Samenvatting Recht en onderneming DEEL 1

SV: DEEL 1 Inleiding tot het recht
Informatie over de cursus:
• Examen = meerkeuze (40 vragen - A, B of C)
 Juist antwoord = 0,5ptn, fout antwoord = -0,25ptn

Deel 1: [INLEIDING]
H1: WAT IS RECHT?
------------------------
1. [DEFINITIE V/H RECHT]
• We worden als individu heel veel geconfronteerd door recht!
- Bv. broodje kopen = koop- verkooprecht
• “Recht is het geheel van bindende regels tot ordening van de samenleving in
beginsel opgelegd, minstens bekrachtigd door de maatschappij en als zodanig
afdwingbaar gesteld.”
1. Ordening = Regels die het samenleven onder controle houden!
2. Afdwingbaar = je hebt geen recht als u de regel die je probeert te ordenen
niet sterk kan maken.
3. Wijzigen/afschaffen = Regels die om bestaande regels te wijzigen en of af
te schaffen!
• Onderscheid objectief recht en subjectief recht
- Objectief recht = Het geheel van rechtsregels dus het recht zoals het bestaat
- Subjectief recht = de rechten die u ontleent aan het objectief recht.


H2: INDELING VAN HET NATIONAAL RECHT
--------------------------------------------
We kunnen recht indelen in “nationaal recht” en “internationaal recht”
◼ PRG1 [HET ONDERSCHEID PRIVAAT-PUBLIEK RECHT]
1. [BELANG VAN HET ONDERSCHEID]
• Privaatrecht = relaties tussen burgers onderling
- Vb. Het verkopen van een huis is tussen 2 burgers onderling, niemand hoeft
daartussen te komen.
• Publiekrecht = relaties tussen burgers en overheid of overheden onderling
- Vb. Fiscaalrecht, overheid zegt tegen de burger dat die belasting, btw… moet
betalen!

2. [HET PRIVAATRECHT]
1. Het burgerlijk recht = de fundamentele regels voor iedere burger, regelt relaties
tussen burgers.

Wat vinden we terug in het burgerlijk recht?
- Een opeenvolging van regels! Bv.:
• Regels over het geboren worden
• Regels over ons functioneren (bv. overeenkomsten, huwen en scheiden, …)
• Regels over ons overlijden


1
DEEL 1: publiek recht, gerechtelijk recht en bewijsrecht
Leonard Qerkezi BA1

, Waar vinden we die regels over het burgerlijk terug?
- In het burgerlijk wetboek (BW)
- Er zijn ook heel veel afzonderlijke wetten waarin we burgerlijk recht
terugvinden.

Door een nieuwe wet werd het BW vervangen door het nieuw burgerlijk wetboek
(NBW)
- Het BW wordt vervangen door het NBW stapsgewijs (hervorming)
- Vb. “bewijsrecht”, als individuen een overeenkomst afsluiten moet er een
bewijs zijn dat er een overeenkomst is afgesloten. Deze recht is hervormd
naar een nieuw soort bewijsrecht.

2. Het ondernemingsrecht = Specifieke regels voor ondernemingen, het recht dat
geldt voor ondernemingen.
• Wie is ondernemer?
• Wat moet u doen als ondernemer?
• Voorzien van technieken om u te helpen bij faillissementen

Waarom bestaat dit recht?
- Het reilen en zeilen tussen ondernemingen moet soepel verlopen (bv.
transacties)
- Aparte regels om handel te drijven
- …

Waar vinden we die regels over het ondernemingsrecht?
- Wetboek Economisch Recht (WER)
➔ Zeer groot wetboek waar ondernemingsrecht en economisch recht wordt
ondergebracht
➔ Er zijn ook heel veel afzonderlijke wetten waarin we ondernemingsrecht
terugvinden.

3. Gerechtelijk recht = Regels om recht af te dwingen.
• Het voorziet heel onze gerechtelijk organisatie
• Het voorziet rechtscolleges
• Men voorziet procedures waardoor we rechten kunnen afdwingen

Waar vinden we die regels over het gerechtelijk recht?
- Het Gerechtelijk Wetboek
➔ Indeling van de verschillende rechtscolleges en procedures die we moeten
volgen.
➔ Er zijn ook heel veel afzonderlijke wetten waarin we gerechtelijk recht
terugvinden.




2
DEEL 1: publiek recht, gerechtelijk recht en bewijsrecht
Leonard Qerkezi BA1

,3. [HET PUBLIEKRECHT]
1. Het grondwettelijk recht = Regels in onze grondwet
Wat vinden we terug in onze grondwet?
- Staatsstructuur (federale overheid, gemeenschappen, gewesten, provincies en
gemeenten)
- Basisprincipes voor onze maatschappij (fundamenteel)
- Rechten en vrijheden die worden gegarandeerd

2. Het bestuursrecht = Alle regels m.b.t. de werking van de uitvoerende macht

3. Het fiscaal recht = Regelt de relatie tussen overheid en burger
- Regelen van de staatsinkomsten: inkomstenbelasting,
vennootschapsbelasting, btw, registratierecht, …

4. Het strafrecht = Het geheel van normen die tot het behoud van de openbare
orde en de veiligheid worden uitgevaardigd en bepaalt de misdrijven en de
straffen.
- Er zijn bepaalde waarden die we niet kunnen aanvaarden, het strafrecht
vertelt ons welke straffen we kunnen krijgen voor bepaalde misdrijven.
- De strafwetgeving zegt wat niet mag en wat de straf ervoor is.
➔ Vb. Er is een periode geweest waarin Euthanasie strafbaar was! Daar
staan straffen op.
- We vinden deze rechten terug in het strafwetboek.
➔ Er zijn ook heel veel afzonderlijke wetgevingen!

5. Het strafprocesrecht = Het afdwingen van de verboden gedragingen uit het
strafrecht.
- De procedures die men volgt als gevolg dat het strafrecht van toepassing is
geweest.
➔ Vb. stel je wordt aangehouden, wat zijn u rechten?

◼ PRG2 [HET ONDERSCHEID + RELATIVERING]
1. RELEVANTIE VAN HET ONDERSCHEID:
• PRIVAATRECHT:
- Aanvullend recht of (suppletief recht) = de burgers mogen van rechtsregels
afwijken en andere regels bepalen.
Voorbeeld:
- Huwelijksvermogensrecht:
➔ Het burgerlijk recht zegt dat partners die wettelijk niets onderling hebben
afgesproken een contract “gemeenschap van aanwinsten” bezitten. D.w.z.
dat alles wat zij samen verwerven tijdens het huwelijk aan beiden
toekomt.
➔ Als zij kiezen voor “scheiding van goederen” of voor een “algemene of
uitgebreide gemeenschap”, dan moeten ze dat vermelden in een
huwelijkscontract.


3
DEEL 1: publiek recht, gerechtelijk recht en bewijsrecht
Leonard Qerkezi BA1

, 1. PUBLIEK RECHT:
- Dwingend recht of (openbare orde) = de burgers kunnen van bepaalde
rechtsregels NIET afwijken. De wetgeving legt de regels op en die dienen te
worden nageleefd.
Waarom dwingend recht?
➔ Bij dwingend recht probeert men bepaalde belangen veilig te stellen!
• Voorbeeld:
- Private belangen van consumenten beschermen

Waarom openbare orde?
➔ Publieke en essentiële belangen van de overheid veiligstellen.

2. RELATIVITEIT: onderscheid tussen publiek- en privaat recht (5 puntjes kennen)
• Het economisch recht:
- Ondernemingsrecht (privaat recht)
 Het bestaan van een onderneming, wanneer ben je ondernemer, technieken
om handel te drijven, wat bij financiële moeilijkheden, …?

- Marktrecht (publiek recht)
 Hoe moet een onderneming zich op de markt gedragen?
Vb. het marktrecht zegt dat ondernemingen die actief zijn op de markt geen
prijsafspraken (kartel) mogen maken. OF bv. je mag geen misbruik maken als
je over een monopolie beschikt. (= markt regulerend recht)

• Sociaal recht:
- Bevat zowel regels van privaat recht als van publiekelijk recht
Vb. arbeidsrecht
 Arbeidsrecht:
➔ Individueel arbeidsrecht: relatie van u als werknemer met werkgever
(privaat R)
➔ Collectief arbeidsrecht: werkgeversorganisaties en
werknemersorganisaties gaan akkoorden afsluiten (voor heel de groep
werknemers, dus niet voor een individu) (publiek R)

3. OVERLAPPING IN CONCRETE PRAKTISCHE PROBLEMEN:
• Als er problemen voorkomen, is het niet altijd duidelijk of het probleem is van
privaat recht of publiek recht. Je hebt problemen die oplossingen hebben zowel
in het privaat recht of publiek recht. Je moet dus regels uit beide domeinen
toepassen.
Vb. een familievennootschap: (= dit raakt verschillende aspecten)
- Vennootschapsrecht = Welke vennootschap? Welke bestuursorganen?
- Fiscaal recht = Hoe worden inkomsten belast?
- Sociaal recht = Wat zijn de gevolgen voor de jobs en de lonen van de
werknemers?
- Erfrecht = Hoe zit het met de aandelen na overlijden?
- Verbintenissen = Overeenkomsten met leveranciers en klanten?
 Dit zijn problemen van beide gebieden!
4
DEEL 1: publiek recht, gerechtelijk recht en bewijsrecht
Leonard Qerkezi BA1