Medialandschap en trends
Hoofdstuk 1: Een veranderd medialandschap
1. Wat is media? Wat zijn de uitdagingen?
❖ Medium/media: Alle communicatiekanalen die worden gebruikt voor het verspreiden van
content/informatie.
o communicatie tussen zender en ontvanger gaat via een bepaald medium.
1.1 Dragers van content
Media dragen content/info altijd naar een doelgroep
o Welke content: alle soorten content, zoals: muziek, entertainment, nieuwsfeiten,…
Onderschat nooit de kracht van media → MEDIACRATIE
❖ Mediacratie: Media maken tegenwoordig het nieuws. Gaat heel vaak publieke opinie beïnvloeden.
Media heeft de taak om de drie machten kritisch te bekijken. Media heeft een typische rol t.o.v.
de maatschappij.
1.2 Hoe ziet België er demografisch uit
Er zijn net iets meer vrouwen dan mannen
Ongeveer 11,5 miljoen inwoners
Drie gewesten (Vlaanderen, Wallonië en Brussel)
Vier taalgebieden: Nederlands, Frans, Duits, tweetalig
1.3 Acht belangrijke kopbrekers van de media van vandaag/uitdagingen
1.3.1 Het verdienmodel
Verdienmodel van alle commerciële media = zwaar onder druk, zonder reclame gaan bijna alle
commerciële media dood:
o We consumeren media anders
o Reclame in traditionele media wordt een groot probleem (zonder reclame is de media
dood, ze zorgen voor inkomsten)
o Tenzij abonnementen-verdienmodel (vb. Netflix)
Content wordt betaald door kijkers/lezers/surfers
Hoe meer de bedrijven afhankelijk zijn van reclame, hoe meer ze moeten vechten.
1
,1.3.2 Big data
Eender welk platform vraagt onze gegevens om verder te werken om gepersonaliseerde
reclame naar mensen te sturen.
o Aanbod van media- en entertainmentsector = persoonlijker dan vroeger.
Internet bevat veel gegevens/data (vb. profielen op SM) + klantenbestanden en
consumptiegegevens.
o Voor mediabedrijven makkelijker om gedrag consument te voorspellen en te
beïnvloeden.
o Algoritmes: Aanbod op internet wordt afgestemd op jouw persoonlijke voorkeuren.
1.3.3 Mediaconcentratie
Zowel internationaal als in VL zet de concentratie van de commerciële mediasector zich verder.
❖ Mediaconcentratie: Samengaan van versch. mediabedrijven.
Waarom bestaat het: Om economisch rendabel te blijven in een sector waarin traditionele
inkomsten uit abonnementen en reclame sterk teruglopen.
In Vlaanderen maar 5 grote mediabedrijven. Alle kleine bedrijven worden opgeslorpt door
grote bedrijven om economisch rendabel te blijven.
1.3.4 Ik, jij, wij maken media
Iedereen is mediaconsument, mediamaker tegenwoordig.
We maken allemaal media en content op verschillende mediakanalen.
Mediamakers gaan steeds meer participeren en zelf als mediamaker optreden.
Mediaconsumptie zal blijven veranderen omdat wij (mediagebruikers) veranderen, de content
verandert, en mondiger worden.
1.3.5 Belang van content curation
❖ Content curator: Verzamelt, selecteert en filtert online content dat relevant is voor de doelgroep,
plaatst deze in context en voorziet het van commentaar. Je creëert de content niet zelf, maar zoekt
en bundelt deze.
Dringt zich op om ethische redenen en omdat media belangrijke rol speelt in leven
mediaconsument.
2
,1.3.6 Profiel van de mediaconsument verandert
Nu: meer divers. Media moet zich daar naar richten.
o Vb. Aantal personen buitenlandse herkomst blijft stijgen, 1/5 Vlaamse bevolking =
buitenlandse herkomst.
Vergrijzing van maatschappij zet zich door. Aantal 65+’ers zal komende jaren sterk stijgen.
Andere gezinssamenstelling: Meer en meer mensen leven alleen.
Die diversiteit = voor mediamakers uitdaging om divers Vlaanderen aan te spreken.
1.3.7 Globalisatie van content en platformen
Content en platformen kennen geen grenzen meer: internationale content komt bijv. via
Netflix bij ons. Onze lokale Vlaamse content kan ook internationaal werken.
1.3.8 Atawad is a fact
❖ Atawad: Kijkers willen content consumeren op elk moment, overal en op elk device.
Kijken waar, wanneer je wil op welk device → Any time, any where and on any device.
Verschuiving mediaconsumptie naar uitgesteld en VOD.
o Maar lineaire consumptie is nog niet dood.
o 50% van de Belgen heeft al een VOD-subscription
o De smartphone is het voorkeur toestel om korte video’s te bekijken (16-44 jaar)
1.4 Conclusie
➔ Medialandschap beweegt en evolueert. Ecosysteem is veranderd.
➔ Medialandschap moet digitaliseren, inzetten op multimedia ervaringen, innoveren en
optimaliseren van hun businessmodellen.
➔ Oplossing: zoektocht naar nieuwe businessmodellen → momenteel: meer kosten en minder
inkomsten. Zo kunnen ze investeren in innovatie + mogelijkheid tot internationale aanbieders.
o Probleem: advertentie-inkomsten dalen → publiek is moeilijker te bereiken + meer
advertentie-inkomsten verdwijnen naar buitenland.
➔ 3 innovaties die gemaakt zijn om het business model terug in orde te krijgen:
o De Vijver Media van Telenet: Telenet = niet alleen internetprovider, heeft ook zijn
eigen productiehuis Woestijnvis, is eigenaar van SBS Belgium,…
o KBC: Houdt zich bezig met The Jupiler Pro League uit te zenden: Als je KBC Mobile
hebt, kan je kijken naar interessante stukjes uit de voetbal.
o Netflix is zelf games beginnen maken. Vb. Fortnite
2. Media en de strijd om de eyeballs
➔ Opkomst nieuwe technologieën/digitalisering:
→ transformatie van medialandschap de afgelopen 10-15j.
→ Afzonderlijke mediakanalen (radio, tv, print,…) groeien steeds meer naar elkaar toe.
3
, 2.1 Multiplatform denken
Gevolg technologische ontwikkelingen: °nieuwe kanalen waarlangs de consument content
krijgt. Vb. Via tablet naar tv kijken, zoeken naar info op smartphone.
Ontstaan (°) crossmedia en convergentie.
❖ Crossmedia: Mediabedrijven gebruikten versch. mediaplatformen om eenzelfde content te
verspreiden en een zo groot mogelijk publiek te bereiken.
Vb. Humo plaatst zelfde content in zijn magazine, op website, social mediakanalen en app.
Vereist afstemming tussen versch. mediaplatformen en strategische visie op welke content
waar en op welke manier verteld wordt.
❖ Convergentie: Verschillende mediakanalen via één digitaal platform aanbieden. Vb. tv, radio en
internet. Twee of meer platformen vormen een mix. De media innoveren in kanalen die interessant
zijn om bepaalde doelgroepen te bereiken.
Niet mediavorm, maar mediamerk die centraal staat.
Vb. HLN: eigen videokanaal waar video’s op verschijnen die niets te maken hebben met wat
er in de krant staat of op de website.
Vb. Telenet: is meer dan digitale tv, ze verspreiden content via VR en zijn zenders,…
➔ Platformdenken: één v/d innovaties om de 8 uitdagingen (1.3) aan te gaan/eyeballs te
winnen want:
o Lokale spelers staan onder druk:
▪ Digitalisatie te laat ingezet
▪ Reclame-inkomsten dalen
▪ Fragmentatie: enorm aanbod
o Dominantie van FAANG
▪ Meer inkomsten
▪ Groter afzetgebied
▪ Flexibel
2.2 Groei internationale platformen blijft toenemen (FAANG)
Vb. Stijging aantal Netflixabonnees, bijna dubbel zoveel winst voor moederbedrijf Google,…
Er komen steeds nieuwe mediakanalen bij wat zorgt voor concurrentie.
o Vb. Clubhouse, Instagram wil concurrentie met YT aangaan via IGTV, Facebook met
zijn Reels, Instagram test om langere stories te kunnen zetten van 60 sec, FB watch
party’s: Waar je samen met vrienden naar content kan kijken,…
2.3 Hoe moeten lokale mediabedrijven zich wapenen tegen het internationale ‘geweld’?
3 belangrijke vragen waar mediabedrijven dagelijks mee struggelen:
o Wie wint de strijd om de eyeballs?
o Wat is de plaats van Vlaamse content in het aanbod?
o Zal de overheid ingrijpen om die plaats van internationale spelers te beïnvloeden?
4
Hoofdstuk 1: Een veranderd medialandschap
1. Wat is media? Wat zijn de uitdagingen?
❖ Medium/media: Alle communicatiekanalen die worden gebruikt voor het verspreiden van
content/informatie.
o communicatie tussen zender en ontvanger gaat via een bepaald medium.
1.1 Dragers van content
Media dragen content/info altijd naar een doelgroep
o Welke content: alle soorten content, zoals: muziek, entertainment, nieuwsfeiten,…
Onderschat nooit de kracht van media → MEDIACRATIE
❖ Mediacratie: Media maken tegenwoordig het nieuws. Gaat heel vaak publieke opinie beïnvloeden.
Media heeft de taak om de drie machten kritisch te bekijken. Media heeft een typische rol t.o.v.
de maatschappij.
1.2 Hoe ziet België er demografisch uit
Er zijn net iets meer vrouwen dan mannen
Ongeveer 11,5 miljoen inwoners
Drie gewesten (Vlaanderen, Wallonië en Brussel)
Vier taalgebieden: Nederlands, Frans, Duits, tweetalig
1.3 Acht belangrijke kopbrekers van de media van vandaag/uitdagingen
1.3.1 Het verdienmodel
Verdienmodel van alle commerciële media = zwaar onder druk, zonder reclame gaan bijna alle
commerciële media dood:
o We consumeren media anders
o Reclame in traditionele media wordt een groot probleem (zonder reclame is de media
dood, ze zorgen voor inkomsten)
o Tenzij abonnementen-verdienmodel (vb. Netflix)
Content wordt betaald door kijkers/lezers/surfers
Hoe meer de bedrijven afhankelijk zijn van reclame, hoe meer ze moeten vechten.
1
,1.3.2 Big data
Eender welk platform vraagt onze gegevens om verder te werken om gepersonaliseerde
reclame naar mensen te sturen.
o Aanbod van media- en entertainmentsector = persoonlijker dan vroeger.
Internet bevat veel gegevens/data (vb. profielen op SM) + klantenbestanden en
consumptiegegevens.
o Voor mediabedrijven makkelijker om gedrag consument te voorspellen en te
beïnvloeden.
o Algoritmes: Aanbod op internet wordt afgestemd op jouw persoonlijke voorkeuren.
1.3.3 Mediaconcentratie
Zowel internationaal als in VL zet de concentratie van de commerciële mediasector zich verder.
❖ Mediaconcentratie: Samengaan van versch. mediabedrijven.
Waarom bestaat het: Om economisch rendabel te blijven in een sector waarin traditionele
inkomsten uit abonnementen en reclame sterk teruglopen.
In Vlaanderen maar 5 grote mediabedrijven. Alle kleine bedrijven worden opgeslorpt door
grote bedrijven om economisch rendabel te blijven.
1.3.4 Ik, jij, wij maken media
Iedereen is mediaconsument, mediamaker tegenwoordig.
We maken allemaal media en content op verschillende mediakanalen.
Mediamakers gaan steeds meer participeren en zelf als mediamaker optreden.
Mediaconsumptie zal blijven veranderen omdat wij (mediagebruikers) veranderen, de content
verandert, en mondiger worden.
1.3.5 Belang van content curation
❖ Content curator: Verzamelt, selecteert en filtert online content dat relevant is voor de doelgroep,
plaatst deze in context en voorziet het van commentaar. Je creëert de content niet zelf, maar zoekt
en bundelt deze.
Dringt zich op om ethische redenen en omdat media belangrijke rol speelt in leven
mediaconsument.
2
,1.3.6 Profiel van de mediaconsument verandert
Nu: meer divers. Media moet zich daar naar richten.
o Vb. Aantal personen buitenlandse herkomst blijft stijgen, 1/5 Vlaamse bevolking =
buitenlandse herkomst.
Vergrijzing van maatschappij zet zich door. Aantal 65+’ers zal komende jaren sterk stijgen.
Andere gezinssamenstelling: Meer en meer mensen leven alleen.
Die diversiteit = voor mediamakers uitdaging om divers Vlaanderen aan te spreken.
1.3.7 Globalisatie van content en platformen
Content en platformen kennen geen grenzen meer: internationale content komt bijv. via
Netflix bij ons. Onze lokale Vlaamse content kan ook internationaal werken.
1.3.8 Atawad is a fact
❖ Atawad: Kijkers willen content consumeren op elk moment, overal en op elk device.
Kijken waar, wanneer je wil op welk device → Any time, any where and on any device.
Verschuiving mediaconsumptie naar uitgesteld en VOD.
o Maar lineaire consumptie is nog niet dood.
o 50% van de Belgen heeft al een VOD-subscription
o De smartphone is het voorkeur toestel om korte video’s te bekijken (16-44 jaar)
1.4 Conclusie
➔ Medialandschap beweegt en evolueert. Ecosysteem is veranderd.
➔ Medialandschap moet digitaliseren, inzetten op multimedia ervaringen, innoveren en
optimaliseren van hun businessmodellen.
➔ Oplossing: zoektocht naar nieuwe businessmodellen → momenteel: meer kosten en minder
inkomsten. Zo kunnen ze investeren in innovatie + mogelijkheid tot internationale aanbieders.
o Probleem: advertentie-inkomsten dalen → publiek is moeilijker te bereiken + meer
advertentie-inkomsten verdwijnen naar buitenland.
➔ 3 innovaties die gemaakt zijn om het business model terug in orde te krijgen:
o De Vijver Media van Telenet: Telenet = niet alleen internetprovider, heeft ook zijn
eigen productiehuis Woestijnvis, is eigenaar van SBS Belgium,…
o KBC: Houdt zich bezig met The Jupiler Pro League uit te zenden: Als je KBC Mobile
hebt, kan je kijken naar interessante stukjes uit de voetbal.
o Netflix is zelf games beginnen maken. Vb. Fortnite
2. Media en de strijd om de eyeballs
➔ Opkomst nieuwe technologieën/digitalisering:
→ transformatie van medialandschap de afgelopen 10-15j.
→ Afzonderlijke mediakanalen (radio, tv, print,…) groeien steeds meer naar elkaar toe.
3
, 2.1 Multiplatform denken
Gevolg technologische ontwikkelingen: °nieuwe kanalen waarlangs de consument content
krijgt. Vb. Via tablet naar tv kijken, zoeken naar info op smartphone.
Ontstaan (°) crossmedia en convergentie.
❖ Crossmedia: Mediabedrijven gebruikten versch. mediaplatformen om eenzelfde content te
verspreiden en een zo groot mogelijk publiek te bereiken.
Vb. Humo plaatst zelfde content in zijn magazine, op website, social mediakanalen en app.
Vereist afstemming tussen versch. mediaplatformen en strategische visie op welke content
waar en op welke manier verteld wordt.
❖ Convergentie: Verschillende mediakanalen via één digitaal platform aanbieden. Vb. tv, radio en
internet. Twee of meer platformen vormen een mix. De media innoveren in kanalen die interessant
zijn om bepaalde doelgroepen te bereiken.
Niet mediavorm, maar mediamerk die centraal staat.
Vb. HLN: eigen videokanaal waar video’s op verschijnen die niets te maken hebben met wat
er in de krant staat of op de website.
Vb. Telenet: is meer dan digitale tv, ze verspreiden content via VR en zijn zenders,…
➔ Platformdenken: één v/d innovaties om de 8 uitdagingen (1.3) aan te gaan/eyeballs te
winnen want:
o Lokale spelers staan onder druk:
▪ Digitalisatie te laat ingezet
▪ Reclame-inkomsten dalen
▪ Fragmentatie: enorm aanbod
o Dominantie van FAANG
▪ Meer inkomsten
▪ Groter afzetgebied
▪ Flexibel
2.2 Groei internationale platformen blijft toenemen (FAANG)
Vb. Stijging aantal Netflixabonnees, bijna dubbel zoveel winst voor moederbedrijf Google,…
Er komen steeds nieuwe mediakanalen bij wat zorgt voor concurrentie.
o Vb. Clubhouse, Instagram wil concurrentie met YT aangaan via IGTV, Facebook met
zijn Reels, Instagram test om langere stories te kunnen zetten van 60 sec, FB watch
party’s: Waar je samen met vrienden naar content kan kijken,…
2.3 Hoe moeten lokale mediabedrijven zich wapenen tegen het internationale ‘geweld’?
3 belangrijke vragen waar mediabedrijven dagelijks mee struggelen:
o Wie wint de strijd om de eyeballs?
o Wat is de plaats van Vlaamse content in het aanbod?
o Zal de overheid ingrijpen om die plaats van internationale spelers te beïnvloeden?
4
