Hoofdstuk 1: Inleiding neurologische revalidatie en
oefentherapie
Neurologische revalidatie
Neurologische revalidatie:
- Definitie: proces dat het individu assisteert die onmogelijkheid tot optimale
functie en gezondheid ervaren in interactie met de omgeving
- Probleemoplossend en educatief proces gericht op verminderen van
invaliditeit of handicap van iemand
- Combinatie van
o Kennis
o Vaardigheden
o Opleiding
o Advies
Om patiënt en familie te ondersteunen
- Conceptueel referentiekader (framework)
o Definitie: lichamelijke verzorging bij neurologische aandoeningen moet
gebaseerd zijn op feitenmateriaal, waarbij niet uit het oog mag worden
verloren dat de theoretische verklaring die aan de interventie ten
grondslag ligt, wellicht moet veranderen naarmate het bewijsmateriaal
zich ontwikkelt
o Gebruik van concepten
▪ Bobath
▪ Carr & Sheppard
▪ PANAT
▪ Perfetti
▪ …
o In bv. revalidatiecentra niet zeggen “oh jij gebruik Perfetti concept”
→ eerder bepaalde technieken die je hanteert toepasbaar op die
patiënt
▪ Nooit 1 therapie die werkt voor elke patiënt binnen aandoening
- Geen vaste handleiding om patiënt te behandelen
o Beslissingen worden gemaakt op basis van
▪ Beoordeling
▪ Interpretatie
▪ Uitvoeren van plan en stellen van behandeldoelen
▪ Evaluatie, herbeoordeling en bijstelling van het plan en doelen
o Aspecten van klinisch redeneerproces gebaseerd op een achtergrond
van evidence-based practice
o Er zijn geen slechte therapieën/ interventies, maar als ze niet werken
moet je iets anders proberen
,- Neurologische stoornissen
o Voorbeeld: posturale controle
▪ Heel wat processen in individu aanwezig om bepaalde taak of
functie te handhaven
- Neurologische proces
1) Input komt binnen via sensorische banen
2) Informatie wordt verwerkt door hersenen en zij voorzien gepast antwoord
(hogere orde systeem)
3) Output wordt gegenereerd via motorische banen
- Upper Motor Neuron en Lower Motor Neuron leasie
o Ventraal ruggenmerg → efferente banen
o Dorsaal ruggenmerg → sensorische banen
o Upper Motor Neuron leasie → boven motorische voorhoorncel
▪ Negatieve symptomen
• Zwakte
• Vermoeidheid
• Verminderde vaardigheid van bewegen
▪ Positieve symptomen
• Hyperreflexieve reacties op spierstrekking
en cutane zintuiglijke stimulatie spasticiteit
• Hyperreflexie
• Clonus
• Babinski teken (overdreven cutaneomusculaire reflexen)
o Lower Motor Neuron leasie → op motorische voorhoorncel, perifeer
▪ Negatieve klinische symptomen
• Zwakte
• Hyporeflexie
• Verminderde spierspanning
• Verminderde spierfasciculaties
▪ Informatie van perifeer bereikt ruggenmerg niet meer
,o Spasticiteit (EXAMEN)
▪ Hoofd en CWZ
• Lateroflexie hemiplege zijde
• Rotatioe naar niet hemiplegie zijde
▪ Bovenste extremiteit (flexiepatroon)
• Scapula in retractie en schoudergordel staat in depressie
• Adductie en endorotatie in glenohumeraal gewricht
• Elleboog in flexie met pronatie van onderarm (soms
supinatie)
• Pols in palmairflexie, meestal met ulnaire deviatie
• Vingers in flexie en adductie
▪ Romp (‘verkorting’)
• Lateroflexie hemiplege zijde
• Romp meestal in totale flexie en aan hemiplegische zijde
naar achter gedraaid
▪ Onderste extremiteit (extensiepatroon)
• Bekken aan hemiplegische zijde naar achteren gedraaid
(retractie) en afhankelijk van uitgangshouding omhoog
getrokken (elevatie)
• Heup in extensie, adductie en endorotatie (soms
exorotatie)
• Knie in extensie
• Voet in plantairflexie en inversie
• Tenen in flexie en adductie (teken van Babinski)
, CVA
Wat zijn cerebrovasculaire aandoeningen/ accident?:
- Ischemisch of hemorragisch (bloeding) letsel
- Verschillende regio’s in hersenen
o Op basis van waar letsel zicht situeert en zijde
→ goede inschatting kunnen maken over beperkingen dat het met zich
meebrengt
▪ Occipitaal → visuele informatie
▪ Parietaal → lichamelijke sensatie, verwerking informatie
▪ Frontaal
→ gedrag en persoonlijkheid, inhibitie, beweging, emoties,
geheugen, taal
▪ Temporaal → gehoor, spraak, geheugen, emoties
▪ Cerebellum → coördinatie en evenwicht
▪ Hersenstam → ademen, hartslag, interne temperatuur
oefentherapie
Neurologische revalidatie
Neurologische revalidatie:
- Definitie: proces dat het individu assisteert die onmogelijkheid tot optimale
functie en gezondheid ervaren in interactie met de omgeving
- Probleemoplossend en educatief proces gericht op verminderen van
invaliditeit of handicap van iemand
- Combinatie van
o Kennis
o Vaardigheden
o Opleiding
o Advies
Om patiënt en familie te ondersteunen
- Conceptueel referentiekader (framework)
o Definitie: lichamelijke verzorging bij neurologische aandoeningen moet
gebaseerd zijn op feitenmateriaal, waarbij niet uit het oog mag worden
verloren dat de theoretische verklaring die aan de interventie ten
grondslag ligt, wellicht moet veranderen naarmate het bewijsmateriaal
zich ontwikkelt
o Gebruik van concepten
▪ Bobath
▪ Carr & Sheppard
▪ PANAT
▪ Perfetti
▪ …
o In bv. revalidatiecentra niet zeggen “oh jij gebruik Perfetti concept”
→ eerder bepaalde technieken die je hanteert toepasbaar op die
patiënt
▪ Nooit 1 therapie die werkt voor elke patiënt binnen aandoening
- Geen vaste handleiding om patiënt te behandelen
o Beslissingen worden gemaakt op basis van
▪ Beoordeling
▪ Interpretatie
▪ Uitvoeren van plan en stellen van behandeldoelen
▪ Evaluatie, herbeoordeling en bijstelling van het plan en doelen
o Aspecten van klinisch redeneerproces gebaseerd op een achtergrond
van evidence-based practice
o Er zijn geen slechte therapieën/ interventies, maar als ze niet werken
moet je iets anders proberen
,- Neurologische stoornissen
o Voorbeeld: posturale controle
▪ Heel wat processen in individu aanwezig om bepaalde taak of
functie te handhaven
- Neurologische proces
1) Input komt binnen via sensorische banen
2) Informatie wordt verwerkt door hersenen en zij voorzien gepast antwoord
(hogere orde systeem)
3) Output wordt gegenereerd via motorische banen
- Upper Motor Neuron en Lower Motor Neuron leasie
o Ventraal ruggenmerg → efferente banen
o Dorsaal ruggenmerg → sensorische banen
o Upper Motor Neuron leasie → boven motorische voorhoorncel
▪ Negatieve symptomen
• Zwakte
• Vermoeidheid
• Verminderde vaardigheid van bewegen
▪ Positieve symptomen
• Hyperreflexieve reacties op spierstrekking
en cutane zintuiglijke stimulatie spasticiteit
• Hyperreflexie
• Clonus
• Babinski teken (overdreven cutaneomusculaire reflexen)
o Lower Motor Neuron leasie → op motorische voorhoorncel, perifeer
▪ Negatieve klinische symptomen
• Zwakte
• Hyporeflexie
• Verminderde spierspanning
• Verminderde spierfasciculaties
▪ Informatie van perifeer bereikt ruggenmerg niet meer
,o Spasticiteit (EXAMEN)
▪ Hoofd en CWZ
• Lateroflexie hemiplege zijde
• Rotatioe naar niet hemiplegie zijde
▪ Bovenste extremiteit (flexiepatroon)
• Scapula in retractie en schoudergordel staat in depressie
• Adductie en endorotatie in glenohumeraal gewricht
• Elleboog in flexie met pronatie van onderarm (soms
supinatie)
• Pols in palmairflexie, meestal met ulnaire deviatie
• Vingers in flexie en adductie
▪ Romp (‘verkorting’)
• Lateroflexie hemiplege zijde
• Romp meestal in totale flexie en aan hemiplegische zijde
naar achter gedraaid
▪ Onderste extremiteit (extensiepatroon)
• Bekken aan hemiplegische zijde naar achteren gedraaid
(retractie) en afhankelijk van uitgangshouding omhoog
getrokken (elevatie)
• Heup in extensie, adductie en endorotatie (soms
exorotatie)
• Knie in extensie
• Voet in plantairflexie en inversie
• Tenen in flexie en adductie (teken van Babinski)
, CVA
Wat zijn cerebrovasculaire aandoeningen/ accident?:
- Ischemisch of hemorragisch (bloeding) letsel
- Verschillende regio’s in hersenen
o Op basis van waar letsel zicht situeert en zijde
→ goede inschatting kunnen maken over beperkingen dat het met zich
meebrengt
▪ Occipitaal → visuele informatie
▪ Parietaal → lichamelijke sensatie, verwerking informatie
▪ Frontaal
→ gedrag en persoonlijkheid, inhibitie, beweging, emoties,
geheugen, taal
▪ Temporaal → gehoor, spraak, geheugen, emoties
▪ Cerebellum → coördinatie en evenwicht
▪ Hersenstam → ademen, hartslag, interne temperatuur
