Dit is een samenvatting van alle leerstof die te kennen is voor het examen van farmaceutische biologie uit 2e fase van farmaceutische wetenschappen gegeven door prof De Witte. Bevat: inleiding, fenylpropaanderivaten, acetogeninen, glycanen, natuur als bron van geneesmiddelen, alkaloïden, terpenoï...
1) katabolisme
→ voedingsstoffen zoals glucose omgezet tot kleinere fragmenten
2) amfibolisme
→ verder in intermediair metabolisme omgevormd tot org. zuren en fosfaatesters
laag moleculair gewicht
basismateriaal waarmee cel aantal bouwstenen (AZ,suikers, …) synthetiseert
3) anabolisme
→ hieruit macromoleculen (eiwitten, polysachariden, nucleïnezuren) gemaakt
- secundair metabolisme = variabiliteit en soortspecificiteit
→ ontstaan uit primair metabolisme
→ vanuit gekende primaire wegen overzicht v origine secundaire metabolieten
1.2.1 Fosfo-enolpyruvaat (PEP)
- PEP + producten uit pentose-cyclus shikimizuren of acetyl-co A
1) acetyl-co A
→ geeft aanleiding tot krebscyclus en dus vorming van AZ
AZ vormen proteïnen (1° en 2°) en alkaloïden (2°)
→ vanuit acetyl-co A kunnen terpenoïden ontstaan
over mevalonzuur
2) shikimizuren
→ aromatiseren tot fenylpropaanderivaten
verder omgezet tot flavanoïden
malonyl-co A belangrijk
1
,1.2.2 Belang secundaire metabolieten
- 2° metabolieten dr beperkte verspreiding (soortspec.) gn essentiële rol in 1° metabolisme
→ vaak beschouwd als afvalproducten of ontsporingsproducten van 1° metabolisme
- organismen die kostbare energie verkwisten aan productie van 2° metabolieten zijn
gedoemd te verwijnen
→ mogelijks dus een soortspecifieke functie
- in enkele gevallen de functie bepaald
→ niet altijd zoeken thv 1° metabolisme binnen de cel
kan ook een extracellulaire functie bezitten
vb overleving van multicellulaire organisme waarin geproduceerd
1.3 Aanrijken van actieve bestanddelen
- geneeskrachtige plantaardige/dierlijke grondstoffen min. hoeveelheid actief bestanddeel
→ oorspr. grondstof bewerkt om actieve delen aan te rijken tov ballaststoffen (celmateriaal)
aangerijkte mengsels kunnen verder gezuiverd worden tot zuiver preparaat
noodzakelijk bij isolaties uit dierlijke organen of celculturen die
parenteraal toegediend worden
- actieve bestanddelen bevinden zich vaak in een specifiek deel van de plant
→ fructus, radix, rhizoma, cortex, flos, herba
→ enkel dit ingezameld
gedroogd ter inactivering van enzymen en beperking microbiële groei
vers plantenmateriaal beperkt gebruikt
o vb bereiding bepaalde vluchtige oliën en alcoholaturen
1.3.1 Aetherolea (vluchtige oliën)
- bereid door stoomdestillatie, droge destillatie of koud persen van materiaal
→ materiaal van botanische oorsprong
kwaliteitseisen beschreven in individuele monografieën
- verdunnen van olie in ethanol = spiritus
→ vaak in hoestsiropen verwerkt ter verbetering van de smaak
1.3.2 Extracta (extracten)
- vloeibaire, halfvaste of vaste bereidingen verkregen van geneeskrachtige kruiden
→ gebruik makende van geschikt solventen
→ kwaliteitseisen beschreven in individuele monografieën
1) extracta fluida
→ ethanol (specif. conc.) of water met glycerol/ammonia als solvent
of een week/droog extract (solvent = als bij directe extractie) op te lossen in
ethanol (specif. conc.)
2
, → 1 deel massa/volume vloeibaar extract = 1 deel massa plantaardig materiaal
2) tincurae (tincturen)
→ vloeibare bereiding
bereidt door maceratie of percolatie of door een week/droog extract (solvent =
als bij directe extractie) op te lossen in ethanol (specif. conc.)
→ 1 deel massa plantaardig materiaal extraheren met 5-10 delen massa/volume ethanol
of met voldoende ethanol om 5-10 delen over te houden
3) extracta sicca/spissa
→ (onvolledige) verdamping van solvent gebruikt voor extractie
4) oleoresina (olieharsen)
→ halfvast
→ hars opgelost in vluchtige/plantaardige olie dat verdampt wordt
- percolatie gebeurt mbv konisch vat wrin plantenpoeder wordt gebracht om te bevochtigen
→ extractie op continue wijze tot actief bestanddeel uit grondstof verdwenen is
- maceratie van drogerij gebeurt mbv gesloten vat van extractiesolvent evt onder schudden
3
, Fenylpropaan-derivaten
- aromatische verbindingen kunnen bereid worden uit alifatische precursoren
→ shikimizuur-weg of acetaat/mevalonaat-weg
→ dierlijke organismen hiertoe niet in staat
essentiële aromatische verbindingen (vb fenylalanine) via exogene toevoer
- biogenetische achtergrond van polyfenolische verbindingen vaak op zicht te bepalen
→ shikimizuur afgeleiden = fenolen in ortho
→ acetaat/malonaat afgeleide polyfenolen = fenolen in meta
- shikimizuur gesynthetiseerd vertrekkend van fosfo-enol-pyrodruivenzuur (FEP) en
erythrose-4-P (gevormd in ribose cyclus) over heptulonzuur
→ condensatie met 2e FEP
→ afsplitsing P-groep
→ chorisminezuur gevormd
intramoleculaire omlegging door mutase
omgevormd tot prefeenzuur
- door decarboxylering, aromatisering en aminering kunnen fenylalanine en tyrosine ontstaan
→ de AZ (1° metabolieten) geven na deaminatie aanleiding tot heel wat producten
2.1 Fenylpropaanderivaten (C6C3)
- afgeleid van shikimizuur met gesubstitueerde aromatische ring
→ verwantschap met Tyr en Phe nog zeer duidelijk
- typemolecule = chlorogeenzuur
→ choleretische werking
→ ester (depside) van koffiezuur en kinazuur
→ in alkalisch midden groene kleur
→ komt in vrijwel alle planten voor (mate wel ≠)
groene koffiebonen tot 8%
ook in artisjok (naast cinarine)
cynara scolymus, Asteraceae
2.1.1 In harsen
- harsen zijn excreties spontaan gevormd onder normale omstandigheden of na verwonden
door planten of bomen
- pathologische harsen overvloedig gevormd
→ ontstaan doordat coniferylalcohol naar buiten vloeit en verhard
coniferylalcohol afgescheiden door cambium tvv lignine
- naast fenylpropaanderivaten ook vaak terpenoïde structuren
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller farmacietje. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $10.08. You're not tied to anything after your purchase.
