Sociale Vakken.
Gezondheidsbevordering
Leerdoel 1:
Uitleggen welke dimensies van ziekte er zijn, welke verschillende vormen en niveaus van preventie
er zijn, wat de begrippen gezondheidsbevordering, gezondheidsvoorlichting en zelfmanagement
inhouden en wat deze begrippen betekenen voor de verpleegkundige beroepsuitoefening.
Dementies van ziekte:
- Lichamelijk (objectief)
- Psychisch (subjectief)
- Sociaal (maatschappij)
Verschillende vormen en niveaus van preventie:
- Primaire preventie – voorkomen van ziekte door het weg nemen van de oorzaak
- Secundaire preventie – opsporen van ziekte in een vroeg stadium
- Tertiaire preventie – bij zieke individuen trachten om tekorten in gezondheidstoestand of
zelfredzaamheid op te heffen, te reduceren of te compenseren
- Universele preventie – richt zich op de gezonde bevolkingen en bevordert en beschermt
actief de gezondheid
- Selectieve preventie – richt zich op bevolkingsgroepen met een verhoogd risico en voorkomt
dat personen met 1 of meerdere risicofactoren voor een bepaalde aandoening daadwerkelijk
ziek worden.
- Geïndiceerde preventie – individuen die de ziekte nog niet hebben, maar wel een verhoogd
risico hebben.
Gezondheidsbevordering
Is gedrag stimuleren dat de gezondheid van mensen bevordert en ziekte voorkomt
Gezondheidsvoorlichting
Mensen proberen te motiveren zichzelf gezonder te gedragen, zodat gezondheidsproblemen kunnen
worden voorkomen en vroegtijdig kunnen worden opgespoord
Zelfmanagement
Zodanig omgaan met een chronische aandoening (symptomen, behandeling, lichamelijk en sociale
consequenties en bijbehorende aanpassingen in leefstijl) dat de aandoening optimaal wordt ingepast
in het leven.
- Mensen met chronische aandoening
- Niet ziekte maar leven staat centraal
- Gaat om bereiken/ behouden van beste mogelijke kwaliteit van leven
Elementen van zelfmanagement ondersteuning.
- Als gelijkwaardige partners samenwerken
- Sociale omgeving betrekken
- Respect en vertrouwen als basis
- Niet opleggen maar uitnodigen
- Delen in elkaars kennis
- Gezamenlijke besluitvorming en eigen regie
, De verpleegkundige als gezondheidsbevorderaar
- Analyseert het bedrag en de omgeving van de zorgvrager dat leidt tot
gezondheidsproblemen van zorgvrager of groepen zorgvragers
- Past preventie interventies toe die ook gericht zijn op het bevorderen van het
zelfmanagement van de zorgvrager en/of diens naasten
- Biedt ondersteuning bij het realiseren van een gezonde leefstijl in relatie tot (potentiële)
gezondheidsproblematiek
De kern van verplegen volgens het beroepsprofiel van 2020
- Bevorderen van gezondheid en voorkomen van ziekte
- Lijden minimaliseren
- Ziekte, handicap, de behandeling en gevolgen begrijpen en daarmee omgaan
Kenmerken
- Gericht op proces en resultaten
- Gericht op lichamelijk, psychisch, sociaal en functioneel functioneren
Leerdoel 2:
Uitleggen wat gezondheidsdeterminanten en gedragsdeterminanten zijn, de
gezondheidsdeterminant leefstijl en gedrag uitleggen in relatie tot het ontstaan van
gezondheidsproblemen en uitleggen wat het nut van de stappenreeks is, welke factoren er spelen
in de afzonderlijke stappen en hoe je de zorgvrager per stap kunt ondersteunen bij
gedragsverandering d.m.v. gezondheidsvoorlichting.
Gezondheidsdeterminanten:
Groepen factoren die een kader bieden om gezondheidsproblemen te analyseren. Elke
gezondheidsdeterminant heeft invloed op een gezondheidsprobleem.
1. Stimuleren van gezond gedrag (primaire en secundaire preventie)
Gezondheidsbevordering
o Gezondheidsvoorlichting
2. Ondersteunen bij (chronische) ziekte (tertiaire preventie)
Zelfmanagement (ondersteuning)
Voorbeelden:
- Intern milieu
- Leefstijl en gedrag
- Externe milieu – fysieke omgeving
- Externe milieu – sociale omgeving
- Medische zorg en preventie
Gedragsdeterminanten zijn in 3 categorieën te verdelen:
1. Attitude
2. Sociale invloed
3. Eigen effectiviteit
(Gebaseerd op het ASE-Model)
Gezondheidsbevordering
Leerdoel 1:
Uitleggen welke dimensies van ziekte er zijn, welke verschillende vormen en niveaus van preventie
er zijn, wat de begrippen gezondheidsbevordering, gezondheidsvoorlichting en zelfmanagement
inhouden en wat deze begrippen betekenen voor de verpleegkundige beroepsuitoefening.
Dementies van ziekte:
- Lichamelijk (objectief)
- Psychisch (subjectief)
- Sociaal (maatschappij)
Verschillende vormen en niveaus van preventie:
- Primaire preventie – voorkomen van ziekte door het weg nemen van de oorzaak
- Secundaire preventie – opsporen van ziekte in een vroeg stadium
- Tertiaire preventie – bij zieke individuen trachten om tekorten in gezondheidstoestand of
zelfredzaamheid op te heffen, te reduceren of te compenseren
- Universele preventie – richt zich op de gezonde bevolkingen en bevordert en beschermt
actief de gezondheid
- Selectieve preventie – richt zich op bevolkingsgroepen met een verhoogd risico en voorkomt
dat personen met 1 of meerdere risicofactoren voor een bepaalde aandoening daadwerkelijk
ziek worden.
- Geïndiceerde preventie – individuen die de ziekte nog niet hebben, maar wel een verhoogd
risico hebben.
Gezondheidsbevordering
Is gedrag stimuleren dat de gezondheid van mensen bevordert en ziekte voorkomt
Gezondheidsvoorlichting
Mensen proberen te motiveren zichzelf gezonder te gedragen, zodat gezondheidsproblemen kunnen
worden voorkomen en vroegtijdig kunnen worden opgespoord
Zelfmanagement
Zodanig omgaan met een chronische aandoening (symptomen, behandeling, lichamelijk en sociale
consequenties en bijbehorende aanpassingen in leefstijl) dat de aandoening optimaal wordt ingepast
in het leven.
- Mensen met chronische aandoening
- Niet ziekte maar leven staat centraal
- Gaat om bereiken/ behouden van beste mogelijke kwaliteit van leven
Elementen van zelfmanagement ondersteuning.
- Als gelijkwaardige partners samenwerken
- Sociale omgeving betrekken
- Respect en vertrouwen als basis
- Niet opleggen maar uitnodigen
- Delen in elkaars kennis
- Gezamenlijke besluitvorming en eigen regie
, De verpleegkundige als gezondheidsbevorderaar
- Analyseert het bedrag en de omgeving van de zorgvrager dat leidt tot
gezondheidsproblemen van zorgvrager of groepen zorgvragers
- Past preventie interventies toe die ook gericht zijn op het bevorderen van het
zelfmanagement van de zorgvrager en/of diens naasten
- Biedt ondersteuning bij het realiseren van een gezonde leefstijl in relatie tot (potentiële)
gezondheidsproblematiek
De kern van verplegen volgens het beroepsprofiel van 2020
- Bevorderen van gezondheid en voorkomen van ziekte
- Lijden minimaliseren
- Ziekte, handicap, de behandeling en gevolgen begrijpen en daarmee omgaan
Kenmerken
- Gericht op proces en resultaten
- Gericht op lichamelijk, psychisch, sociaal en functioneel functioneren
Leerdoel 2:
Uitleggen wat gezondheidsdeterminanten en gedragsdeterminanten zijn, de
gezondheidsdeterminant leefstijl en gedrag uitleggen in relatie tot het ontstaan van
gezondheidsproblemen en uitleggen wat het nut van de stappenreeks is, welke factoren er spelen
in de afzonderlijke stappen en hoe je de zorgvrager per stap kunt ondersteunen bij
gedragsverandering d.m.v. gezondheidsvoorlichting.
Gezondheidsdeterminanten:
Groepen factoren die een kader bieden om gezondheidsproblemen te analyseren. Elke
gezondheidsdeterminant heeft invloed op een gezondheidsprobleem.
1. Stimuleren van gezond gedrag (primaire en secundaire preventie)
Gezondheidsbevordering
o Gezondheidsvoorlichting
2. Ondersteunen bij (chronische) ziekte (tertiaire preventie)
Zelfmanagement (ondersteuning)
Voorbeelden:
- Intern milieu
- Leefstijl en gedrag
- Externe milieu – fysieke omgeving
- Externe milieu – sociale omgeving
- Medische zorg en preventie
Gedragsdeterminanten zijn in 3 categorieën te verdelen:
1. Attitude
2. Sociale invloed
3. Eigen effectiviteit
(Gebaseerd op het ASE-Model)
