SAMENVATTING KLINISCH WERKVELD EN INTERVENTIEMETHODEN
Week 1
HOOFDSTUK 1: VAN PSYCHOLOOG IN DE GEZONDHEIDSZORG NAAR
GEZONDHEIDSZORGPSYCHOLOOG
Voorgeschiedenis: de psycholoog in de gezondheidszorg (1940-1990)
1896 wordt beschouwd als het geboortejaar van de klinische psychologie. In dit jaar opende
Lightner Witmer de eerste psychologische kliniek.
Tot de 2e wereldoorlog is psychologie niet echt een beoefend vak, maar een hoofdvak voor de
studie filosofie. In 1938 wordt het NIPP opgericht, maar de meeste leden beoefenen
‘psychotechniek’ (onderzoek naar de beste werving voor personeel). In 1941 promoveert
psychologie als een zelfstandige studierichting. Het meest beoefend zijn bedrijfs- en
kinderpsychologie, maar al snel volgt klinische psychologie als 3 e grote werkveld. Vanaf
1950 beginnen psychiaters psychologen aan te stellen in hun klinieken. Hen hoofdaanstelling
is het doen van diagnostisch onderzoek. Een enkeling bemoeit zich met de behandeling.
Daarna komt de ambulante geestelijke gezondheidszorg op komst, door de overgewaaide
‘mental health movement’. Deze wordt geïntegreerd in instituten (RIAGG’s – Regionale
Instituten voor Ambulante Geestelijke Gezondheidszorg).
Professionalisering
De professionalisering van de psychologie verliep tussen 2 routes.
De klinisch psycholoog – In 1971 kwam er een beschermde titel voor psychologen vanuit
het NIPP. Door de korte opleiding voelden psychologen zich in de hiërarchie onder de
psychiaters staan, hierdoor kwam er een specialisatie opleiding van 3 a 4 jaar voor klinisch
psycholoog. Hierbij moet er ook een praktijkplek zijn. Omdat het NIPP bang was voor niveau
verschillen wordt in 1966 het register van klinisch psychologen opgericht. Psychologen
moeten hierbij 3 jaar werken onder supervisie in het ziekenhuis.
De psychotherapeut – Dit was vroeger een uitbreidend beroep voor medici, maar in 1967
wordt dit ook opengesteld voor niet-medici, door de toestromende psychologen in de
gezondheidszorg. Wel moet je een psychotherapeutische opleiding hebben gevolgd. Jos
Dijkhuis heeft ervoor gezorgd dat de NVP (Nederlandse Vereniging voor Psychotherapie)
ontwikkeld als de nu kennende identiteit en kwaliteit van psychotherapeuten. In 1968 komt er
een Interim-Register Psychotherapeut en er komen 7 Regionale Instituten voor Nascholing en
Opleiding (RINO).
Gespannen verhoudingen
De GZ-psycholoog en de psychotherapeut bestaan als twee aparte BIG-basisberoepen. De
klinisch psychologen zien psychotherapie als onderdeel van de klinische psychologie (Jan
Dijkhuis NIPP), maar de psychotherapeuten zien het als een opzichzelfstaand beroep (Jos
Dijkhuis NVP). In 1989 wordt door het NIPP een postdoctorale opleiding opgezet, waarbij je
om klinisch psycholoog te worden ook je psychotherapie papieren moet behalen.
1
Week 1
HOOFDSTUK 1: VAN PSYCHOLOOG IN DE GEZONDHEIDSZORG NAAR
GEZONDHEIDSZORGPSYCHOLOOG
Voorgeschiedenis: de psycholoog in de gezondheidszorg (1940-1990)
1896 wordt beschouwd als het geboortejaar van de klinische psychologie. In dit jaar opende
Lightner Witmer de eerste psychologische kliniek.
Tot de 2e wereldoorlog is psychologie niet echt een beoefend vak, maar een hoofdvak voor de
studie filosofie. In 1938 wordt het NIPP opgericht, maar de meeste leden beoefenen
‘psychotechniek’ (onderzoek naar de beste werving voor personeel). In 1941 promoveert
psychologie als een zelfstandige studierichting. Het meest beoefend zijn bedrijfs- en
kinderpsychologie, maar al snel volgt klinische psychologie als 3 e grote werkveld. Vanaf
1950 beginnen psychiaters psychologen aan te stellen in hun klinieken. Hen hoofdaanstelling
is het doen van diagnostisch onderzoek. Een enkeling bemoeit zich met de behandeling.
Daarna komt de ambulante geestelijke gezondheidszorg op komst, door de overgewaaide
‘mental health movement’. Deze wordt geïntegreerd in instituten (RIAGG’s – Regionale
Instituten voor Ambulante Geestelijke Gezondheidszorg).
Professionalisering
De professionalisering van de psychologie verliep tussen 2 routes.
De klinisch psycholoog – In 1971 kwam er een beschermde titel voor psychologen vanuit
het NIPP. Door de korte opleiding voelden psychologen zich in de hiërarchie onder de
psychiaters staan, hierdoor kwam er een specialisatie opleiding van 3 a 4 jaar voor klinisch
psycholoog. Hierbij moet er ook een praktijkplek zijn. Omdat het NIPP bang was voor niveau
verschillen wordt in 1966 het register van klinisch psychologen opgericht. Psychologen
moeten hierbij 3 jaar werken onder supervisie in het ziekenhuis.
De psychotherapeut – Dit was vroeger een uitbreidend beroep voor medici, maar in 1967
wordt dit ook opengesteld voor niet-medici, door de toestromende psychologen in de
gezondheidszorg. Wel moet je een psychotherapeutische opleiding hebben gevolgd. Jos
Dijkhuis heeft ervoor gezorgd dat de NVP (Nederlandse Vereniging voor Psychotherapie)
ontwikkeld als de nu kennende identiteit en kwaliteit van psychotherapeuten. In 1968 komt er
een Interim-Register Psychotherapeut en er komen 7 Regionale Instituten voor Nascholing en
Opleiding (RINO).
Gespannen verhoudingen
De GZ-psycholoog en de psychotherapeut bestaan als twee aparte BIG-basisberoepen. De
klinisch psychologen zien psychotherapie als onderdeel van de klinische psychologie (Jan
Dijkhuis NIPP), maar de psychotherapeuten zien het als een opzichzelfstaand beroep (Jos
Dijkhuis NVP). In 1989 wordt door het NIPP een postdoctorale opleiding opgezet, waarbij je
om klinisch psycholoog te worden ook je psychotherapie papieren moet behalen.
1
