Europees recht verdiepend samenvatting
Hoofdstuk IV
Het autonome karakter van het Europese recht
In de vorm van de Raad zijn de lidstaten bijna altijd betrokken bij de totstandkoming van afgeleid-secundair Europees
recht. Het autonome karakter, het staat de lidstaten niet vrij te beslissen over de gevolgen van dit recht voor de
rechtspositie van hun onderdanen. Het VWEU & VEU zijn gemaakt door de lidstaten. Het secundaire recht betreft:
richtlijnen, verordeningen en besluiten. Alles wat vanuit Brussel komt, dat komt tot stand door de Europese
Commissie (EC). Zij stelt voor parlement en Raad nemen het aan. Unierecht heeft rechtstreekse werking en voorrang.
Gend & Loos, er is sprake van directe werking als een bepaling voldoende duidelijk en onvoorwaardelijk een
verplichting bevat ten opzichte van de lidstaten. Costa/ENEL Unierecht voorrang boven nationaal recht v/d lidstaten.
Het loyaliteitsbeginsel
Positieve verplichting, je moet iets doen. De negatieve verplichting, je moet iets nalaten.
Constitutioneel-institutioneel loyaliteitsbeginsel ziet op de formele verhouding tussen de lidstaten, instellingen van de
Unie onderling en de Unie. Zwartveld instellingen moeten loyaal zijn.
Materieel loyaliteitsbeginsel bijvoorbeeld het kartelverbod tussen ondernemingen 101 VWEU, geen onderlinge
afspraken tussen ondernemingen. Lidstaten mogen met hun wettelijke of bestuursrechtelijke maatregelen niet het
nuttig effect ontnemen. 2e voorbeeld; Spaanse aardbeien belemmering door boeren, ofwel particulieren, dus niet de
lidstaten, Frankrijk wist van de acties, had wat kunnen doen, Franse regering in strijd met verdrag gehandeld.
De mogelijkheid en wijze van optreden van de Unie, de beginselen van attributie, subsidiariteit en evenredigheid
5 VEU. De EU is geen staat. Er is een rechtsgrondslag voor elk Unieoptreden vereist, 4 lid 1 jo 5 lid 1,2 VEU. Implied
powers Unie is extern bevoegd op te treden op terreinen waar geen expliciete externe bevoegdheid is opgenomen in
het verdrag, maar een bevoegdheid als het ware besloten ligt in een interne bevoegdheid. Vereiste rechtsgrondslag
van belang voor controle EU, of ze niet te ver gaat en verschillende maten betrokkenheid.
Volgende beginselen moeten beginsel attributie inperken.
Subsidiariteit Unie kan alleen optreden als de doelstellingen niet voldoende door de lidstaten kunnen worden
verwezenlijkt en beter door de Unie kunnen worden bereikt. Bij exclusieve bevoegdheid is alleen de Unie bevoegd.
Evenredigheid optreden Unie niet verder dan dat wat voor het bereiken van de doelstelling noodzakelijk is. Eerste
vraag naar causaliteit of geschiktheid van een maatregel. Hij is onevenredig wanneer de maatregel niet kan leiden tot
een bepaald doel (causaliteit). Ten tweede, mag niet verdergaan dan strikt noodzakelijk is. Ten derde de
evenredigheid, afwegen belangen. Liever kaderrichtlijnen dan gewone richtlijnen, liever richtlijnen
dan verordeningen = minst ingrijpende middel
Europees recht in de nationale rechtsorde
Verticaal overheid lidstaat. Horizontaal, particulieren onderling. Algemene rechtsbeginselen Europees recht heeft
sowieso rechtstreekse werking.
Verordeningen 288 VWEU. Zij mogen niet worden omgezet naar nationaal recht.
Besluiten worden eigenlijk net zo behandeld als verordeningen. Voldoende duidelijk en onvoorwaardelijk.
Richtlijnen 288 VWEU, omzetten in nationaal recht. Marshall geen horizontale rechtstreekse werking en geen
omgekeerde verticale rechtstreekse werking. Particulieren mogen niet worden belast met falen van de overheid.
Hof beperkt verbod omgekeerde verticale werking tot die situaties waarin aan 2 cumulatieve voorwaarden is voldaan.
1. richtlijn verplichting opleggen aan de benadeelde derde.
2. verplichting moet rechtstreeks verbonden zijn met de verplichting waarop de inroepende particulier zich
beroept ten opzichte van de overheid.
De nationale rechter mag niet contra legem richtlijnconform interpreteren. Er moet wel nationaal recht zijn dat kan
worden geïnterpreteerd. Een richtlijn mag niet de basis zijn voor strafrechtelijke vervolging/veroordeling.
Rewe/Comet-regel regels van nationaal procesrecht toegestaan voor zover die regels voor vorderingen gebaseerd op
het Unierecht maar niet ongunstiger zijn dan voor nationaalrechtelijke vorderingen. En die regels de uitoefening van
het door het Unierecht verleende rechten maar niet onmogelijk maken.
1
Hoofdstuk IV
Het autonome karakter van het Europese recht
In de vorm van de Raad zijn de lidstaten bijna altijd betrokken bij de totstandkoming van afgeleid-secundair Europees
recht. Het autonome karakter, het staat de lidstaten niet vrij te beslissen over de gevolgen van dit recht voor de
rechtspositie van hun onderdanen. Het VWEU & VEU zijn gemaakt door de lidstaten. Het secundaire recht betreft:
richtlijnen, verordeningen en besluiten. Alles wat vanuit Brussel komt, dat komt tot stand door de Europese
Commissie (EC). Zij stelt voor parlement en Raad nemen het aan. Unierecht heeft rechtstreekse werking en voorrang.
Gend & Loos, er is sprake van directe werking als een bepaling voldoende duidelijk en onvoorwaardelijk een
verplichting bevat ten opzichte van de lidstaten. Costa/ENEL Unierecht voorrang boven nationaal recht v/d lidstaten.
Het loyaliteitsbeginsel
Positieve verplichting, je moet iets doen. De negatieve verplichting, je moet iets nalaten.
Constitutioneel-institutioneel loyaliteitsbeginsel ziet op de formele verhouding tussen de lidstaten, instellingen van de
Unie onderling en de Unie. Zwartveld instellingen moeten loyaal zijn.
Materieel loyaliteitsbeginsel bijvoorbeeld het kartelverbod tussen ondernemingen 101 VWEU, geen onderlinge
afspraken tussen ondernemingen. Lidstaten mogen met hun wettelijke of bestuursrechtelijke maatregelen niet het
nuttig effect ontnemen. 2e voorbeeld; Spaanse aardbeien belemmering door boeren, ofwel particulieren, dus niet de
lidstaten, Frankrijk wist van de acties, had wat kunnen doen, Franse regering in strijd met verdrag gehandeld.
De mogelijkheid en wijze van optreden van de Unie, de beginselen van attributie, subsidiariteit en evenredigheid
5 VEU. De EU is geen staat. Er is een rechtsgrondslag voor elk Unieoptreden vereist, 4 lid 1 jo 5 lid 1,2 VEU. Implied
powers Unie is extern bevoegd op te treden op terreinen waar geen expliciete externe bevoegdheid is opgenomen in
het verdrag, maar een bevoegdheid als het ware besloten ligt in een interne bevoegdheid. Vereiste rechtsgrondslag
van belang voor controle EU, of ze niet te ver gaat en verschillende maten betrokkenheid.
Volgende beginselen moeten beginsel attributie inperken.
Subsidiariteit Unie kan alleen optreden als de doelstellingen niet voldoende door de lidstaten kunnen worden
verwezenlijkt en beter door de Unie kunnen worden bereikt. Bij exclusieve bevoegdheid is alleen de Unie bevoegd.
Evenredigheid optreden Unie niet verder dan dat wat voor het bereiken van de doelstelling noodzakelijk is. Eerste
vraag naar causaliteit of geschiktheid van een maatregel. Hij is onevenredig wanneer de maatregel niet kan leiden tot
een bepaald doel (causaliteit). Ten tweede, mag niet verdergaan dan strikt noodzakelijk is. Ten derde de
evenredigheid, afwegen belangen. Liever kaderrichtlijnen dan gewone richtlijnen, liever richtlijnen
dan verordeningen = minst ingrijpende middel
Europees recht in de nationale rechtsorde
Verticaal overheid lidstaat. Horizontaal, particulieren onderling. Algemene rechtsbeginselen Europees recht heeft
sowieso rechtstreekse werking.
Verordeningen 288 VWEU. Zij mogen niet worden omgezet naar nationaal recht.
Besluiten worden eigenlijk net zo behandeld als verordeningen. Voldoende duidelijk en onvoorwaardelijk.
Richtlijnen 288 VWEU, omzetten in nationaal recht. Marshall geen horizontale rechtstreekse werking en geen
omgekeerde verticale rechtstreekse werking. Particulieren mogen niet worden belast met falen van de overheid.
Hof beperkt verbod omgekeerde verticale werking tot die situaties waarin aan 2 cumulatieve voorwaarden is voldaan.
1. richtlijn verplichting opleggen aan de benadeelde derde.
2. verplichting moet rechtstreeks verbonden zijn met de verplichting waarop de inroepende particulier zich
beroept ten opzichte van de overheid.
De nationale rechter mag niet contra legem richtlijnconform interpreteren. Er moet wel nationaal recht zijn dat kan
worden geïnterpreteerd. Een richtlijn mag niet de basis zijn voor strafrechtelijke vervolging/veroordeling.
Rewe/Comet-regel regels van nationaal procesrecht toegestaan voor zover die regels voor vorderingen gebaseerd op
het Unierecht maar niet ongunstiger zijn dan voor nationaalrechtelijke vorderingen. En die regels de uitoefening van
het door het Unierecht verleende rechten maar niet onmogelijk maken.
1
