Lessen 5VWO schooljaar 2022-2023
Korte introductie wat te verwachten dit jaar onderwerpen en toetsen
• H9 bloedsomloop
• Piloot rode draad hoofdstuk
• Goede conditie:
o uithoudingsvermogen (vermogen om bepaalde activiteit lang vol te
houden)
▪ piepjestest
▪ Cooper test (12 min)
▪ Quick test
▪ VO2 (ml O2 per kg lichaamsgewicht per min)
o kracht
o snelheid (marathon ook nog sprint)
o flexibiliteit
o coördinatie
• Cardiotraining: aantal keer per week 45 min afwisselen 50-60% en 80-90%van
de maximale hartslagfrequentie
• Piloot sterke spieren armen benen romp en nekspieren van wege G-krachten.
Ook sterk hart nodig anders zuurstof en glucose tekort in hersenen. g-LOC
(loss of consciousness)!
• Aanpassing o.a. speciaal anti-G pak voor hogere druk in benen. speciale
ademhalingstechnieken
• Twee filmpjes: jachtvliegtuig en reporter meevliegen/ testen van G-krachten in
centrifuge en hoe je door speciale ademhalingstechnieken voorkomt dat je
bewusteloos raakt.
https://www.youtube.com/watch?v=odXZKJppk1U Journalist in F18
Hilarious G-force training https://www.youtube.com/watch?v=Q9f6cRNxpSs
!!!!!!! https://www.youtube.com/watch?v=DMKcO-T5Y4o !!!!!!!!!!!!
, Paragraaf 9.1 Hart en bloedsomloop
• Waarom bloed en bloedsomloop? Bij eencelligen diffusie. Stoffen van en naar
de cellen.
• Bloedvaten
o slagader naar orgaan toe
o ader van orgaan af
o haarvaten in het orgaan gelegen (vind uitwisseling van stoffen plaats)
• Bouw van het hart
o twee kamers
o twee boezems
o twee hartkleppen tussen de boezems en kamers
o twee slagaderkleppen tussen kamers en slagaders (longslagader en
aorta)
o kransslagader en kransader voeren bloed naar het hart toe en van het
hart af
o prikkelgeleidingssysteem (sinusknoop, AV knoop, bundel van His en
Purkinjevezels
• Open en gesloten bloedsomloop
o insecten hebben open bloedsomloop
▪ hartspier pompt bloed naar kop
▪ bloed zonder cellen
▪ vanaf kop door lichaamsholte en omspoelt organen en de
weefsel
▪ door zuigwerking hartspier gaat bloed weer terug de hartspier in
(via kleine openingen in hartspier)
▪ bloed vervoert geen zuurstof (zuurstof wordt via tracheeën
opgenomen
o Vissen hebben een gesloten bloedsomloop, echter wel een enkele
bloedsomloop
o Mensen hebben een gesloten en dubbele bloedsomloop
o Voordeel dubbele bloedsomloop is dat vloeistof met meer druk door
een groot lichaam kan worden geperst.
• Pompfunctie hart
o hartslag drie fasen
▪ vullen van de kamers
▪ leegpersen van de kamers
▪ korte pauze
▪ diastole: begin vulfase zowel kamers als boezems ontspannen
▪ boezemsystole: boezems trekken samen
▪ kamersystole: kamers trekken samen
o met stethoscoop twee tonen
▪ sluiten hartkleppen
▪ sluiten slagaderkleppen
• Embryonale bloedsomloop: ductus Botalli, ovale venster en navelstreng met
twee navelstrengslagaders en 1 navelstrengader
Korte introductie wat te verwachten dit jaar onderwerpen en toetsen
• H9 bloedsomloop
• Piloot rode draad hoofdstuk
• Goede conditie:
o uithoudingsvermogen (vermogen om bepaalde activiteit lang vol te
houden)
▪ piepjestest
▪ Cooper test (12 min)
▪ Quick test
▪ VO2 (ml O2 per kg lichaamsgewicht per min)
o kracht
o snelheid (marathon ook nog sprint)
o flexibiliteit
o coördinatie
• Cardiotraining: aantal keer per week 45 min afwisselen 50-60% en 80-90%van
de maximale hartslagfrequentie
• Piloot sterke spieren armen benen romp en nekspieren van wege G-krachten.
Ook sterk hart nodig anders zuurstof en glucose tekort in hersenen. g-LOC
(loss of consciousness)!
• Aanpassing o.a. speciaal anti-G pak voor hogere druk in benen. speciale
ademhalingstechnieken
• Twee filmpjes: jachtvliegtuig en reporter meevliegen/ testen van G-krachten in
centrifuge en hoe je door speciale ademhalingstechnieken voorkomt dat je
bewusteloos raakt.
https://www.youtube.com/watch?v=odXZKJppk1U Journalist in F18
Hilarious G-force training https://www.youtube.com/watch?v=Q9f6cRNxpSs
!!!!!!! https://www.youtube.com/watch?v=DMKcO-T5Y4o !!!!!!!!!!!!
, Paragraaf 9.1 Hart en bloedsomloop
• Waarom bloed en bloedsomloop? Bij eencelligen diffusie. Stoffen van en naar
de cellen.
• Bloedvaten
o slagader naar orgaan toe
o ader van orgaan af
o haarvaten in het orgaan gelegen (vind uitwisseling van stoffen plaats)
• Bouw van het hart
o twee kamers
o twee boezems
o twee hartkleppen tussen de boezems en kamers
o twee slagaderkleppen tussen kamers en slagaders (longslagader en
aorta)
o kransslagader en kransader voeren bloed naar het hart toe en van het
hart af
o prikkelgeleidingssysteem (sinusknoop, AV knoop, bundel van His en
Purkinjevezels
• Open en gesloten bloedsomloop
o insecten hebben open bloedsomloop
▪ hartspier pompt bloed naar kop
▪ bloed zonder cellen
▪ vanaf kop door lichaamsholte en omspoelt organen en de
weefsel
▪ door zuigwerking hartspier gaat bloed weer terug de hartspier in
(via kleine openingen in hartspier)
▪ bloed vervoert geen zuurstof (zuurstof wordt via tracheeën
opgenomen
o Vissen hebben een gesloten bloedsomloop, echter wel een enkele
bloedsomloop
o Mensen hebben een gesloten en dubbele bloedsomloop
o Voordeel dubbele bloedsomloop is dat vloeistof met meer druk door
een groot lichaam kan worden geperst.
• Pompfunctie hart
o hartslag drie fasen
▪ vullen van de kamers
▪ leegpersen van de kamers
▪ korte pauze
▪ diastole: begin vulfase zowel kamers als boezems ontspannen
▪ boezemsystole: boezems trekken samen
▪ kamersystole: kamers trekken samen
o met stethoscoop twee tonen
▪ sluiten hartkleppen
▪ sluiten slagaderkleppen
• Embryonale bloedsomloop: ductus Botalli, ovale venster en navelstreng met
twee navelstrengslagaders en 1 navelstrengader
