Samenvatting Theorie Beschikking herschrijven jaar 1

Theorie beschikkingen
herschrijven
Week 1
Lange zinnen splitsen
- Bekijk hoe de zin in elkaar zit. Wat is de hoofdzin, wat zijn bijzinnen?
- Let in de lange zin op het aantal ‘boodschappen’. Zeker in een samengestelde zin
(met een of meer bijzinnen) staan vaak vele ‘boodschappen’.
- Houd aan voor een begrijpelijke zin: twee boodschappen is genoeg, of: maak een
hoofdzin met één bijzin en zet dan een punt.

Leg verband tussen gesplitste zinnen
- Een duidelijk verband (of samenhang) is cruciaal als je begrijpelijk wilt formuleren.
- Gebruik daarvoor signaalwoorden: eerst, vervolgens, daarna, toen, ten slotte,
echter, maar, daarentegen, hoewel, toch, tenzij, en, ook, daarnaast, bovendien
overigens, want, namelijk, omdat, dus, omdat, daarom, daardoor, vooral ook, etc.
- Soms kun je verband leggen met een verwijzing: dat kan een verwijswoord zijn (‘dat’)
of een herhaling.
- Vind je dit lastig, ga dan naar het ondersteunend materiaal op Hogeschooltaal.


Aanpak lange zinnen
1. Kijk hoe de zin in elkaar zit à uit hoeveel zinnen en bijzinnen bestaat de zin, welke
’boodschappen’ bevat de zin?
2. Waar kun je een punt zetten à wat hoort bij elkaar?
3. Let op na de punt à hoe ga je verder?
4. Zorg voor verband à signaalwoorden of verwijzingen/herhaling
5. Check of je een goede hoofdzin hebt gemaakt

Voorbeeld lange zin
Dat de rechtbank heeft geoordeeld dat het fietsende kind is verongelukt als gevolg van een
zeer ongelukkige samenloop van omstandigheden en niet door nalatigheid van de
vrachtwagenchauffeur, is voor de nabestaanden van het kind moeilijk te aanvaarden.

Splitsen in twee zinnen (de cursieve woorden zorgen voor samenhang)
De rechtbank heeft geoordeeld dat het fietsende kind is verongelukt als gevolg van een zeer
ongelukkige samenloop van omstandigheden en niet door nalatigheid van de
vrachtwagenchauffeur. Dit oordeel is voor de nabestaanden van het kind moeilijk te
aanvaarden.

Splitsen in drie zinnen (de cursieve woorden zorgen voor samenhang)
Het oordeel van de rechtbank is voor de nabestaanden van het kind moeilijk te aanvaarden.
Volgens de rechtbank was er namelijk geen sprake van nalatigheid van de
vrachtwagenchauffeur. Het fietsende kind is verongelukt door een zeer ongelukkige
samenloop van omstandigheden.

, Week 2
Waaraan herken je de lijdende zin?
1) Aan een vorm van worden + een voltooid deelwoord + soms een ‘door-constructie’

- De patiënt wordt onderzocht door de arts.
- De student wordt beoordeeld (je kunt er een ‘door de docent’ bij denken).
- Het leerteam wordt streng toegesproken (denk er bijvoorbeeld bij: door de cuco).

2) Aan een vorm van zijn + een voltooid deelwoord + soms een ‘door-constructie’

- Er is door het hof gesteld dat u moet motiveren.
- De student is gecomplimenteerd met zijn goede inzet.
- De maaltijd is op het terras geserveerd.



Aanpak

1) De passieve of lijdende zin moet je veranderen in een actieve zin. Daarvoor moet je
die vorm van worden + voltooid deelwoord kwijt zien te raken.

Zin: De patiënt wordt onderzocht door de arts.
Schrap worden en maak van het voltooid deelwoord een persoonsvorm. Behoud de tijd
waarin de zin staat (in dit geval de tegenwoordige tijd). In de ‘door-constructie’ vind je het
onderwerp van de actieve zin.



Passieve zinnen met ‘worden’ en een voltooid deelwoord

1) Onvoltooid tegenwoordige tijd
Lijdend/passief De patiënt wordt onderzocht door de arts.
Actief De arts onderzoekt de patiënt.

2) Onvoltooid verleden tijd
Lijdend/passief De dief werd door de rechtbank veroordeeld tot een
boete.
Actief De rechtbank veroordeelde de dief tot een boete.

3) Toekomende tijd
Lijdend/passief De patiënt zal door de arts worden onderzocht.
Actief De arts zal de patiënt onderzoeken.