Engels
Hoofdstuk 1, introductie Engels in het basisonderwijs
Europese talenbeleid
Het belangrijkste doel van het Europese talenbeleid in de vorige eeuw was dat alle kinderen vanaf 10 jaar
minstens 1 vreemde taal zou leren. Vanaf 2002 jonger dan 10 jaar.
M+2
(Moedertaal+2e vreemde taal) De Europese Raad (ER) hoopt daarmee te bereiken dat alle Europese burgers op
den duur naast hun moedertaal (M) ten minste 2 vreemde talen beheersen: M+2.
Lingua Franca
Een taal die door grote groepen mensen met verschillende moedertalen als gemeenschappelijke taal gebruikt
kan worden.
De meest gebruikte taal is Mandarijn Chinees, daarna het Spaans, Engels staat op de derde plaats.
Europese dag van de talen
Op 26 september vindt in Europa de Europese dag van de talen plaats. Deze dag is bedoeld om het grote aantal
talen in Europa onder de aandacht te brengen en om culturele en taalkundige diversiteit te stimuleren. Het
doel is ook om mensen aan te moedigen om talen te leren: mensen die meer talen spreken, vinden
gemakkelijker werk, wat goed is voor bedrijven en de economie.
Gemeenschappelijk raamwerk
Als gevolg van het Europees taalbeleid is de Raad van Europa in 2001 begonnen met het vaststellen van een
gemeenschappelijk raamwerk van niveauomschrijvingen voor de moderne vreemde talen: The Common
European Framework of Reference for Languages (CEFR). Met behulp van dit raamwerk kunnen de taalniveaus
in de EU landen met elkaar worden vergeleken.
Europees Referentiekader voor de Talen (ERK)
Het CEFR is vertaald voor Nederland in het Europees Referentiekader voor de Talen (ERK).
6 niveaus ERK voor de vaardigheden luisteren, lezen, spreken (interactie), spreken (productie) en schrijven:
1. Basisgebruiker: A1 en A2
2. Onafhankelijke gebruiker: B1 en B2
3. Vaardige gebruiker: C1 en C2
B2 is het minimale dat je moet hebben om goed Engels te kunnen geven.
Vroeg VreemdTalenOnderwijs (VVTO)
1983: Engels als verplicht vak op de Pabo
1986: bovenbouw PO
2005: PO mag naast vvto (Engels) ook Frans, Duits en Spaans geven
2006: Verplicht Engels vanaf groep 5 en 6
Language and cultural awareness
Taalbewustzijn en bewustwording van andere culturen
Tweetalige scholen in het VO (tto)
,Receptieve taalvaardigheid
Luisteren en lezen
Productieve taalvaardigheid
Spreken en schrijven
Engels in het basisonderwijs (Eibo)
Eibo
4 voorwaarden bij de invoering van Eibo:
1. Engels krijgt een geïntrigeerde plaats in het basisonderwijs
2. Er komt een longitudinale leerlijn van basisonderwijs naar voortgezet onderwijs
3. De leraren in het basisonderwijs worden opgeleid om Engels te geven
4. Er wordt lesmateriaal voor Eibo ontwikkeld
Buitenschoolse exposure
Blootstelling aan Engels buiten school
Additional language
Een andere taal dan de moedertaal die voor communicatie kan worden gebruikt. Daardoor leren kinderen soms
meer Engels buiten school dan op school.
CLIL
Content and Language Intergrated Learning: integratie van taalonderwijs en vakinhoud.
Pimary CLIL
Content and Language Intergrated Learning – het geven van vaklessen in het Engels vanaf groep 1
Voordelen CLIL
Leerlingen leren tegelijkertijd een taal en vakinhoud.
Voor de leraar is er veel taalaanbod beschikbaar, omdat de vakinhouden in het Engels worden
aangeboden.
Voor de school biedt CLIL de mogelijkheid tot vakintergratie.
Ouders zijn enthousiast, omdat Engels breder wordt aangeboden dan met reguliere lessen
Engels.
Kanttekeningen CLIL
Leerlingen zijn vaak onzeker wanneer ze starten met CLIL
Leraren zijn vaak onzeker
Vaak wordt ook de vraag gesteld of CLIL niet ten koste gaat van de vakinhoud.
De school moet investeren in CLIL, en dat kost tijd, geld en energie.
De schoolleiding moet achter dit concept staan en actief ondersteunen.
Immersion
Onderdompeling (van bijvoorbeeld taal).
Native Englisch speaking teacher (NEST)
Een bevoegde Engelstalige leraar op het PO. (Native speakers: moedertaalsprekers Engels).
English time
, Met een vlag of een voorwerp aangeven dat het English time is en dat er alleen Engels gesproken wordt.
Instaptoets
Een toets op het VO om het individuele instroomniveau te bepalen. Show what you know (Stepping Stones) is
een soort Triviant dat klassikaal in digitale vorm gespeeld kan worden.
Platform Onderwijs2032, Currucilum.nu
Het platform stelt voor dat Engels een verplicht kernvak wordt, naast Nederlands, rekenvaardigheid, digitale
geletterdheid en burgerschap. Verder is het advies om de kernvakken in 3 domeinen te clusteren:
Mens en Maatschappij
Natuur en Technologie
Taal en cultuur
Het platform constateert: Leerlingen die vroeg Engels leren, zijn positiever over het leren en gebruiken van een
vreemde taal.
Onderwijsraad
In 2008 pleitte de Onderwijsraad er al voor om alle leerlingen vroeg te laten beginnen en in 2012 om aan alle
leerlingen een goede basis te bieden met uitstroomniveaus, gekoppeld aan verschillende startniveaus in het VO
ERK-niveaus
Als de einddoelen worden geformuleerd in ERK-niveaus, dan kunnen de scholen vanaf groep 1 met Engels
starten om de doelen te halen. Samen met een goede doorlopende (ERK)-leerlijn en aandacht voor
differentiatie kan de positie voor Engels als basisvak aanzienlijk worden verbetert en versterkt.
Communicatief Engels
Engels waarmee de leerling kan communiceren. Kunnen communiceren is belangrijker dan Engels spreken
zonder fouten.
Communicatieve aanpak
Met deze aanpak leren de leerlingen Engels meteen te gebruiken en met elkaar en anderen te communiceren
in alledaagse situaties.
De didactiek voor Engels in het po werkt vanuit het vierfasenmodel en de schijf van vijf voor het
talenonderwijs.
6 kenmerken voor de communicatieve aanpak Eibo:
1. Kwalitatief goed taalaanbod
2. Gebruikmaking van voorkennis
3. Situationeel aanbod van Engels
4. Realistisch taalgebruik
5. Aandacht voor alle vaardigheden
6. Brede ondersteuning door de leraar in een veilige leeromgeving
Kenmerk 1: Taalaanbod:
Er is sprake van een gevarieerd en kwalitatief goed taalaanbod. De leerstof word aangeboden in alledaagse
thema’s, bv lessen over hobby’s en vrije tijd of over boodschappen doen. De leerkracht spreekt Engels en
nodigt de leerlingen uit om in het Engels te reageren.
Kenmerk 2: Voorkennis
Hoofdstuk 1, introductie Engels in het basisonderwijs
Europese talenbeleid
Het belangrijkste doel van het Europese talenbeleid in de vorige eeuw was dat alle kinderen vanaf 10 jaar
minstens 1 vreemde taal zou leren. Vanaf 2002 jonger dan 10 jaar.
M+2
(Moedertaal+2e vreemde taal) De Europese Raad (ER) hoopt daarmee te bereiken dat alle Europese burgers op
den duur naast hun moedertaal (M) ten minste 2 vreemde talen beheersen: M+2.
Lingua Franca
Een taal die door grote groepen mensen met verschillende moedertalen als gemeenschappelijke taal gebruikt
kan worden.
De meest gebruikte taal is Mandarijn Chinees, daarna het Spaans, Engels staat op de derde plaats.
Europese dag van de talen
Op 26 september vindt in Europa de Europese dag van de talen plaats. Deze dag is bedoeld om het grote aantal
talen in Europa onder de aandacht te brengen en om culturele en taalkundige diversiteit te stimuleren. Het
doel is ook om mensen aan te moedigen om talen te leren: mensen die meer talen spreken, vinden
gemakkelijker werk, wat goed is voor bedrijven en de economie.
Gemeenschappelijk raamwerk
Als gevolg van het Europees taalbeleid is de Raad van Europa in 2001 begonnen met het vaststellen van een
gemeenschappelijk raamwerk van niveauomschrijvingen voor de moderne vreemde talen: The Common
European Framework of Reference for Languages (CEFR). Met behulp van dit raamwerk kunnen de taalniveaus
in de EU landen met elkaar worden vergeleken.
Europees Referentiekader voor de Talen (ERK)
Het CEFR is vertaald voor Nederland in het Europees Referentiekader voor de Talen (ERK).
6 niveaus ERK voor de vaardigheden luisteren, lezen, spreken (interactie), spreken (productie) en schrijven:
1. Basisgebruiker: A1 en A2
2. Onafhankelijke gebruiker: B1 en B2
3. Vaardige gebruiker: C1 en C2
B2 is het minimale dat je moet hebben om goed Engels te kunnen geven.
Vroeg VreemdTalenOnderwijs (VVTO)
1983: Engels als verplicht vak op de Pabo
1986: bovenbouw PO
2005: PO mag naast vvto (Engels) ook Frans, Duits en Spaans geven
2006: Verplicht Engels vanaf groep 5 en 6
Language and cultural awareness
Taalbewustzijn en bewustwording van andere culturen
Tweetalige scholen in het VO (tto)
,Receptieve taalvaardigheid
Luisteren en lezen
Productieve taalvaardigheid
Spreken en schrijven
Engels in het basisonderwijs (Eibo)
Eibo
4 voorwaarden bij de invoering van Eibo:
1. Engels krijgt een geïntrigeerde plaats in het basisonderwijs
2. Er komt een longitudinale leerlijn van basisonderwijs naar voortgezet onderwijs
3. De leraren in het basisonderwijs worden opgeleid om Engels te geven
4. Er wordt lesmateriaal voor Eibo ontwikkeld
Buitenschoolse exposure
Blootstelling aan Engels buiten school
Additional language
Een andere taal dan de moedertaal die voor communicatie kan worden gebruikt. Daardoor leren kinderen soms
meer Engels buiten school dan op school.
CLIL
Content and Language Intergrated Learning: integratie van taalonderwijs en vakinhoud.
Pimary CLIL
Content and Language Intergrated Learning – het geven van vaklessen in het Engels vanaf groep 1
Voordelen CLIL
Leerlingen leren tegelijkertijd een taal en vakinhoud.
Voor de leraar is er veel taalaanbod beschikbaar, omdat de vakinhouden in het Engels worden
aangeboden.
Voor de school biedt CLIL de mogelijkheid tot vakintergratie.
Ouders zijn enthousiast, omdat Engels breder wordt aangeboden dan met reguliere lessen
Engels.
Kanttekeningen CLIL
Leerlingen zijn vaak onzeker wanneer ze starten met CLIL
Leraren zijn vaak onzeker
Vaak wordt ook de vraag gesteld of CLIL niet ten koste gaat van de vakinhoud.
De school moet investeren in CLIL, en dat kost tijd, geld en energie.
De schoolleiding moet achter dit concept staan en actief ondersteunen.
Immersion
Onderdompeling (van bijvoorbeeld taal).
Native Englisch speaking teacher (NEST)
Een bevoegde Engelstalige leraar op het PO. (Native speakers: moedertaalsprekers Engels).
English time
, Met een vlag of een voorwerp aangeven dat het English time is en dat er alleen Engels gesproken wordt.
Instaptoets
Een toets op het VO om het individuele instroomniveau te bepalen. Show what you know (Stepping Stones) is
een soort Triviant dat klassikaal in digitale vorm gespeeld kan worden.
Platform Onderwijs2032, Currucilum.nu
Het platform stelt voor dat Engels een verplicht kernvak wordt, naast Nederlands, rekenvaardigheid, digitale
geletterdheid en burgerschap. Verder is het advies om de kernvakken in 3 domeinen te clusteren:
Mens en Maatschappij
Natuur en Technologie
Taal en cultuur
Het platform constateert: Leerlingen die vroeg Engels leren, zijn positiever over het leren en gebruiken van een
vreemde taal.
Onderwijsraad
In 2008 pleitte de Onderwijsraad er al voor om alle leerlingen vroeg te laten beginnen en in 2012 om aan alle
leerlingen een goede basis te bieden met uitstroomniveaus, gekoppeld aan verschillende startniveaus in het VO
ERK-niveaus
Als de einddoelen worden geformuleerd in ERK-niveaus, dan kunnen de scholen vanaf groep 1 met Engels
starten om de doelen te halen. Samen met een goede doorlopende (ERK)-leerlijn en aandacht voor
differentiatie kan de positie voor Engels als basisvak aanzienlijk worden verbetert en versterkt.
Communicatief Engels
Engels waarmee de leerling kan communiceren. Kunnen communiceren is belangrijker dan Engels spreken
zonder fouten.
Communicatieve aanpak
Met deze aanpak leren de leerlingen Engels meteen te gebruiken en met elkaar en anderen te communiceren
in alledaagse situaties.
De didactiek voor Engels in het po werkt vanuit het vierfasenmodel en de schijf van vijf voor het
talenonderwijs.
6 kenmerken voor de communicatieve aanpak Eibo:
1. Kwalitatief goed taalaanbod
2. Gebruikmaking van voorkennis
3. Situationeel aanbod van Engels
4. Realistisch taalgebruik
5. Aandacht voor alle vaardigheden
6. Brede ondersteuning door de leraar in een veilige leeromgeving
Kenmerk 1: Taalaanbod:
Er is sprake van een gevarieerd en kwalitatief goed taalaanbod. De leerstof word aangeboden in alledaagse
thema’s, bv lessen over hobby’s en vrije tijd of over boodschappen doen. De leerkracht spreekt Engels en
nodigt de leerlingen uit om in het Engels te reageren.
Kenmerk 2: Voorkennis
