Kindergeneeskunde
Niet de bedoeling om alle details te kennen, wel weten hoe je groeii moet evalueren. Je moet weten
als je in een praktijk staat en je ziet een kind dat niet pluis is dat je die kan doorverwijzen naar een
arts.
Examen is multiple choice, geen vieze vragen echt gewoon zien of je het hebt begrepen.
INLEIDING TOT DE KINDERGENEESKUNDE
= Interne geneeskunde van het kind (0-18jaar)
Kind is geen kleine volwassene!
Kind is volop in ontwikkeling. Bij
volwassenen kennis enz opdoen maar geen
ontwikkeling vn mijlpalen.
Kind in geheel zien, bij volwassenen
deeldisciplines. Bij kinderen met meerdere
ziektebeelden gaan we die bij elkaar leggen
en in elkaar verband.
Genetische factoren zijn belangrijker dan omgevingsfactoren bij kinderen. Wilt niet zeggen dat ze
geen rol kunnen spelen bij kinderen maar gewoon meer bij volw.
Belangrijek taak bij kinderen is prevantie door vaccinaties, gezonde levensstijl,…
Verschillende groeistadia
- Embryo (< 8 weken)
- Foetus (leefbaar vanaf 24 weken)
- Neonaat , pasgeborene
- Zuigeling (1m-1j)
- Peuter (1j-3j)
- Kleuter (3j-6j)
- Kind
- Puber, adolescent
- Volwassene
I.1 GROEI
Definities
= vorm van maturatie die een toename van de afmetingen tot gevolg heeft tot volwassen afmetingen
bereikt zijn.
Overlap met ONTWIKKELING: = veranderingen in de functies van een organisme → maturatie tot
volwassen stadium
1
,Fysische groei en ontwikkeling
- Groei
- Veranderingen lichaamsbouw, van zuigeling naar kleuter moet je oefening maken met de
verhoudingen van het kind.
Intellectuele groei en ontwikkeling
- Leren van vaardigheden
Emotionele groei
- Sociale en culturele ontwikkeling – gedrag
Fysische groei en ontwikkeling
Intellectuele... Emotionele...
Baby wordt geboren kijk of die er normaal
uitziet: roos, hoofd groot tov romp,.. Verder
beginnen ze dan hoofd te heffen, kruipen,
spelen,… tanden wisselen, lezen, sociale
vaardigheden,..
• ‘Mijlpalen’ worden bereikt
Tabel niet kennen, gewoon om te zien.
GROEI
- Variabiliteit menselijke groeipatronen
- Groei-gewichtscurven: ‘normaal’ verdeeld
- Percentielen
o P50 = mediaan
o P25: 25 % van de bevolking is kleiner
- Standaarddeviatie
o +/- 2SD: beslaat 95,45% van de populatie
o Waarden beneden -2SD of boven +2SD worden outliners genoemd4
Factoren die de groei beïnvloeden
1/ Genetische factoren:
- Lengtevoorspelling
o : [Lengte Vader + Moeder +13cm] x ½
o : [Lengte Vader + Moeder –13cm] x ½
- Ethnische origine
- Chromosoomafwijkingen
2/ Omgevingsfactoren:
- Onder of over Voeding / medicatie / supplementen
- Ziekten (chr ziektes zorgen voor verhoogd metabolisme)
- Intra-uteriene blootstelling (tabak!)
2
,Intra uteriene groei
Embryo (<8w)- foetus
Genetische factoren
- gestalte ouders + ethniciteit
- chromosoomafwijkingen / genetische afwijkingen
Intra uteriene omgevingsfactoren
- maternele infecties
- zuurstoftekort
- bestraling, trauma
- alcoholgebruik, tabagisme
- voedingstekort, placentadefect
o intra uteriene factoren grotere impact in 1e zwangerschapstrimester → ontwikkeling
organen
Groei – postnataal
Bij geboorte: gemiddelde (Belgische waarden)
- Geboortegewicht (GG): 3.4 kg
- Geboortelengte: 50cm
- Geboorte-schedelomtrek: 35cm
Na geboorte: grootste groei in 1e maanden
- Gewicht op 5 maanden: GG x2
- Gewicht op 12 maanden: GG x 3
- Gestalte op 12 maanden: + 25 à 30 cm
- Schedelomtrek op 6 maanden: 44cm (+9 cm)
- Schedelomtrek op 12 maanden: 47cm (=thoraxomtrek)
- Na leeftijd 1 jaar is er verdere afname in de snelheid van de gewichtstoename
Geboorte
- Normale zwangerschapsduur: 37-42 w (Ad Term)
- Prematuur: < te verwachten zwangerschapsduur (4 kg)
- Extreme prematuriteit: leefbaar vanaf 24 weken zwangerschapsduur gevaar: veel
complicaties: longrijping, hersenen, ogen…
- Dysmatuur: te laag geboortegewicht volgens de ‘gestationele leeftijd’ door intra-uteriene
groeivertraging
geboortegewicht < te verwachten zwangerschapsduur (<2,5 kg bij ad terme geboren baby)
(SGA: small for gestational age)
- Macrosoom: te zwaar geboortegewicht (>4 kg), diabetes bij moeder of afwijking bij baby zelf)
- Uigedrukt in weken
- Curve voor gewicht, lengte en schedelomvang
- P10 P50 en P90 met nog onderverdelingen
3
, - gewicht lengte en schedelomvang
- Bevat trapje: vanaf dan kunnen kindjes staan en
worden rechtopstaand gemeten.
Weegschaal-meetlat
Liggend meten is niet altijd makkelijk is want kan beentjes buigen,
strekken,…
Babyweegschaal met of zonder luier
Groei – puberteit: groeispurt
- MEISJES
Aanvang puberteit + Groeispurt vanaf 10 jaar
Menarche vanaf 12 jaar
- Jongens
Aanvang puberteit + Groeispurt vanaf 12 jaar
- Trend naar grotere volwassenen laatste 100j en naar vroegere menarche
- Startpunt van puberteit ook genetisch bepaald (ouders)
Je ziet een versnelling bij de meisjes en bij de
jongens later.
Vanonder zie je de tannerstadia: toegekend
voor te bepalen waar je in de pubertijd zit.
4
Niet de bedoeling om alle details te kennen, wel weten hoe je groeii moet evalueren. Je moet weten
als je in een praktijk staat en je ziet een kind dat niet pluis is dat je die kan doorverwijzen naar een
arts.
Examen is multiple choice, geen vieze vragen echt gewoon zien of je het hebt begrepen.
INLEIDING TOT DE KINDERGENEESKUNDE
= Interne geneeskunde van het kind (0-18jaar)
Kind is geen kleine volwassene!
Kind is volop in ontwikkeling. Bij
volwassenen kennis enz opdoen maar geen
ontwikkeling vn mijlpalen.
Kind in geheel zien, bij volwassenen
deeldisciplines. Bij kinderen met meerdere
ziektebeelden gaan we die bij elkaar leggen
en in elkaar verband.
Genetische factoren zijn belangrijker dan omgevingsfactoren bij kinderen. Wilt niet zeggen dat ze
geen rol kunnen spelen bij kinderen maar gewoon meer bij volw.
Belangrijek taak bij kinderen is prevantie door vaccinaties, gezonde levensstijl,…
Verschillende groeistadia
- Embryo (< 8 weken)
- Foetus (leefbaar vanaf 24 weken)
- Neonaat , pasgeborene
- Zuigeling (1m-1j)
- Peuter (1j-3j)
- Kleuter (3j-6j)
- Kind
- Puber, adolescent
- Volwassene
I.1 GROEI
Definities
= vorm van maturatie die een toename van de afmetingen tot gevolg heeft tot volwassen afmetingen
bereikt zijn.
Overlap met ONTWIKKELING: = veranderingen in de functies van een organisme → maturatie tot
volwassen stadium
1
,Fysische groei en ontwikkeling
- Groei
- Veranderingen lichaamsbouw, van zuigeling naar kleuter moet je oefening maken met de
verhoudingen van het kind.
Intellectuele groei en ontwikkeling
- Leren van vaardigheden
Emotionele groei
- Sociale en culturele ontwikkeling – gedrag
Fysische groei en ontwikkeling
Intellectuele... Emotionele...
Baby wordt geboren kijk of die er normaal
uitziet: roos, hoofd groot tov romp,.. Verder
beginnen ze dan hoofd te heffen, kruipen,
spelen,… tanden wisselen, lezen, sociale
vaardigheden,..
• ‘Mijlpalen’ worden bereikt
Tabel niet kennen, gewoon om te zien.
GROEI
- Variabiliteit menselijke groeipatronen
- Groei-gewichtscurven: ‘normaal’ verdeeld
- Percentielen
o P50 = mediaan
o P25: 25 % van de bevolking is kleiner
- Standaarddeviatie
o +/- 2SD: beslaat 95,45% van de populatie
o Waarden beneden -2SD of boven +2SD worden outliners genoemd4
Factoren die de groei beïnvloeden
1/ Genetische factoren:
- Lengtevoorspelling
o : [Lengte Vader + Moeder +13cm] x ½
o : [Lengte Vader + Moeder –13cm] x ½
- Ethnische origine
- Chromosoomafwijkingen
2/ Omgevingsfactoren:
- Onder of over Voeding / medicatie / supplementen
- Ziekten (chr ziektes zorgen voor verhoogd metabolisme)
- Intra-uteriene blootstelling (tabak!)
2
,Intra uteriene groei
Embryo (<8w)- foetus
Genetische factoren
- gestalte ouders + ethniciteit
- chromosoomafwijkingen / genetische afwijkingen
Intra uteriene omgevingsfactoren
- maternele infecties
- zuurstoftekort
- bestraling, trauma
- alcoholgebruik, tabagisme
- voedingstekort, placentadefect
o intra uteriene factoren grotere impact in 1e zwangerschapstrimester → ontwikkeling
organen
Groei – postnataal
Bij geboorte: gemiddelde (Belgische waarden)
- Geboortegewicht (GG): 3.4 kg
- Geboortelengte: 50cm
- Geboorte-schedelomtrek: 35cm
Na geboorte: grootste groei in 1e maanden
- Gewicht op 5 maanden: GG x2
- Gewicht op 12 maanden: GG x 3
- Gestalte op 12 maanden: + 25 à 30 cm
- Schedelomtrek op 6 maanden: 44cm (+9 cm)
- Schedelomtrek op 12 maanden: 47cm (=thoraxomtrek)
- Na leeftijd 1 jaar is er verdere afname in de snelheid van de gewichtstoename
Geboorte
- Normale zwangerschapsduur: 37-42 w (Ad Term)
- Prematuur: < te verwachten zwangerschapsduur (4 kg)
- Extreme prematuriteit: leefbaar vanaf 24 weken zwangerschapsduur gevaar: veel
complicaties: longrijping, hersenen, ogen…
- Dysmatuur: te laag geboortegewicht volgens de ‘gestationele leeftijd’ door intra-uteriene
groeivertraging
geboortegewicht < te verwachten zwangerschapsduur (<2,5 kg bij ad terme geboren baby)
(SGA: small for gestational age)
- Macrosoom: te zwaar geboortegewicht (>4 kg), diabetes bij moeder of afwijking bij baby zelf)
- Uigedrukt in weken
- Curve voor gewicht, lengte en schedelomvang
- P10 P50 en P90 met nog onderverdelingen
3
, - gewicht lengte en schedelomvang
- Bevat trapje: vanaf dan kunnen kindjes staan en
worden rechtopstaand gemeten.
Weegschaal-meetlat
Liggend meten is niet altijd makkelijk is want kan beentjes buigen,
strekken,…
Babyweegschaal met of zonder luier
Groei – puberteit: groeispurt
- MEISJES
Aanvang puberteit + Groeispurt vanaf 10 jaar
Menarche vanaf 12 jaar
- Jongens
Aanvang puberteit + Groeispurt vanaf 12 jaar
- Trend naar grotere volwassenen laatste 100j en naar vroegere menarche
- Startpunt van puberteit ook genetisch bepaald (ouders)
Je ziet een versnelling bij de meisjes en bij de
jongens later.
Vanonder zie je de tannerstadia: toegekend
voor te bepalen waar je in de pubertijd zit.
4
