
SV (l/beat) = eind diastolisch volume EDV (l/beat) – eind systolisch volume ESV (l/beat)
- Beïnvloed door
- Intrinsieke regulatie: Wet van Frank-Starling
- De diastolische vulling
- De systolische ejectie
- Range: 70-200 ml/beat
2. Hartritme HR
HR (beat/min)
- Beïnvloed door autonoom zenuwstelsel
- PS → daling
- OS → stijging
- Range: 45-200 beat/min
- Maximale HR: 210 – leeftijd
Vraag 3. Leg uit: Wet van Frank-Starling (+ 3vbn).
De Wet van Frank-Starling vertelt ons iets over het prestatievermogen van de hartspier: Uitgangslengte
( EDV) stijgt → hartspier kan meer stretchen & meer kracht zetten om samen te trekken →
prestatievermogen stijgt (als de uitgangslengte van de hartspiercellen, dus als EDV toeneemt, zal het
prestatievermogen van het hart ook toenemen)
- Bij een te hoog EDV zal het prestatievermogen dalen omdat de vezels te ver gestretcht zijn;
geen maximale contractie
- “Binnen fysiologische grenzen kan het hart gelijk welk volume ejecteren tegen gelijk welke
druk door aanpassing van EDV”
Het hart kan zich dus aapassen aan een plotse verandering in pre-/afterload
- Preload = plotse toename volume
- Afterload = plotse toename druk
1. Plotse toename preload (vb. 1: gaan liggen)
Van staan → liggen: er is plots een herverdeling van het bloed over het lichaam, dit moet passeren
langs het hart.
Oplossing: tijdelijk groter SV rondgepompt
2. Plotse toename afterload (vb. 2: klem op aorta zetten)
Afklemmen aorta: je hebt een hogere druk nodig om het bloed te ejecteren in de aorta
Er wordt tijdelijk een kleiner SV rondgepompt
Oplossing: sneller hartritme om het SV terug op peil te krijgen
3. Hypertensie = hoge bloeddruk
Hoge bloeddruk → hoge CO → hoger SV
Oplossing: trager hartritme om SV terug te laten dalen
Vraag 4. Hoe wordt hartritme geregeld?
Het hartritme wordt intrinsiek en extrinsiek bepaald. Intrinsiek speel de sinoatriale knoop een
belangrijke rol.
De pacemaker current/funny current/HCN current van de sinuatriale knoop zorgt voor een AP die zorgt
voor het hartritme.
- Opent bij hyperpolarisatie → inwaartse Na- & K-stroom
- PS en OS spelen met de activatiecurve (open probabiliteit) van de funny current om zo
meer/minder kanalen te openen
Cardiovasculair
Vraag 1. Bespreek de hartcyclus (basispatroon + LV cyclus).
Bespreking algemeen:
De hartcyclus verloopt in 4 fases, met 2 onderverdelingen:
- De diastole = de vullingsfase
- De systole = de ejectiefase
Einde fase 4, begin fase 1: openen atrioventriculaire kleppen
- Snelle ventriculaire vulling
DIASTOLE
- Afname ventriculaire vulling
- Contractie atrium = atriale kick
Einde fase 1, begin fase 2: sluiten atrioventriculaire kleppen
- Isovolumetrische contractie van ventrikel SYSTOLE
- Ventrikel maakt zich klaar om bloed weg te pompen
Einde fase 2, begin fase 3: openen halvemaan kleppen
- Snelle ventriculaire ejectie (snelle verkorting spieren) SYSTOLE
- Afname ventriculaire ejectie (trage verkorting spieren)
Einde fase 3, begin fase 4: sluiten halvemaan kleppen
DIASTOLE
- Isovolumetrische relaxatie van ventrikel
- Ventrikel relaxeert om terug gevuld te worden
In het R hart worden lagere drukken opgebouwd omdat de wand dunner is.
Bespreking via druk-volume diagram:
In het L- & R hart verloopt dit hetzelfde, alleen worden er in het R hart lagere drukken opgebouwd
omdat de wand dunner is.
1 & 4 = diastole = vullingsfase
2 & 3 = systole = ejectiefase
Fase 1: EDV (eind diastolisch volume) & EDP (eind diastolische druk)
- Ventrikel is net gedepolariseerd & gevuld
,Fase 1-2: isovolumetrische contractie
- Druk-opbouw om halvemaan klep te openen en bloed uit ventrikel te pompen
Fase 2: begin systolische ejectie
- Druk ventrikel > druk aorta → halvemaan klep geopend → bloed stroomt uit ventrikel
Fase 2-3: ejectie bloed uit L ventrikel
Fase 3: ESV (eind systolisch volume) & ESP (eind systolische druk)
- Druk ventrikel < druk aorta → halvemaan klep sluit → ventrikel relaxeert tot initieel volume &
druk
Fase 3-4: isovolumetrische relaxatie
- Ventrikel relaxeert tot initieel volume & druk
Fase 4: begin diastolische vulling
- Atrioventriculaire klep opent → bloed stroomt van atrium naar ventrikel (opvulling)
Fase 4-1: vulling L ventrikel
- Blauw omcirkeld: atriale kick
o De atria trekken samen → kleine extra druk
o Een kleine extra volume bloed loopt uit atria naar ventrikel
Bespreking via ECG:
1. P-golf: depolarisatie atriale spier
- AP komt aan in sinuatriale knoop
Net voor P-golf
- AP komt aan in atrioventriculaire knoop
Tijdens P-golf
- AP komt aan in His-Purkinjevezel systeem
Na P-golf
2. QRS-complex: depolarisatie ventriculaire spier
- Depolarisatie septum van links naar rechts
- Depolarisatie anteroseptale regio van myocardium, richting apex
- Depolarisatie ventriculair myocardium, van endocard → pericard
- Depolarisatie posterieur deel van basis van linkerventrikel
3. T-golf: polarisatie ventrikels
,Bespreking via LV-cyclus:
Systolische ejectie:
Blauw = snelle fase
Rood = trage fase
Diastolische vulling:
Paars = snelle fase
Geel = trage fase
Voor L-hart:
Einde diastole (vullingsfase):
- Contractie L atrium (= P-golf)
- Atriale kick: laatste beetje extra druk → laatste beetje extra bloed in L ventrikel gepompt
Start systole (ejectiefase):
- Mitralisklep (atrioventriculaire-) sluit & aortaklep (halvemaan-) opent
Ejectie bloed uit L ventrikel in aorta
- Druk in aorta loopt synchroon op met druk in ventrikel; ventrikel loopt leeg → druk in
ventrikel & aorta daalt
- Aortaklep sluit
- Isovolumetrische relaxatie: ventrikel relaxeert tot initieel volume & druk
Start diastole (vullingsfase):
- Mitralisklep (atrioventriculaire-) opent
Vulling ventrikel
Vraag 2. Bespreek de factoren die het hartdebiet (cardiac output) bepalen.
Cardiac output CO (l/min) = hoeveel bloed het hart per minuut pompt
Formule:
CO = stroke volume SV (l/beat) x heart rate HR (beat/min)
- Beïnvloed door slagvolume & hartritme
- Range: 5-30 l/min
- Steady state: cardiac output = cardiac input (veneuze return)
, 1. Slagvolume SV = het verschil tussen maximale en minimale ventriculaire vulling
SV (l/beat) = eind diastolisch volume EDV (l/beat) – eind systolisch volume ESV (l/beat)
- Beïnvloed door
- Intrinsieke regulatie: Wet van Frank-Starling
- De diastolische vulling
- De systolische ejectie
- Range: 70-200 ml/beat
2. Hartritme HR
HR (beat/min)
- Beïnvloed door autonoom zenuwstelsel
- PS → daling
- OS → stijging
- Range: 45-200 beat/min
- Maximale HR: 210 – leeftijd
Vraag 3. Leg uit: Wet van Frank-Starling (+ 3vbn).
De Wet van Frank-Starling vertelt ons iets over het prestatievermogen van de hartspier: Uitgangslengte
( EDV) stijgt → hartspier kan meer stretchen & meer kracht zetten om samen te trekken →
prestatievermogen stijgt (als de uitgangslengte van de hartspiercellen, dus als EDV toeneemt, zal het
prestatievermogen van het hart ook toenemen)
- Bij een te hoog EDV zal het prestatievermogen dalen omdat de vezels te ver gestretcht zijn;
geen maximale contractie
- “Binnen fysiologische grenzen kan het hart gelijk welk volume ejecteren tegen gelijk welke
druk door aanpassing van EDV”
Het hart kan zich dus aapassen aan een plotse verandering in pre-/afterload
- Preload = plotse toename volume
- Afterload = plotse toename druk
1. Plotse toename preload (vb. 1: gaan liggen)
Van staan → liggen: er is plots een herverdeling van het bloed over het lichaam, dit moet passeren
langs het hart.
Oplossing: tijdelijk groter SV rondgepompt
2. Plotse toename afterload (vb. 2: klem op aorta zetten)
Afklemmen aorta: je hebt een hogere druk nodig om het bloed te ejecteren in de aorta
Er wordt tijdelijk een kleiner SV rondgepompt
Oplossing: sneller hartritme om het SV terug op peil te krijgen
3. Hypertensie = hoge bloeddruk
Hoge bloeddruk → hoge CO → hoger SV
Oplossing: trager hartritme om SV terug te laten dalen
Vraag 4. Hoe wordt hartritme geregeld?
Het hartritme wordt intrinsiek en extrinsiek bepaald. Intrinsiek speel de sinoatriale knoop een
belangrijke rol.
De pacemaker current/funny current/HCN current van de sinuatriale knoop zorgt voor een AP die zorgt
voor het hartritme.
- Opent bij hyperpolarisatie → inwaartse Na- & K-stroom
- PS en OS spelen met de activatiecurve (open probabiliteit) van de funny current om zo
meer/minder kanalen te openen
