Thema 16 er is meer
§16.1 Bewust en onbewust
Bewustzijn is weten dat je bestaat, weten dat jij het bent die bestaat, registreren waar je
bent en wat er gebeurt. Het is ook je omgeving waarnemen, signalen opvangen, signalen
verwerken en daarop reageren. Het bewustzijn wordt ook wel vergeleken met een brug en
over die brug gaat informatie bij de mens naar binnen.
Bron 1, moeilijk: Bewustzijn is moeilijk te definiëren, we gebruiken het op veel manier.
- Iets dringt niet tot ons bewustzijn door, we snappen het niet.
- Iemand die bij bewust zijn is, de persoon is wakker.
- Bewustzijnsverruimende middelen, drugs.
- Een politiek, sociaal en economisch bewustzijn.
- Wij hebben bewustzijn en andere niet, wij hebben denkvermogen en zelfbewustzijn.
Bron 2, hersenonderzoek: Waar bewustzijn zich bevindt is niet duidelijk en of het een
eigenschap of bijproduct is. Het Locked-in syndroom is dat je volledig bewust bent, maar dat
door verlamming niet kan laten zien. De neurologen Massimi en Laureys ontwikkelde hun
eigen theorie over bewustzijn: een gezond brein heeft verschillende hersengebieden met
specialistische taken. Zij communiceren voortdurend. Als samenwerking verloren gaat, zijn
commando's slechter en is de communicatie slechter. In vegetatieve toestand reageer je
alleen op lokale prikkels, een gezond brein heeft een langere en complexere reactie.
Bron 3, computers: Sommige denken dat computers een bewustzijn krijgen door vaak
gebruikte verbindingen sterker te maken en succes te belonen. Dutchbright zegt dat je uit
bewustzijn subjectief reageert, maar computers reageren objectief. Daarom moet je ze
verrassen en fouten laten maken. Maar vaak vinden wij dit soort computers niet praktisch.
Mensen kunnen menselijke kenmerken geven aan levenloze dingen. Er ontstaan steeds
meer robots die terug kunnen praten tegen mensen. Of robots een echt bewustzijn zoals
mensen kunnen krijgen is nog maar de vraag. En wat vinden wij daar dan eigenlijk van?
Routineuze handelingen gaan bij mensen vaak onbewust, daar denken we niet over na.
Waar het onbewuste gedrag vandaan komt is niet altijd te verklaren. Ap Dijksterhuis zegt in
zijn boek het slimme onbewuste dat we het bewustzijn voorstellen als een grote baas, maar
er is hooguit een persvoorlichter die later met een verklaring komt. In zijn boek zegt hij dat
steeds meer mensen erachter komen dat het bewustzijn vaak achter de feiten aan loopt.
Slaapbewustzijn is weer iets aparts. Iedere nacht droom je, al weet je daar vaak niks meer
van. Het kan gaan over iets wat je hebt meegemaakt, een traumatische ervaring of gewoon
zomaar. Sommige denken dat het iets over de toekomst zegt of dat het een verheldering
van een actuele gebeurtenis is. In ieder geval speelt het niet in het bewustzijn, maar komt
het uit het onbewuste of ergens anders vandaan?
Bron 5, Freud: De Oostenrijkse psychiater Sigmund Freud wordt gezien als de oervader van
de moderne psychologie. Hij zag het geestelijke van mensen als een ijsberg waar we alleen
het topje van konden zien. Hij onderscheidt het Id, het Ego en het Superego.
-Id = het reageren op impulsen zonder erover na te denken.
, -Ego = bemiddelaar Id - Superego. Bekijkt wat haalbaar is en zorgt ervoor dat we onszelf
kunnen handhaven.
-Superego = het geweten, weet van goed en kwaad en regelt schuld- en schaamgevoelens.
Bron 6, dromen: Een te drukke 35-jarige zakenman droomt eerst over een trein die hij om
11 uur moet halen, hij komt amper vooruit als hij naar het station gaat. Daar aangekomen is
de trein al weg en ook bij het volgende station. Bij droom twee wordt hij uit een draaimolen
geslingerd. Dan snapt hij dat hij rustiger aan moet gaan doen en vakantie moet nemen.
Betekenis volle dromen
Jodendom: in de Tenach staat het verhaal over Jakob die is gevlucht voor Esau en een
droom krijgt over een ladder naar de hemel met engelen die naar boven gaan. God belooft
hem dat hij weer thuiskomt en veel nakomelingen krijgt. Jozef droomt over de zon, de maan
en 11 steren die voor hem buigen. Later herkennen ze hem niet en buigen ze voor hem.
Christendom: als Jozef hoort van Maria zwanger is, krijgt hij een droom waarin God zegt dat
de Heilige Geest het kindje heeft verwekt en dat hij moet blijven. In een nieuwe droom zegt
God tegen Jozef dat ze moeten vluchten, later hoort hij dat ze terug kunnen naar Israël.
Islam: tijdens de mi'raj (nachtelijke reis van Mohammed van Mekka naar Jeruzalem) reisde
Mohammed op een Buraq, een hemels lastdier, naar de zevende hemel. Via een ladder
komt hij daar en ontmoet profeten en uiteindelijk God. Die zegt dat ze 50x per dag moeten
bidden, na onderhandelingen en overleg met Mozes komt dit op 5x per dag.
§16.2 Ontsnappen
In het leven is veel verdriet, pijn en spanning. Om dit even te vergeten gaan mensen op
vakantie, naar feestje (bijv. Carnaval), drinken koffie/bier of nemen een paracetamol. Je
moet alleen uitkijken dat je niet steeds meer nodig hebt om ervan te genieten.
Elke stof heeft een andere invloed op je lichaam. Mensen hun zintuigen versterken of
nemen juist af bij het gebruik van drugs. In de religieuze wereld worden ook drugs gebruikt.
Bijvoorbeeld wijn, ayahuasca of marihuana. Drugs en alcohol kunnen erg gevaarlijk zijn. Je
kunt eraan verslaafd raken. Dan kun je hersenschade oplopen, agressief worden, doodgaan
aan alcoholvergiftiging, ongelukken krijgen of psychoses krijgen.
Bron 7, escapisme: Even ontsnappen en je terugtrekken wordt in de psychologie escapisme
genoemd. Sommige vinden dat we zo ver van het normale bestaan zijn, dat het continue
een ontsnapping is. Tolkien schreef daar zijn essay on fairy-stories over in 1939.
Bron 8, zwarte piste: Mark kan even alles vergeten als hij op wintersport van de piste gaat.
Bron 9, JOMO: Veel mensen vinden het tegenwoordig ook lekker om thuis te blijven en de
term FOMO maakt plaats voor JOMO (the joy of missing out).
Bron 10, carnaval: Nadat de burgemeester de sleutel van de stad aan Prins Carnaval heeft
gegeven, kan het feest beginnen. Eerst was er na carnaval een tijd van inkeer en vasten.
Bron 11, drugs en medicijnen: Er zijn 3 soorten drugs
-Downers: verdovende middelen zoals alcohol, morfine, opium en herïone.
§16.1 Bewust en onbewust
Bewustzijn is weten dat je bestaat, weten dat jij het bent die bestaat, registreren waar je
bent en wat er gebeurt. Het is ook je omgeving waarnemen, signalen opvangen, signalen
verwerken en daarop reageren. Het bewustzijn wordt ook wel vergeleken met een brug en
over die brug gaat informatie bij de mens naar binnen.
Bron 1, moeilijk: Bewustzijn is moeilijk te definiëren, we gebruiken het op veel manier.
- Iets dringt niet tot ons bewustzijn door, we snappen het niet.
- Iemand die bij bewust zijn is, de persoon is wakker.
- Bewustzijnsverruimende middelen, drugs.
- Een politiek, sociaal en economisch bewustzijn.
- Wij hebben bewustzijn en andere niet, wij hebben denkvermogen en zelfbewustzijn.
Bron 2, hersenonderzoek: Waar bewustzijn zich bevindt is niet duidelijk en of het een
eigenschap of bijproduct is. Het Locked-in syndroom is dat je volledig bewust bent, maar dat
door verlamming niet kan laten zien. De neurologen Massimi en Laureys ontwikkelde hun
eigen theorie over bewustzijn: een gezond brein heeft verschillende hersengebieden met
specialistische taken. Zij communiceren voortdurend. Als samenwerking verloren gaat, zijn
commando's slechter en is de communicatie slechter. In vegetatieve toestand reageer je
alleen op lokale prikkels, een gezond brein heeft een langere en complexere reactie.
Bron 3, computers: Sommige denken dat computers een bewustzijn krijgen door vaak
gebruikte verbindingen sterker te maken en succes te belonen. Dutchbright zegt dat je uit
bewustzijn subjectief reageert, maar computers reageren objectief. Daarom moet je ze
verrassen en fouten laten maken. Maar vaak vinden wij dit soort computers niet praktisch.
Mensen kunnen menselijke kenmerken geven aan levenloze dingen. Er ontstaan steeds
meer robots die terug kunnen praten tegen mensen. Of robots een echt bewustzijn zoals
mensen kunnen krijgen is nog maar de vraag. En wat vinden wij daar dan eigenlijk van?
Routineuze handelingen gaan bij mensen vaak onbewust, daar denken we niet over na.
Waar het onbewuste gedrag vandaan komt is niet altijd te verklaren. Ap Dijksterhuis zegt in
zijn boek het slimme onbewuste dat we het bewustzijn voorstellen als een grote baas, maar
er is hooguit een persvoorlichter die later met een verklaring komt. In zijn boek zegt hij dat
steeds meer mensen erachter komen dat het bewustzijn vaak achter de feiten aan loopt.
Slaapbewustzijn is weer iets aparts. Iedere nacht droom je, al weet je daar vaak niks meer
van. Het kan gaan over iets wat je hebt meegemaakt, een traumatische ervaring of gewoon
zomaar. Sommige denken dat het iets over de toekomst zegt of dat het een verheldering
van een actuele gebeurtenis is. In ieder geval speelt het niet in het bewustzijn, maar komt
het uit het onbewuste of ergens anders vandaan?
Bron 5, Freud: De Oostenrijkse psychiater Sigmund Freud wordt gezien als de oervader van
de moderne psychologie. Hij zag het geestelijke van mensen als een ijsberg waar we alleen
het topje van konden zien. Hij onderscheidt het Id, het Ego en het Superego.
-Id = het reageren op impulsen zonder erover na te denken.
, -Ego = bemiddelaar Id - Superego. Bekijkt wat haalbaar is en zorgt ervoor dat we onszelf
kunnen handhaven.
-Superego = het geweten, weet van goed en kwaad en regelt schuld- en schaamgevoelens.
Bron 6, dromen: Een te drukke 35-jarige zakenman droomt eerst over een trein die hij om
11 uur moet halen, hij komt amper vooruit als hij naar het station gaat. Daar aangekomen is
de trein al weg en ook bij het volgende station. Bij droom twee wordt hij uit een draaimolen
geslingerd. Dan snapt hij dat hij rustiger aan moet gaan doen en vakantie moet nemen.
Betekenis volle dromen
Jodendom: in de Tenach staat het verhaal over Jakob die is gevlucht voor Esau en een
droom krijgt over een ladder naar de hemel met engelen die naar boven gaan. God belooft
hem dat hij weer thuiskomt en veel nakomelingen krijgt. Jozef droomt over de zon, de maan
en 11 steren die voor hem buigen. Later herkennen ze hem niet en buigen ze voor hem.
Christendom: als Jozef hoort van Maria zwanger is, krijgt hij een droom waarin God zegt dat
de Heilige Geest het kindje heeft verwekt en dat hij moet blijven. In een nieuwe droom zegt
God tegen Jozef dat ze moeten vluchten, later hoort hij dat ze terug kunnen naar Israël.
Islam: tijdens de mi'raj (nachtelijke reis van Mohammed van Mekka naar Jeruzalem) reisde
Mohammed op een Buraq, een hemels lastdier, naar de zevende hemel. Via een ladder
komt hij daar en ontmoet profeten en uiteindelijk God. Die zegt dat ze 50x per dag moeten
bidden, na onderhandelingen en overleg met Mozes komt dit op 5x per dag.
§16.2 Ontsnappen
In het leven is veel verdriet, pijn en spanning. Om dit even te vergeten gaan mensen op
vakantie, naar feestje (bijv. Carnaval), drinken koffie/bier of nemen een paracetamol. Je
moet alleen uitkijken dat je niet steeds meer nodig hebt om ervan te genieten.
Elke stof heeft een andere invloed op je lichaam. Mensen hun zintuigen versterken of
nemen juist af bij het gebruik van drugs. In de religieuze wereld worden ook drugs gebruikt.
Bijvoorbeeld wijn, ayahuasca of marihuana. Drugs en alcohol kunnen erg gevaarlijk zijn. Je
kunt eraan verslaafd raken. Dan kun je hersenschade oplopen, agressief worden, doodgaan
aan alcoholvergiftiging, ongelukken krijgen of psychoses krijgen.
Bron 7, escapisme: Even ontsnappen en je terugtrekken wordt in de psychologie escapisme
genoemd. Sommige vinden dat we zo ver van het normale bestaan zijn, dat het continue
een ontsnapping is. Tolkien schreef daar zijn essay on fairy-stories over in 1939.
Bron 8, zwarte piste: Mark kan even alles vergeten als hij op wintersport van de piste gaat.
Bron 9, JOMO: Veel mensen vinden het tegenwoordig ook lekker om thuis te blijven en de
term FOMO maakt plaats voor JOMO (the joy of missing out).
Bron 10, carnaval: Nadat de burgemeester de sleutel van de stad aan Prins Carnaval heeft
gegeven, kan het feest beginnen. Eerst was er na carnaval een tijd van inkeer en vasten.
Bron 11, drugs en medicijnen: Er zijn 3 soorten drugs
-Downers: verdovende middelen zoals alcohol, morfine, opium en herïone.
