Samenvatting Wetenschapsfilosfie in de context van de sociale wetenschappen.
H1. Benaderingen van wetenschappelijk onderzoek
Kenmerken van wetenschap:
- Streven naar kennis vorm van kennis kan verschillen
- Deze kennis kan ondergebracht worden in een theorie: samenhangend geheel van
uitspraken over de werkelijkheid. Wetenschappers willen patronen in de werkelijkheid
ontdekken.
- Is empirisch: zijn gefundeerd op uitspraken die teruggrijpen op de waarneming.
- Systematieke benadering: systematische methoden die steeds gebruikt worden.
Wetenschappelijk onderzoek moet herhaald kunnen worden. Hierbij zijn regels die
standaarden leveren die ervoor moeten zorgen dat de wetenschap zich kan
ontwikkelen en dat kennis zo min mogelijk wordt vertekend door persoonlijke
voorkeuren of overtuigingen.
Sociale wetenschappen bestuderen en onderzoeken het doen en laten van mensen, aangeduid
met handelen of gedrag. Gedragswetenschappers bestuderen individueel gedraag en factoren
die dit beïnvloeden en maatschappijwetenschappers bestuderen vooral sociaal gedrag,
mensen in groepen en samenlevingen.
Wetenschappelijk paradigma: een door een groep wetenschappers gedeelde opvatting over
wat wetenschap is, waar een wetenschappelijke theorie aan moet voldoen en op welke manier
wetenschap bedreven dient te worden. wordt deels bepaald door het beeld dat zij hebben
van de sociale werkelijkheid.
Ontologie: ‘zijnsleer’ of ‘studie van de dingen die bestaan’. Ontologische uitspraken bevatten
dingen die volgens wetenschappers in de werkelijkheid aanwezig zijn.
Epistemologie: ‘kennisleer’. Hoe kunnen we kennis over de werkelijkheid opdoen en wat telt
als kennis.
Binnen de wetenschap kunnen onderzoekers verschillende uitgangspunten hanteren, dit zijn
de wetenschappelijke paradigma’s.
Empirisch-analytische benadering:
Deze opvatting ontleent zich voornamelijk aan de natuurwetenschappen. Hierbij proberen ze
de succesvolle aanpak van de natuurwetenschappen over te nemen in de sociale
wetenschappen dit heet een natuurwetenschappelijke benadering. Belangrijk hierbij is de
herhaalbaarheid en de controleerbaarheid van het onderzoek.
Eerst werden het positivisme en het empirisme overgenomen gebaseerd op feiten waarvan
de juistheid kan worden nagegaan. Gebaseerd op gedane observaties of waarnemingen. Soms
lastig omdat sociale wetenschappers ook vaak geïnteresseerd zijn in dingen die niet direct te
observeren zijn, bijvoorbeeld psychische problemen.
H1. Benaderingen van wetenschappelijk onderzoek
Kenmerken van wetenschap:
- Streven naar kennis vorm van kennis kan verschillen
- Deze kennis kan ondergebracht worden in een theorie: samenhangend geheel van
uitspraken over de werkelijkheid. Wetenschappers willen patronen in de werkelijkheid
ontdekken.
- Is empirisch: zijn gefundeerd op uitspraken die teruggrijpen op de waarneming.
- Systematieke benadering: systematische methoden die steeds gebruikt worden.
Wetenschappelijk onderzoek moet herhaald kunnen worden. Hierbij zijn regels die
standaarden leveren die ervoor moeten zorgen dat de wetenschap zich kan
ontwikkelen en dat kennis zo min mogelijk wordt vertekend door persoonlijke
voorkeuren of overtuigingen.
Sociale wetenschappen bestuderen en onderzoeken het doen en laten van mensen, aangeduid
met handelen of gedrag. Gedragswetenschappers bestuderen individueel gedraag en factoren
die dit beïnvloeden en maatschappijwetenschappers bestuderen vooral sociaal gedrag,
mensen in groepen en samenlevingen.
Wetenschappelijk paradigma: een door een groep wetenschappers gedeelde opvatting over
wat wetenschap is, waar een wetenschappelijke theorie aan moet voldoen en op welke manier
wetenschap bedreven dient te worden. wordt deels bepaald door het beeld dat zij hebben
van de sociale werkelijkheid.
Ontologie: ‘zijnsleer’ of ‘studie van de dingen die bestaan’. Ontologische uitspraken bevatten
dingen die volgens wetenschappers in de werkelijkheid aanwezig zijn.
Epistemologie: ‘kennisleer’. Hoe kunnen we kennis over de werkelijkheid opdoen en wat telt
als kennis.
Binnen de wetenschap kunnen onderzoekers verschillende uitgangspunten hanteren, dit zijn
de wetenschappelijke paradigma’s.
Empirisch-analytische benadering:
Deze opvatting ontleent zich voornamelijk aan de natuurwetenschappen. Hierbij proberen ze
de succesvolle aanpak van de natuurwetenschappen over te nemen in de sociale
wetenschappen dit heet een natuurwetenschappelijke benadering. Belangrijk hierbij is de
herhaalbaarheid en de controleerbaarheid van het onderzoek.
Eerst werden het positivisme en het empirisme overgenomen gebaseerd op feiten waarvan
de juistheid kan worden nagegaan. Gebaseerd op gedane observaties of waarnemingen. Soms
lastig omdat sociale wetenschappers ook vaak geïnteresseerd zijn in dingen die niet direct te
observeren zijn, bijvoorbeeld psychische problemen.
