4.1 Burgers in opstand
KRITIEK OP DE KONING
1643 – 1715: Lodewijk XIV (14e) was koning van Frankrijk
1715: Lodewijk XIV dood
Bijnaam Lodewijk XIV = Zonnekoning
- Voerde veel oorlogen uit
- Gaf veel geld uit aan pracht + praal
- Opvolgers gingen door met oorlogen voeren + paleizen bouwen
- Er werden geen problemen opgelost
Veel mensen kregen kritiek op:
1. De manier van regeren van de koningen
2. Ongelijkheid in de samenleving
De bevolking was het zat > ze eisten:
1. Meer gelijkheid
2. Inspraak in het bestuur (dat ze mee mogen beslissen)
Hierdoor is de opstand ontstaan, door deze opstand is een belangrijk document opgesteld: Verklaring
van de Rechten van de Mens en van de Burger
WAAROM IS DE GESCHIEDENIS VAN DE VERLICHTING EN DE FRANSE REVOLUTIE
BELANGRIJK?
Franse revolutie > burgers hadden weinig te zeggen
- Ze probeerde nieuwe ideeën over de rechten van de mens + bestuur in praktijk te brengen > niet
makkelijk > liep vaak uit de hand
De guillotine > werd veel gebruikt tijdens de revolutie > hiermee werd de doodstraf uitgeoefend
Samenleving in Europa was verdeeld in 3 standen:
Burgers waren stand 3 = minste rechten
,4.2 Lodewijk XIV (14e), een absoluut heerser
EEN MOEIZAME START
1649 > oorlog met Spanje kostte veel geld > Frankrijk stond er slecht voor
- staatkas was leeg
- minister van financiën wilde belasting verhogen (om staatskas te vullen)
Hierdoor braken opstanden uit
Troon was in gevaar
Lodewijk XIV (14e) was 11 jaar en moest Parijs verlaten
Kardinaal Mazarin (adviseur van Lodewijk en zijn moeder) redde de troon
- hij redde de troon door verdeeldheid te zaaien onder de opstandelingen
1653 > Lodewijk XIV werd koning (hij was 15 jaar)
1661 > Lodewijk ging alleen regeren > hij volgde het advies van Mazarin op
- advies was: een echte koning besluit alles zelf
- ministers moesten doen wat de koning wilde
DE ADEL ONDER DE DUIM
Lodewijk vertrouwde de adel niet, waarom? Door de gebeurtenissen in zijn jeugd
- Hij verliet Parijs
- Hij liet een paleis bouwen in Versailles (in de buurt van Parijs)
1682 Paleis in Versailles was klaar
Dit werd georganiseerd:
1. Grote feesten
2. Jachtpartijen
3. Officiële bijeenkomsten (dan komen belangrijke mensen)
Als je wilt dat de koning je mag (en dat hij je iets gunt) moet je meedoen aan alle activiteiten > soms
deelde de koning gunsten uit
- Voorbeeld: het is een eer als je aanwezig mag zijn als hij ontwaakt (dus wakker wordt) en opstaan
In het paleis en bijgebouwen woonden:
1200 adellijke gezinnen (zodat Lodewijk ze in de gaten kan houden)
4800 bedienden
Mensen die te machtig werden liet Lodewijk opsluiten
Lodewijk heeft de minister van financiën laten vervolgen (straffen) > omdat hij ook een groot paleis
had laten bouwen en feesten gaf
Lodewijk zag zichzelf als middelpunt van Frankrijk
- Hij liet paleizen, meubels en koetsen met zonnen versieren
- Hij trad op als Zonnegod Apollo (daarom kreeg hij de bijnaam: ‘de Zonnekoning’
, EEN VORST, EEN GELOOF, EEN WET
Lodewijk had de adel onder controle > hij ging verder om meer macht te krijgen
Hij irriteerde zich aan het volgende:
1. Dat protestanten vrijheid van geloof hadden
2. Dat ze in sommige gebieden eigen onderwijs + bestuur mochten regelen
1598 Er was in een document geregeld dat koning Hendrik IV was uitgevaardigd
Naam van het document: Het Eddict van Nantes
Lodewijk verklaarde het document ongeldig (dus wat erin staat is niet meer geldig, omdat hij zich
eraan irriteerde)
Gevolgen van het ongeldig maken van het document:
Dit betekende dat Frans protestanten (hugenoten) kregen te maken met pesterijen
Veel beroepen werden verboden voor ze
Ze werden gedwongen om soldaten in hun huis onderdak aan te bieden (soldaten stalen
spullen en maakte hun huizen kapot)
De koning wilde dat ze katholieken werden, hij probeerde te verhinderen dat ze het land
verlieten
Veel hugenoten (protestanten) bekeerde zich omdat ze geen keus hadden (anders mogen ze
niks en worden ze gepest)
Veel hugenoten wilde niet bekeren en probeerden te vluchten
- Voorbeeld: schoolmeester Jean Migault vluchtte op een boot naar Amsterdam, daarna ging
hij naar Duitsland. Daar werd hij meester.
- Er zijn 200.000 hugenoten gevlucht (dit was toen de grootste Europese migratie)
Lodewijk was super machtig, want:
1. Er was 1 koning die de wetten schreef voor de burgers
2. Er was 1 geloof
Absolutisme: wanneer een heerser alle macht in handen heeft en vindt dat hij niemand
verantwoording schuldig is (behalve aan God)
Daarom was Lodewijk een absolute heerser
KRITIEK OP DE KONING
1643 – 1715: Lodewijk XIV (14e) was koning van Frankrijk
1715: Lodewijk XIV dood
Bijnaam Lodewijk XIV = Zonnekoning
- Voerde veel oorlogen uit
- Gaf veel geld uit aan pracht + praal
- Opvolgers gingen door met oorlogen voeren + paleizen bouwen
- Er werden geen problemen opgelost
Veel mensen kregen kritiek op:
1. De manier van regeren van de koningen
2. Ongelijkheid in de samenleving
De bevolking was het zat > ze eisten:
1. Meer gelijkheid
2. Inspraak in het bestuur (dat ze mee mogen beslissen)
Hierdoor is de opstand ontstaan, door deze opstand is een belangrijk document opgesteld: Verklaring
van de Rechten van de Mens en van de Burger
WAAROM IS DE GESCHIEDENIS VAN DE VERLICHTING EN DE FRANSE REVOLUTIE
BELANGRIJK?
Franse revolutie > burgers hadden weinig te zeggen
- Ze probeerde nieuwe ideeën over de rechten van de mens + bestuur in praktijk te brengen > niet
makkelijk > liep vaak uit de hand
De guillotine > werd veel gebruikt tijdens de revolutie > hiermee werd de doodstraf uitgeoefend
Samenleving in Europa was verdeeld in 3 standen:
Burgers waren stand 3 = minste rechten
,4.2 Lodewijk XIV (14e), een absoluut heerser
EEN MOEIZAME START
1649 > oorlog met Spanje kostte veel geld > Frankrijk stond er slecht voor
- staatkas was leeg
- minister van financiën wilde belasting verhogen (om staatskas te vullen)
Hierdoor braken opstanden uit
Troon was in gevaar
Lodewijk XIV (14e) was 11 jaar en moest Parijs verlaten
Kardinaal Mazarin (adviseur van Lodewijk en zijn moeder) redde de troon
- hij redde de troon door verdeeldheid te zaaien onder de opstandelingen
1653 > Lodewijk XIV werd koning (hij was 15 jaar)
1661 > Lodewijk ging alleen regeren > hij volgde het advies van Mazarin op
- advies was: een echte koning besluit alles zelf
- ministers moesten doen wat de koning wilde
DE ADEL ONDER DE DUIM
Lodewijk vertrouwde de adel niet, waarom? Door de gebeurtenissen in zijn jeugd
- Hij verliet Parijs
- Hij liet een paleis bouwen in Versailles (in de buurt van Parijs)
1682 Paleis in Versailles was klaar
Dit werd georganiseerd:
1. Grote feesten
2. Jachtpartijen
3. Officiële bijeenkomsten (dan komen belangrijke mensen)
Als je wilt dat de koning je mag (en dat hij je iets gunt) moet je meedoen aan alle activiteiten > soms
deelde de koning gunsten uit
- Voorbeeld: het is een eer als je aanwezig mag zijn als hij ontwaakt (dus wakker wordt) en opstaan
In het paleis en bijgebouwen woonden:
1200 adellijke gezinnen (zodat Lodewijk ze in de gaten kan houden)
4800 bedienden
Mensen die te machtig werden liet Lodewijk opsluiten
Lodewijk heeft de minister van financiën laten vervolgen (straffen) > omdat hij ook een groot paleis
had laten bouwen en feesten gaf
Lodewijk zag zichzelf als middelpunt van Frankrijk
- Hij liet paleizen, meubels en koetsen met zonnen versieren
- Hij trad op als Zonnegod Apollo (daarom kreeg hij de bijnaam: ‘de Zonnekoning’
, EEN VORST, EEN GELOOF, EEN WET
Lodewijk had de adel onder controle > hij ging verder om meer macht te krijgen
Hij irriteerde zich aan het volgende:
1. Dat protestanten vrijheid van geloof hadden
2. Dat ze in sommige gebieden eigen onderwijs + bestuur mochten regelen
1598 Er was in een document geregeld dat koning Hendrik IV was uitgevaardigd
Naam van het document: Het Eddict van Nantes
Lodewijk verklaarde het document ongeldig (dus wat erin staat is niet meer geldig, omdat hij zich
eraan irriteerde)
Gevolgen van het ongeldig maken van het document:
Dit betekende dat Frans protestanten (hugenoten) kregen te maken met pesterijen
Veel beroepen werden verboden voor ze
Ze werden gedwongen om soldaten in hun huis onderdak aan te bieden (soldaten stalen
spullen en maakte hun huizen kapot)
De koning wilde dat ze katholieken werden, hij probeerde te verhinderen dat ze het land
verlieten
Veel hugenoten (protestanten) bekeerde zich omdat ze geen keus hadden (anders mogen ze
niks en worden ze gepest)
Veel hugenoten wilde niet bekeren en probeerden te vluchten
- Voorbeeld: schoolmeester Jean Migault vluchtte op een boot naar Amsterdam, daarna ging
hij naar Duitsland. Daar werd hij meester.
- Er zijn 200.000 hugenoten gevlucht (dit was toen de grootste Europese migratie)
Lodewijk was super machtig, want:
1. Er was 1 koning die de wetten schreef voor de burgers
2. Er was 1 geloof
Absolutisme: wanneer een heerser alle macht in handen heeft en vindt dat hij niemand
verantwoording schuldig is (behalve aan God)
Daarom was Lodewijk een absolute heerser
