Samenvatting inleiding recht
Hoofdstuk 1
Onderverdeling nationaal recht
- Privaatrecht
- Publiekrecht
Andere benamingen voor privaatrecht
- Civiel recht
- Burgerlijk recht
Betekenis privaatrecht
Hierin sta je als burger tegenover een andere burger. Hierin staat de rechtsbetrekking tussen
burgers centraal.
Twee categorieën burgers
- Natuurlijke personen
Dit zijn mensen van vlees en bloed
- Rechtspersonen
Dit zijn organisatorische eenheden die aan het rechtsverkeer kunnen deelnemen
o Op vermogensrechtelijk terrein hebben rechtspersonen dezelfde
mogelijkheden als natuurlijke personen
Rechtspersonen hebben namelijk ook rechten en plichten
Rechtssubjecten
Dragers van rechten en plichten
Rechtsgebieden privaatrecht
- Consumentenrecht
- Personen- en familierecht
- Arbeidsrecht
- Rechtspersonenrecht
- Vermogensrecht
o Verbintenissenrecht
o Goederenrecht
- Huurrecht
Voorbeeld privaatrecht
Een koper en een verkoper van een telefoon
,Burgerlijk wetboek
Hierin staan de belangrijkste regels van het privaatrecht en bestaat uit 9 boeken
BW 1: personen- en familierecht
BW 2: rechtspersonenrecht
BW 3: goederenrecht
BW 4: vermogensrecht erfrecht
BW 5: zakelijke rechten
BW 6: verbintenissen
BW 7: bijzondere overeenkomsten
BW 8: verkeersmiddelen en vervoer
BW 9: nog niet ingevoerd
BW 10: internationaal privaatrecht
Vermeldingen burgerlijk wetboek
1:16 BW = artikel 16 uit boek 1 van het burgerlijk wetboek
Betekenis publiekrecht
Dit gaat over de rechtsbetrekkingen tussen de burgers en de overheid
Rechtsgebieden publiekrecht
- Staatsrecht
- Strafrecht
- Bestuursrecht
o Socialezekerheidsrecht
o Vreemdelingenrecht
- Internationaal en Europees recht
Voorbeeld publiekrecht
Iemand krijgt een boete wegens wildplassen
Materieel recht
Dit bevat de inhoud van het recht. De regels waarin het recht personen bepaalde
gedragingen voorschrijft of verbied zijn materiële regels.
Voorbeeld materieel recht
Wanneer je geld leent van iemand en je spreekt af dat je dit aflost heeft diegene volgens het
materieel recht, recht op een terugbetaling.
Formeel recht
Dit is van toepassing als jouw recht is geschonden of als je jouw verplichting niet nakomt.
Het formele recht geeft regels voor procedures
Voorbeeld formeel recht
De antwoorden op de vraag wat een student kan doen tegen afwijzing van de aanvraag van
studiefinanciering vallen onder formeel recht, omdat het om de procedures gaat.
,Objectief recht
Het geheel van rechtsregels die in Nederland gelden
Jurisprudentie
Het geheel van de rechterlijke uitspraken
Voorbeeld objectief recht
In artikel 7:625 BW staat dat de werkgever het loon van de werknemer op tijd moet betalen.
Subjectief recht
Dit zijn juridische bevoegdheden die een persoon kan hebben op basis van het objectieve
recht
Voorbeeld subjectief recht
In artikel 1 Gw staat dat discriminatie verboden is. Als je van mening bent dat je
gediscrimineerd wordt, dan kun je een beroep op dit artikel doen. De bevoegdheid om hier
een beroep op te doen is een subjectief recht.
Aanvullend recht
Dit vult de afspraken van partijen aan als zij op een bepaald onderdeel zelf niets hebben
geregeld
- Je mag je volgens deze regels gedragen maar het is niet verplicht
o Noem je ook wel de contractsvrijheid of partijautonomie tussen partijen in
het privaatrecht
Dwingend recht
De regels hiervan beperken de partijautonomie
- Men is verplicht zich aan deze regels te houden
Rechtsbronnen
- Wet
- Jurisprudentie
- Gewoonterecht
- Verdrag
Als de regel uit een van deze erkende formele rechtsbronnen voortvloeit, dan wordt die als
rechtsregel beschouwd; anders niet
Makers wet
De regering en de staten generaal
Maken wetten in formele zin
, Waarom jurisprudentie een rechtsbron is
In de praktijk blijkt dat de wetgever de maatschappelijke ontwikkelingen niet bij kan houden.
Er doen zich steeds nieuwe problemen voor, in dit soort situaties moet de rechter met een
uitspraak komen.
Gewoonterecht
Dit komt voort uit het echte leven. Mensen ontdekken dat ze zich het beste op een bepaalde
wijze kunnen gedragen
Nadeel gewoonterecht: het gaat gepaard met rechtsonzekerheid en rechtsongelijkheid
Verdragen als rechtsbronnen
Dit zijn overeenkomsten tussen staten, of tussen staten internationale organisaties zoals de
EU, de raad van Europa en de VN
Drie taken van de staat
- Wetten maken
- Besturen
- Rechtspraak
Stappen totstandkoming wet in formele zin
1. De minister laat zijn ambtenaren een wetsvoorstel maken
2. De ministerraad keurt het voorstel goed
3. De Raad van State adviseert
4. De tweede kamer neemt het voorstel aan
5. De eerste kamer geeft zijn goedkeuring
6. De koning bekrachtigt
7. Een of meer bewindspersonen contrasigneren
8. Aankondiging in het staatsblad
9. Inwerkingtreding
Hoofdstuk 1
Onderverdeling nationaal recht
- Privaatrecht
- Publiekrecht
Andere benamingen voor privaatrecht
- Civiel recht
- Burgerlijk recht
Betekenis privaatrecht
Hierin sta je als burger tegenover een andere burger. Hierin staat de rechtsbetrekking tussen
burgers centraal.
Twee categorieën burgers
- Natuurlijke personen
Dit zijn mensen van vlees en bloed
- Rechtspersonen
Dit zijn organisatorische eenheden die aan het rechtsverkeer kunnen deelnemen
o Op vermogensrechtelijk terrein hebben rechtspersonen dezelfde
mogelijkheden als natuurlijke personen
Rechtspersonen hebben namelijk ook rechten en plichten
Rechtssubjecten
Dragers van rechten en plichten
Rechtsgebieden privaatrecht
- Consumentenrecht
- Personen- en familierecht
- Arbeidsrecht
- Rechtspersonenrecht
- Vermogensrecht
o Verbintenissenrecht
o Goederenrecht
- Huurrecht
Voorbeeld privaatrecht
Een koper en een verkoper van een telefoon
,Burgerlijk wetboek
Hierin staan de belangrijkste regels van het privaatrecht en bestaat uit 9 boeken
BW 1: personen- en familierecht
BW 2: rechtspersonenrecht
BW 3: goederenrecht
BW 4: vermogensrecht erfrecht
BW 5: zakelijke rechten
BW 6: verbintenissen
BW 7: bijzondere overeenkomsten
BW 8: verkeersmiddelen en vervoer
BW 9: nog niet ingevoerd
BW 10: internationaal privaatrecht
Vermeldingen burgerlijk wetboek
1:16 BW = artikel 16 uit boek 1 van het burgerlijk wetboek
Betekenis publiekrecht
Dit gaat over de rechtsbetrekkingen tussen de burgers en de overheid
Rechtsgebieden publiekrecht
- Staatsrecht
- Strafrecht
- Bestuursrecht
o Socialezekerheidsrecht
o Vreemdelingenrecht
- Internationaal en Europees recht
Voorbeeld publiekrecht
Iemand krijgt een boete wegens wildplassen
Materieel recht
Dit bevat de inhoud van het recht. De regels waarin het recht personen bepaalde
gedragingen voorschrijft of verbied zijn materiële regels.
Voorbeeld materieel recht
Wanneer je geld leent van iemand en je spreekt af dat je dit aflost heeft diegene volgens het
materieel recht, recht op een terugbetaling.
Formeel recht
Dit is van toepassing als jouw recht is geschonden of als je jouw verplichting niet nakomt.
Het formele recht geeft regels voor procedures
Voorbeeld formeel recht
De antwoorden op de vraag wat een student kan doen tegen afwijzing van de aanvraag van
studiefinanciering vallen onder formeel recht, omdat het om de procedures gaat.
,Objectief recht
Het geheel van rechtsregels die in Nederland gelden
Jurisprudentie
Het geheel van de rechterlijke uitspraken
Voorbeeld objectief recht
In artikel 7:625 BW staat dat de werkgever het loon van de werknemer op tijd moet betalen.
Subjectief recht
Dit zijn juridische bevoegdheden die een persoon kan hebben op basis van het objectieve
recht
Voorbeeld subjectief recht
In artikel 1 Gw staat dat discriminatie verboden is. Als je van mening bent dat je
gediscrimineerd wordt, dan kun je een beroep op dit artikel doen. De bevoegdheid om hier
een beroep op te doen is een subjectief recht.
Aanvullend recht
Dit vult de afspraken van partijen aan als zij op een bepaald onderdeel zelf niets hebben
geregeld
- Je mag je volgens deze regels gedragen maar het is niet verplicht
o Noem je ook wel de contractsvrijheid of partijautonomie tussen partijen in
het privaatrecht
Dwingend recht
De regels hiervan beperken de partijautonomie
- Men is verplicht zich aan deze regels te houden
Rechtsbronnen
- Wet
- Jurisprudentie
- Gewoonterecht
- Verdrag
Als de regel uit een van deze erkende formele rechtsbronnen voortvloeit, dan wordt die als
rechtsregel beschouwd; anders niet
Makers wet
De regering en de staten generaal
Maken wetten in formele zin
, Waarom jurisprudentie een rechtsbron is
In de praktijk blijkt dat de wetgever de maatschappelijke ontwikkelingen niet bij kan houden.
Er doen zich steeds nieuwe problemen voor, in dit soort situaties moet de rechter met een
uitspraak komen.
Gewoonterecht
Dit komt voort uit het echte leven. Mensen ontdekken dat ze zich het beste op een bepaalde
wijze kunnen gedragen
Nadeel gewoonterecht: het gaat gepaard met rechtsonzekerheid en rechtsongelijkheid
Verdragen als rechtsbronnen
Dit zijn overeenkomsten tussen staten, of tussen staten internationale organisaties zoals de
EU, de raad van Europa en de VN
Drie taken van de staat
- Wetten maken
- Besturen
- Rechtspraak
Stappen totstandkoming wet in formele zin
1. De minister laat zijn ambtenaren een wetsvoorstel maken
2. De ministerraad keurt het voorstel goed
3. De Raad van State adviseert
4. De tweede kamer neemt het voorstel aan
5. De eerste kamer geeft zijn goedkeuring
6. De koning bekrachtigt
7. Een of meer bewindspersonen contrasigneren
8. Aankondiging in het staatsblad
9. Inwerkingtreding
