Samenvatting Ondernemingsrecht - HBO Accountancy

Samenvatting
Ondernemingsrecht
Lesweek 1: Inleiding ondernemingsrecht
H1 Inleiding ondernemingsrecht

Beroep, bedrijf en onderneming

Drie begrippen:

Beroep;

Bedrijf;

Onderneming.

Beroep: iedere maatschappelijke werkkring waarmee de desbetreffende persoon
inkomen verwerft. Bij een zelfstandige is er een onderneming. Anders is er een
arbeidsverhouding.
Iemand die een bedrijf uitoefent, treedt zelfstandig, regelmatig en openlijk in een
zekere kwaliteit op. Een bedrijf is gericht op het maken van winst en wordt dan veelal
een onderneming genoemd. De persoon moet niet in dienst zijn van een ander.
Onderneming: een voldoende zelfstandig optredende organisatorische eenheid van
één of meer personen waarin door voldoende inbreng van arbeid of middelen, ten
behoeve van derden diensten of goederen worden geleverd of werken tot stand worden
gebracht met het oogmerk daarmee materieel voordeel te behalen (art. 2 lid 1 Hrb). De
criteria zijn:

Leveren van goederen of diensten;

Betalen van vergoeding;

Met regelmaat deelnemen aan het normale economische verkeer.

Rechtsvorm van de onderneming



Er bestaan verschillende rechtsvormen:




Samenvatting Ondernemingsrecht 1

, Eenmanszaak;

Openbare maatschap;

Vof;

Cv;

Coöperatie en OWM;

B.v.;

N.v.

Handelsnaam

Handelsnaam: naam waaronder een onderneming wordt gedreven (art. 1
Hnw). Winstoogmerk is vereist.

Recht op een handelsnaam ontstaat door eerste gebruik van de naam.

Dit recht is een overdraagbaar vermogensrecht.

Overdracht van dit recht kan alleen samen met overdracht van onderneming (art. 2
Hnw).

Voor merken geldt een vrijere overdracht.

Verboden is een handelsnaam:

Die in strijd met de waarheid aanduidt dat de onderneming aan een ander
toebehoort (art. 3 Hnw);

Die een verkeerde indruk geeft omtrent de rechtsvorm waarin de onderneming
wordt uitgeoefend (art. 4 Hnw, uitzondering in art. 4 lid 3 Hnw);

Die eerder reeds rechtmatig door een ander werd gevoerd (art. 5 Hnw);

Die in strijd komt met het merk waarop een ander recht heeft (art. 5a Hnw);

Die een onjuiste indruk geeft van de onder die naam gedreven onderneming (art. 5b
Hnw).

Een merkrecht dient ter onderscheiding van de waren van een onderneming van die
van anderen.
Tegen het voeren van een onjuiste handelsnaam kan de ondernemer een civiele actie
instellen:


Samenvatting Ondernemingsrecht 2

, 1. Uit onrechtmatige daad (art. 6:162 BW) (verbodsactie al dan niet gecombineerd met
een eis tot schadevergoeding);

2. Bij verzoekschrift tot de kantonrechter (art. 6 lid 1 Hnw) (door rechter te bevelen
wijzigingen aan brengen met een veroordeling tot een dwangsom in het geval van
overtreding van het bevel van de rechter).

Verplichtingen van een ondernemer

In beginsel zijn er drie verplichtingen:

1. Publicatieplicht (voor ondernemingen gericht op winst: inschrijving
in Handelsregister en mededeling Staatscourant (art. 5 Hrgw));

2. Administratieplicht (het financiële beleid van de onderneming moet dusdanig
neergelegd worden, dat daaruit te allen tijde de financiële situatie kan worden
opgemaakt);

3. Plicht ondernemingsraad in te stellen.

Publicatieplicht rust op degene aan wie de onderneming toebehoort (het bestuur bij
een rechtspersoon (art. 18 lid 1 Hrgw)).
Derden mogen afgaan op het Handelsregister (art. 25 Hrgw, voor rechtspersonen via
art. 2:6 BW), waarbij het moment van publicatie beslissend is (art. 25 Hrgw).

Administratieplicht: de verplichting een administratie bij te houden en de daarbij
behorende boeken, bescheiden en andere gegevensdragers te bewaren (art. 3:15i
BW).

Een ondernemer kan worden verplicht de boekhouding open te leggen (art. 3:15j
BW, 162 Rv) ten overstaan van de rechter.

In een geding over de jaarrekening kan de rechter ambtshalve openlegging bevelen
(art. 162 lid 3 Rv).

Buiten rechte kan de openlegging slechts door belanghebbenden (erfgenamen,
faillissementscurator) worden gevorderd (art. 3:15j BW).

Bestuurders van rechtspersonen moeten binnen zes maanden na afloop van het
boekjaar een balans en de staat van baten en lasten van de rechtspersonen
opmaken en op papier stellen (art. 2:10 lid 1 en 2 BW). Het boekjaar is het
kalenderjaar, tenzij de statuten anders bepalen (art. 2:10a BW).




Samenvatting Ondernemingsrecht 3

, Voor de ondernemer die zijn boeken niet bijhoudt, is er geen directe sanctie.
Eventueel kan een sanctie volgen via het strafrecht (art. 344b en art. 344a Wetboek
van Strafrecht).

Bij rechtspersonen geldt dat niet voldoen aan de administratieplicht als kennelijk
onbehoorlijk bestuur wordt gezien (art. 2:9 BW). Bestuurders kunnen bij
faillissement hoofdelijk aansprakelijk worden gesteld voor een tekort bij een
faillissement (art. 2:138 en 248 lid 1 en 2 BW).

Indien de onderneming alleen in Nederland is gevestigd, dan geldt de WOR. Voor
ondernemingen met activiteiten binnen de landen van de EU geldt de WEOR.

Ondernemer voor de WOR is de natuurlijke persoon of de (niet-publiekrechtelijke)
rechtspersoon die een onderneming in stand houdt (art. 1 lid 1 sub d WOR).

Bij ten minste vijftig personen is een or verplicht (art. 2 WOR). De ondernemer kan
ook bij cao worden verplicht of de or vrijwillig instellen (art. 5a lid 1 en 2 WOR).

Bij tien tot vijftig werknemers is een personeelsvertegenwoordiging mogelijk.

Als een ondernemer twee of meer ondernemingen in stand houdt, kan hij voor alle
of een aantal ondernemingen tezamen een gemeenschappelijke
ondernemingsraad instellen (art. 3 lid 1 WOR).

Een groepsondernemingsraad (gor) kan worden ingesteld ten aanzien van een in
een groep verbonden ondernemers (art. 3 lid 2 WOR).

Als een ondernemer twee of meer ondernemingsraden heeft, is een centrale
ondernemingsraad (cor) (art. 33 lid 1 WOR) of een groepsondernemingsraad (gor)
mogelijk (art. 33 lid 2 en 3 WOR).




Samenvatting Ondernemingsrecht 4