Samenvatting bijzondere overeenkomsten

Hfst 1: inleiding
We vertrekken vanuit de algemene regels (verbintenissenrecht = gemeen recht = de algemene regels
 bijzondere/afwijkende regels = bijzondere overeenkomsten

Basisindeling contractenrecht:

• Benoemde overeenkomsten: geregeld in de wetgeving
bv. koop, huur, ruil, bewaargeving, dading,…
Geregeld in het Burgerlijk wetboek

• Onbenoemde overeenkomsten: hebben geen eigen wettelijke regeling
bv. eigen afspraken,
Niet geregeld in de wetgeving
bv. leasing, licentiecontracten (= waarbij je iemands intellectueel eigendomsrecht mag
gebruiken. Bv. app downloaden)  studie 100 heeft intellectuele eigendom op vele figuren
 het produceren van de Samsonworst

In de praktijk zie je vaak een gemengd contract waarbij je elementen vindt van verschillende
bestaande benoemde contracten bv. Kdg wil een nieuwe software aankopen en willen dat de firma
die dat levert onderhoud = koopcontract, licentiecontract, aannemingscontract (= onderhoud)

Meestal geven ze voorrang aan het belangrijkste = wat het meeste doorweegt in het contract

Bv. Ze verplaatsen een paard in de manage maar het paard geraakt gewond terwijl die wordt
verplaatst = huurcontract (paard staat op stal), bewaargevingscontract, ….
Welk contract wordt toegepast?

Hfst 2: koop
Definitie en constitutieve bestanddelen
Definitie en kenmerken
Constitutieve bestanddelen: Essentiele bouwdelen  zonder dit heb je geen contract
Koopcontract (art. 1582 BW)
Onderhandse contracten = document dat de partijen zelf opmaken
Authentieke contracten = moeten worden opgesteld door een bevoegd persoon bv. de notaris

Een koopovereenkomst moet zeker gaan over
- een zaak/goed
- overdragen van eigendom (ipv leveren)
- er moet een prijs betaald worden

Bv. verkopen van diensten als poetsvrouw = ‘ik verkoop u mijn diensten’ MAAR het gaat niet over
een goed of een zaak dus is GEEN koopcontract
een aanneming = het leveren van een dienst maar niet in opdracht van een werkgever

Verschil tussen eigendom overdragen en leveren

 Leveren
= het materieel aan iemand anders afgeven

,  Eigendom overdragen
= zorgen dat iemand eigendomsrecht krijgt maar staat los van het feit of de persoon het
eigendom al materieel heeft gekregen of niet

Kenmerken koop
• Een contract onder bezwarende titel
= er moet een tegenprestatie zijn = een contract ten kosteloze titel = contracten om niet of
contracten uit vrijgevigheid  men verwacht geen tegenprestatie
• Wederkerig
= beide partijen hebben verplichtingen tov elkaar
• Consensueel
= koop ontstaat op het moment dat je akkoord gaat over de zaak, eigendomsoverdracht en
prijs, is de consensus/ akkoord

Constitutieve bestanddelen
BELANGRIJKE OPMERKING
Het is aanvullend recht dus je kan als partijen nog extra elementen toevoegen aan de voorwaarden
om de koop te sluiten bv. partijen zeggen dat de koop pas gesloten is op het moment van de levering

WAT MAG JE NIET DOEN
Je mag niet afzwakken = iets wat minimum aanwezig moet zijn

Twee belangrijke elementen voor het bestaan van een verkoop
1. Eigendomsoverdracht van de zaak
2. Betaling van een geldprijs

1. Eigendomsoverdracht van de zaak
Belangrijk gevolg: om te kunnen verkopen moet je eigenaar zijn, enkel de eigenaar kan geldig een
verkoop sluiten. Je kan namelijk niet meer rechten overdragen dan je zelf hebt. Dus als je zelf geen
eigenaar bent kan je geen eigendom overdragen (Art. 1599 BW)
bv. Je leent een brommer van iemand en je verkoopt het
bv. je bent met drie man eigenaar van het appartementsgebouw maar je verkoopt het hele gebouw
terwijl je maar eigenaar bent voor 1/3

 IS RELATIEF NIETIG
= enkel de koper van de auto mag de nietigheid vragen
De eigenaar heeft een zakelijk recht = mag zijn eigendom terugeisen/terugvorderen = revindicatie

Eigendomsoverdracht springt over op de koper van zodra je een akkoord/consensus hebt TENZIJ

• Je het zo hebt afgesproken
= dat de eigendom niet overspringt op het moment van de consensus
bv. als alles betaald is
= een clausule van eigendomsvoorbehoud = de eigendom gaat over op een later moment
• Bij bepaalde goederen
1. Soortzaken = dingen die je koopt per hoeveelheid
 per kilo, per pakket, per liter, per stuk, …
bv. stookolie, hout, wijnoogst,…
Vanaf de individualisering = vanaf het is afgebakend welke concreet deel van de
oogst voor jou is

, 2. Toekomstige zaken = zaken die nog gebouwd/geoogst moeten worden
Vanaf de zaken concreet worden



Belang moment eigendomsoverdracht?

1. Koper krijgt rechten en plichten verbonden aan het eigendomsrecht

(beschikkingsrecht = vervreemden, verbruiken en vernietigen, revindicatie = je mag het
overal gaan opeisen, aansprakelijkheid bv. een eigenaar van een gebouw is
buitencontractueel aansprakelijk voor het instorten van het gebouw)

2. Samen met eigendom gaat ook het risico over
De eigenaar is degene die het risico draagt  moet de gevolgen dragen van overmacht
bv. schaap verdwijnt in een tornado

Je kan ervoor zorgen dat de eigendom niet direct overspringt op het moment van de verkoop
= eigendomsvoorbehoud

- Eigendomsoverdracht
door het ondertekenen van de authentieke verkoopakte
bv. verkopen van een huis

- Eigendoms- en risico-overdracht

2. Betaling van de prijs
- Je moet hiervoor een geldprijs betalen
 als je een goed in de plaats zou geven = een ruilcontract

Een app downloaden  je geeft je gegevens is NIET een betaling met een geldprijs = een evolutie

- bepaald of bepaalbaar
Bepaald je spreekt een duidelijke prijs af
Je hebt nog ruimte over voor eigen invulling maar er zijn wel bepaalde criteria

- sommige producten hebben een vaste prijs
bv. medicatie, sigaretten, taxis

- prijs moet ernstig genoeg zijn
Mag niet louter symbolisch zijn
Verbod op prijsbewimpeling = dat je in je hoofdcontract een lagere prijs zet dan dat je werkelijk
betaald = fraude
bv. je verkoopt iets voor 100 000 euro maar in het contract staat maar voor 80 000 euro omdat men
zo minder belasting zou moeten betalen

- Je bent vrij om je prijs te bepalen


Oefening
1) koopcontract = enkel is het speciaal dat de prijs nog niet volledig vaststaat maar is wel voldoende
betaalbaar
2) is geen koopcontract = de prijs is nog niet voldoende bepaald, de prijs is nog voor onderhandeling
vatbaar

, 3) Je zit op de grens van twee contracten  gaat het over iets te laten maken of de eigendom van
het goed  grens tussen koop en aanneming (nadruk op het bedenken en ontwerpen) + Er staat niks
van prijs in
4) koopcontract
5) is geen koopcontract omdat de notariskosten verschillen dus het is niet duidelijk genoeg = niet
voldoende bepaald

Geldigheidsvoorwaarden
• Geldige toestemming
• Bekwaamheid
• Voorwerp
• Oorzaak

Geldige toestemming

TOESTEMMING: Geen overeenkomst zonder wederzijdse wilsuiting
- er moet een toestemming gegeven zijn
- die toestemming moet bewust gegeven zijn = de wil om een contract te sluiten
- toestemming moet geldig zijn = de toestemming mag niet aangetast zijn door een gebrek

VOLWAARDIG: Daadwerkelijke wil om zich te verbinden
- Partijen uiten een wil én hebben de intentie om een contract te sluiten

 Uitdrukkelijk of impliciet
 Kan via vertegenwoordiging

- Géén juridische afdwingbare verbintenis indien:

 Wilsuiting ontbreekt
 Wilsuiting onvolledig (bv.gentlement’s agreement)

GELDIG: Toestemming niet aangetast door wilsgebrek
- Géén geldige wilsuiting indien de toestemming is aangetast door een wils-gebrek:
1) Dwaling: een vergissing die vertrekt bij uzelf
2) Bedrog: achteraf gezien na het contract hebben ze je liggen gehad
gaat uit van de andere partij
3) Geweld: wanneer je een contract hebt gesloten onder druk
 Klassieke wilsgebreke
4) Benadeling: is een speciaal geval= oneigenlijk wilsgebrek
= maakt overeenkomsten slechts nietig wat betreft bepaalde contracten of bepaalde personen, zoals
in dezelfde afdeling zal worden vastgesteld.”

Redenen

 Bij dwaling, bedrog en geweld  argument: toestemming is niet geldig
 Bij benadeling  gaat over het eindresultaat ‘ Ik voel me benadeeld’ ‘ een oneerlijk contract’
 KOM JE ENKEL TEGEN BIJ EEN WEDERKERIG CONTRACT
 Benadeling kan je niet in alle gevallen inroepen  enkel is specifieke gevallen