Samenvatting Recht en onderneming DEEL 2

SV: DEEL 2 Inleiding tot het recht
Deel 5: [GOEDEREN- EN ZAKENRECHT]
H1: INDELING VAN DE GOEDEREN
-----------------------------------
◼ PRG1 [LICHAMELIJKE EN ONLICHAMELIJKE GOEDEREN]
- Er is een verschil tussen lichamelijke en onlichamelijke goederen:
➔ Lichamelijke goederen = goederen die men kan zien (Vb. stoelen, tafels, …)
➔ Onlichamelijke goederen = (Vb. auteursrecht, octrooirecht, rechtsgoederen
-> men kan deze goederen NIET waarnemen)

◼ PRG2 [ROERENDE EN ONROERENDE GOEDEREN]
- Roerende goederen = verplaatsbare goederen (Vb. schoenen, bril, stoel, …)
- Onroerende goederen = niet-verplaatsbare goederen (Vb. huis, grond,
appartement, …)
- Beide belangrijk want er bestaan andere regels voor elk categorie
- Er zit verschil op de wijze waarop u beslag legt op die goederen

• Welke soorten onroerende goederen hebben we?
➔ Onroerende goederen uit hun aard = goederen die vanuit zichzelf onroerend
zijn (bv. een stuk grond, gebouw, …) -> ze kunnen er niets aandoen dat ze
onroerend zijn
➔ Onroerende goederen die eigenlijk roerend zijn maar onroerend zijn geweest
door incorporatie met en onroerend goed -> (bv. de tafels in K001 zijn
roerend en hebben wieltjes -> de leerkracht maakt de tafels vast aan de grond
-> hij heeft de roerende tafels onroerend gemaakt)
➔ Onroerende goederen die eigenlijk roerend zijn maar door hun bestemming
onroerend worden = (vb. een trap is bestemd om vastgehecht te worden aan
een woning, ramen aan een huis, …)

• Welke soort roerende goederen hebben we?
➔ Roerende goederen uit hun aard = goederen die vanuit zichzelf roerend zijn
(bv. een stoel, een laptop, een pen, …)
➔ Roerende goederen omdat de wet dat bepaald heeft = (bv. elektriciteit, …)
➔ Roerende goederen door anticipatie = goederen die onroerend zijn die men
beschouwd als roerend, omdat hun lot zal zijn dat ze losgemaakt worden van
onroerende goederen. (Vb. Appels, …)

◼ PRG3 [GEBRUIKS- EN VERBRUIKSGOEDEREN]
• Gebruiksgoederen = goederen die men meer dan één keer kan gebruiken
(meubelen, machines, auto’s, …)
➔ Als je bij de buurman een stofzuiger leent = moet je die teruggeven!
• Verbruiksgoederen = goederen die men maar één keer kan gebruiken (eten,
geld, brandstof, …)
➔ Als je bij de buurman suiker gaat lenen = moet je die teruggeven maar dat is
dan niet dezelfde suiker want die zijn “verbruikt”.


1
DEEL 2: elementen van zakenrecht, verbintenissen en contracten, foutaansprakelijkheid
Leonard Qerkezi BA1

,◼ PRG4 [DOMEINGOEDEREN]
• Goederen waarbij de overheid het eigendom bezit
- 2 categorieën:
➔ Openbaar domein = Goederen die de overheid bezit maar die bestemd zijn
voor het gebruik door allen. (Vb. voetpaden, openbare wegen, havens, …)
 Men kan op deze goederen geen beslag leggen.
➔ Privaat domein = Goederen die de overheid bezit maar die niet de taken van
algemeen belang vervuld (vb. veel ambtenaren in dienst met kantoren en veel
kantoormaterieel = behoren tot het privaatdomein)
 Men kan op deze goederen wel beslag leggen.

◼ PRG5 [ZELFSTANDIGE ZAKELELIJKE RECHTEN EN ZAKELIJKE
ZEKERHEIDSRECHTEN]
• Zelfstandige zakelijke rechten = Rechten waarbij u een heerschappij heeft over
een zaak.
➔ Vb. het eigendomsrecht = Dit recht geeft u aanspraak op een zaak.

• Zakelijke zekerheidsrechten = Rechten waarbij u een heerschappij heeft over
een zaak maar ten gevolge van een andere juridische verbintenis
➔ Vb. als we een huis kopen moeten we lenen bij de bank, de bank gaat zeggen
dat we een lening kunnen terugbetalen maar zij willen wel een waarborg als
zekerheid -> als de leners het geld niet kunnen terugbetalen gaan de banken
een hypotheek leggen op u eigendom
 De bank krijgt een aanspraak op “uw” eigendom. Dit bestaat ten gevolge
van de leningsovereenkomst -> als de lening terugbetaald is, verdwijnt de
aanspraak of het zakelijke zekerheidsrecht.


H2: ZELFSTANDIGE ZAKELIJKE RECHTEN
-----------------------------------------
◼ PRG1 [DE KENMERKEN VAN HET ZAKELIJK RECHT]
• Volledige heerschappij = volledig autonoom en niet ten gevolge van een
juridische verbintenis. = absoluut karakter
• Tegenwerpbaar aan derden = derden moeten aanvaarden en accepteren dat u
iets bezit.
• Limitatief beperkt = De zakelijke rechten zijn beperkend geregeld in de wet

◼ PRG2 [HET EIGENDOMSRECHT]
• Zelfstandig zakelijk recht = als u iets bezit heeft u een volledig absoluut
heerschappij over een goed/zaak.
• Derden moeten dat respecteren (wat van u is is vanu daar moeten andere vanaf
blijven)

Wat verstaat men onder eigendom?

Wat verstaat men onder eigendomsrecht?
➔ Het eigendomsrecht is het recht om op de meest volstrekte wijze van een zaak
van het genot te hebben en erover te beschikken, op voorwaarde dat men er
2
DEEL 2: elementen van zakenrecht, verbintenissen en contracten, foutaansprakelijkheid
Leonard Qerkezi BA1

, geen gebruik van maakt dat strijdig is met de wetten op met de
verordeningen;

Wanneer is er sprake van eigendomsrecht?
➔ Het genotsrecht houdt in dat de eigenaar de opbrengsten voor zich mag
innen (vruchten van bomen, innen coupons, …)
➔ Het beheersrecht houdt in dat de eigenaar de zaak mag aanwenden voor
eigen doelstellingen (lenen, verhuren)
➔ Beschikken houdt het recht in om de zaak te vervreemden (verkopen,
schenken) of zelfs te vernietigen.

A. VERWERVEN VAN EIGENDOM
➔ Afgeleide eigendomsverwerving = eigendom kan verworven worden door
eigendomsoverdracht van een titularis aan een andere titularis.
 Bij overeenkomst (verkoop, schenking)
 Bij éénzijdige overheidsoptreden (onteigening, opeising)
 Via overlijden (erfrecht of testament)

➔ Oorspronkelijke eigendomsverwerving = eigendomsverwerving van
goederen die tot niemand behoren
 Toe-eigening = u eigen zich goederen toe die van niemand waren (vb. vis
die u vangt in de zee)

 Verloren voorwerpen
= voorwerpen die gevonden in een publieke ruimte moet u afgeven aan de
gemeente en als ze binnen de 6 maanden niet opgehaald worden dan
wordt de overheid eigenaar van de goederen.
= voorwerpend ie gevonden worden in een privaat domein moet u een tijd
bijhouden (3 jaar) en dan pas kan u daar eigenaar van worden.

 Achtergelaten voorwerpen = goederen die iemand niet meer moet
hebben en achtergelaten worden

 Natrekking = ESSENTIE -> De eigendom van een roerende of een
onroerende zaak geeft recht op al wat zij voortbrengt en op hetgeen, hetzij
natuurlijk, hetzij kunstmatig, als bijzaak ermee verenigd wordt.
De natrekking inzake onroerende goederen heeft belangrijke gevolgen. De
eigendom van de grond bevat in zich de eigendom van hetgeen op en
onder de grond is.
= Wanneer iemand grond bezit en iemand anders zet op jou grond een
tuinhuis, dan wordt U eigenaar van dat tuinhuis!

 Eigendomsvermoeden = ROERENDE GOEDEREN
➔ Wij hebben een wettelijk vermoeden = “bezit geldt als titel” -> als u een
roerend goed bezit dan bent u er ook eigenaar van! (Vb. een student zijn
laptop dat wordt afgepakt door de prof -> de laptop wordt dan van de Prof,
MAAR het is een weerlegbaar vermoeden want je kan bewijzen dat de laptop
van de student is!)

3
DEEL 2: elementen van zakenrecht, verbintenissen en contracten, foutaansprakelijkheid
Leonard Qerkezi BA1