Algemene feedback hertentamen Inleiding Internationaal
Publiekrecht 30-03-2023
Het hertentamen Inleiding Internationaal Publiekrecht vond op 30 maart 2023 plaats, in de
Pieterskerk en in de Sterrenwacht. 238 studenten hebben het tentamen gemaakt. Het
slagingspercentage was 66%.
Hieronder hebben we het een en ander opgeschreven aan feedback en observaties ten opzichte
van de veel gemaakte fouten.
Meerkeuzevragen
De meerkeuzevragen toetsen zowel inhoudelijke kennis, als de vaardigheden om deze kennis
toe te passen op nieuwe feiten. Het is belangrijk om meerkeuzevragen altijd goed en
zorgvuldig te lezen, voordat je deze gaat invullen. Let er ook op dat je op de juiste manier
eventuele antwoorden corrigeert (waarbij geldt: het meest donkergekleurde bolletje telt als het
gekozen antwoord; indien er onduidelijkheid bestaat over welke dat is, wordt er geen
antwoord gekozen). Een aantal vragen waren slechter gemaakt dan anderen:
• Vraag 5 toetste de criteria van een staat. Zoals we in ons vak hebben besproken, is
erkenning geen criterium van een staat. Uit de Palestina rapporten volgt dat het feit dat
een grens niet altijd vaststaat geen belemmering mag zijn voor het zijn van een staat. Ook
het meedoen aan kwalificaties van EKs of WKs zegt niks over de vraag of “Oost-
Nederland” een staat zou zijn. Vandaar dat de krantenkop over nationaliteit (en
paspoorten) het enige juiste antwoord is.
• Vraag 6 ging over zelfbeschikking. Uit de vraag volgt dat er een oplossing wordt gezocht
“binnen het framework van soevereiniteit en de territoriale integriteit van het
Marokkaanse koninkrijk”. Hieruit blijkt dat we het dus níet hebben over externe
zelfbeschikking, maar over interne zelfbeschikking. Externe zelfbeschikking zou inhouden
dat de Marokkaanse koning de Sahrawi-activisten het recht zou geven om zich af te
scheiden van Marokko. Dit zou duidelijk níet binnen het framework van soevereiniteit en
de territoriale integriteit van het Marokkaanse koninkrijk zijn.
• Vraag 7 ging over de internationale rechtspersoonlijkheid van de Verenigde Naties, en
vooral over het advies wat het IGH hierover heeft gedaan (Reparation for Injuries). In
tegenstelling tot wat sommigen van jullie antwoordden, staat er in het VN-Handvest níet
dat de VN rechtspersoonlijkheid heeft, maar, zoals het IGH beschrijft, kan dit wel worden
herleid aan de hand van een aantal factoren, waaronder het feit dat de VN verdragen kan
sluiten met de lidstaten.
• Vraag 15 ging over mensenrechtenprocedures als onderdeel van het leerstuk
geschillenbeslechting. De vraag ging in op het verschil tussen de Mensenrechtenraad en
het Mensenrechtencomité, en verder ook de procedure die het Mensenrechtencomité
kent.
• Vraag 17 ging over de verschillende manieren waarop staten de rechtsmacht van het IGH
kunnen erkennen. Hoewel er in dit verdrag wel een artikel staat over
geschillenbeslechting, wordt in dit artikel níet de rechtsmacht van het IGH erkend (en is
het dus géén compromissoire clausule). In de vraag staat uitgelegd dat Samoa en Australië
een overeenkomst sluiten en daarmee de rechtsmacht van het IGH erkennen. Dit noemen
we een compromis ofwel een bijzondere overeenkomst.
• Vraag 18 toetste de kennis over staatsaansprakelijkheid. Er werd gevraagd welke stelling
onjuist was (mogelijk hebben studenten dit verkeerd gelezen). Drie stellingen waren juist,
maar de stelling over het indienen van een vordering was onjuist, omdat staten ook een
vordering kunnen indienen als het om een erga omnes verplichting gaat.
• Vraag 19 toetste het begrip toerekening als onderdeel van het leerstuk
staatsaansprakelijkheid. Het ging hier niet om een staatsorgaan (Artikel 4), of om
effectieve controle of instructie (Artikel 8), en ook niet om een handelingen die worden
Publiekrecht 30-03-2023
Het hertentamen Inleiding Internationaal Publiekrecht vond op 30 maart 2023 plaats, in de
Pieterskerk en in de Sterrenwacht. 238 studenten hebben het tentamen gemaakt. Het
slagingspercentage was 66%.
Hieronder hebben we het een en ander opgeschreven aan feedback en observaties ten opzichte
van de veel gemaakte fouten.
Meerkeuzevragen
De meerkeuzevragen toetsen zowel inhoudelijke kennis, als de vaardigheden om deze kennis
toe te passen op nieuwe feiten. Het is belangrijk om meerkeuzevragen altijd goed en
zorgvuldig te lezen, voordat je deze gaat invullen. Let er ook op dat je op de juiste manier
eventuele antwoorden corrigeert (waarbij geldt: het meest donkergekleurde bolletje telt als het
gekozen antwoord; indien er onduidelijkheid bestaat over welke dat is, wordt er geen
antwoord gekozen). Een aantal vragen waren slechter gemaakt dan anderen:
• Vraag 5 toetste de criteria van een staat. Zoals we in ons vak hebben besproken, is
erkenning geen criterium van een staat. Uit de Palestina rapporten volgt dat het feit dat
een grens niet altijd vaststaat geen belemmering mag zijn voor het zijn van een staat. Ook
het meedoen aan kwalificaties van EKs of WKs zegt niks over de vraag of “Oost-
Nederland” een staat zou zijn. Vandaar dat de krantenkop over nationaliteit (en
paspoorten) het enige juiste antwoord is.
• Vraag 6 ging over zelfbeschikking. Uit de vraag volgt dat er een oplossing wordt gezocht
“binnen het framework van soevereiniteit en de territoriale integriteit van het
Marokkaanse koninkrijk”. Hieruit blijkt dat we het dus níet hebben over externe
zelfbeschikking, maar over interne zelfbeschikking. Externe zelfbeschikking zou inhouden
dat de Marokkaanse koning de Sahrawi-activisten het recht zou geven om zich af te
scheiden van Marokko. Dit zou duidelijk níet binnen het framework van soevereiniteit en
de territoriale integriteit van het Marokkaanse koninkrijk zijn.
• Vraag 7 ging over de internationale rechtspersoonlijkheid van de Verenigde Naties, en
vooral over het advies wat het IGH hierover heeft gedaan (Reparation for Injuries). In
tegenstelling tot wat sommigen van jullie antwoordden, staat er in het VN-Handvest níet
dat de VN rechtspersoonlijkheid heeft, maar, zoals het IGH beschrijft, kan dit wel worden
herleid aan de hand van een aantal factoren, waaronder het feit dat de VN verdragen kan
sluiten met de lidstaten.
• Vraag 15 ging over mensenrechtenprocedures als onderdeel van het leerstuk
geschillenbeslechting. De vraag ging in op het verschil tussen de Mensenrechtenraad en
het Mensenrechtencomité, en verder ook de procedure die het Mensenrechtencomité
kent.
• Vraag 17 ging over de verschillende manieren waarop staten de rechtsmacht van het IGH
kunnen erkennen. Hoewel er in dit verdrag wel een artikel staat over
geschillenbeslechting, wordt in dit artikel níet de rechtsmacht van het IGH erkend (en is
het dus géén compromissoire clausule). In de vraag staat uitgelegd dat Samoa en Australië
een overeenkomst sluiten en daarmee de rechtsmacht van het IGH erkennen. Dit noemen
we een compromis ofwel een bijzondere overeenkomst.
• Vraag 18 toetste de kennis over staatsaansprakelijkheid. Er werd gevraagd welke stelling
onjuist was (mogelijk hebben studenten dit verkeerd gelezen). Drie stellingen waren juist,
maar de stelling over het indienen van een vordering was onjuist, omdat staten ook een
vordering kunnen indienen als het om een erga omnes verplichting gaat.
• Vraag 19 toetste het begrip toerekening als onderdeel van het leerstuk
staatsaansprakelijkheid. Het ging hier niet om een staatsorgaan (Artikel 4), of om
effectieve controle of instructie (Artikel 8), en ook niet om een handelingen die worden
