Inleiding recht
Inhoudsopgave
Hoofdstuk 1 | Introductie .............................................................................................................................. 5
1.1 Plaatsbepaling.............................................................................................................................................. 5
1.2 Overzicht van te behandelen stof ................................................................................................................. 5
1.3 Leerdoel ........................................................................................................................................................ 6
1.4 Waarom is er recht? ..................................................................................................................................... 6
1.5 Waar is het recht te vinden? ........................................................................................................................ 6
1.6 Onderscheidingen binnen het recht ............................................................................................................. 6
Hoofdstuk 3 | Ondernemingsrecht ................................................................................................................. 8
3.1 Inleiding........................................................................................................................................................ 8
3.2 Onderneming, bedrijf en beroep .................................................................................................................. 8
3.3 De eenmanszaak .......................................................................................................................................... 8
3.4 Samenwerkingsovereenkomsten: personenvennootschappen .................................................................... 9
3.5 De maatschap .............................................................................................................................................. 9
3.6 De vennootschap onder firma (VOF) .......................................................................................................... 10
3.7 Commanditaire vennootschap ................................................................................................................... 11
3.8 De BV en NV ............................................................................................................................................... 11
3.9 De algemene vergadering van aandeelhouders......................................................................................... 13
3.10 Het bestuur .............................................................................................................................................. 13
3.11 De raad van commissarissen .................................................................................................................... 13
3.12 De structuurvennootschap ....................................................................................................................... 14
3.13 Stichting, vereniging, coöperatie en onderlinge waarborgmaatschappij ................................................ 14
3.14 De Wet op de ondernemingsraden .......................................................................................................... 15
3.15 Het recht van enquête .............................................................................................................................. 15
3.16 De jaarrekening ........................................................................................................................................ 15
Hoofdstuk 4 | Vermogensrecht: goederenrecht ............................................................................................16
4.1 Inleiding...................................................................................................................................................... 16
4.2 Onderscheid verbintenissenrecht en goederenrecht .................................................................................. 16
4.3 Absoluut en relatief recht ........................................................................................................................... 16
4.4 Goed, zaak en vermogensrecht .................................................................................................................. 16
4.5 Absolute rechten ........................................................................................................................................ 17
4.6 Kenmerken en verdere onderscheiding van absolute rechten ................................................................... 18
4.7 Overdracht van goederen .......................................................................................................................... 18
4.8 Bescherming tegen beschikkingsonbevoegdheid ....................................................................................... 19
, 4.9 Verkrijging onder algemene en onder bijzondere titel ............................................................................... 20
4.10 Kwalitatieve verbintenissen ..................................................................................................................... 20
4.11 Het kettingbeding .................................................................................................................................... 20
Hoofdstuk 5 | Vermogensrecht: verbintenissenrecht ....................................................................................21
5.1 Inleiding...................................................................................................................................................... 21
5.2 Wanneer ontstaat er een overeenkomst? .................................................................................................. 21
5.3 Wanneer is er toch geen overeenkomst? ................................................................................................... 21
5.4 Welke inhoud heeft een overeenkomst? .................................................................................................... 23
5.5 Niet nakomen van afspraken ..................................................................................................................... 23
5.6 Opschortingsrechten .................................................................................................................................. 23
5.7 Beëindiging en opzegging .......................................................................................................................... 23
5.8 Bijzondere overeenkomsten: de arbeidsovereenkomst en de koopovereenkomst..................................... 24
5.9 De arbeidsovereenkomst............................................................................................................................ 24
5.10 De koopovereenkomst ............................................................................................................................. 25
5.11 Verbintenissen uit de wet ......................................................................................................................... 26
5.12 Verweermiddelen gedaagde .................................................................................................................... 27
5.13 Omvang van de schade ............................................................................................................................ 27
5.14 Andere vorderingen dan schadevergoeding ............................................................................................ 27
5.15 Risicoaansprakelijkheid voor andere personen ........................................................................................ 28
5.16 De rechtmatige daad ............................................................................................................................... 28
Hoofstuk 6 | Burgerlijk procesrecht...............................................................................................................29
6.1 Inleiding...................................................................................................................................................... 29
6.2 De rechterlijke organisatie ......................................................................................................................... 29
6.3 Absolute en relatieve bevoegdheid ............................................................................................................ 31
6.4 Enkele beginselen van burgerlijk procesrecht ............................................................................................ 31
6.5 De civiele procedure: gang van zaken ........................................................................................................ 32
6.6 Dagvaarding en verzoekschrift................................................................................................................... 32
6.7 Rechtsmiddelen .......................................................................................................................................... 33
6.8 Buitengewoon rechtsmiddel: cassatie in het belang van de wet ............................................................... 33
6.9 Het kort geding .......................................................................................................................................... 33
Hoofdstuk 7 | Staatsrecht .............................................................................................................................34
7.1 Inleiding...................................................................................................................................................... 34
7.2 De staat ...................................................................................................................................................... 34
7.3 Spreiding van macht: Montesquieu ........................................................................................................... 34
7.4 Spreiding van de macht: decentralisatie .................................................................................................... 34
7.5 De organen van de centrale overheid ........................................................................................................ 35
7.6 Staten-Generaal ......................................................................................................................................... 35
, 7.7 De regering................................................................................................................................................. 36
7.8 Wetgevende macht bij de centrale overheid.............................................................................................. 37
7.9 Hoe ontstaat een wet in formele zin? ........................................................................................................ 37
7.10 Hoe ontstaat een algemene maatregel van bestuur? .............................................................................. 38
7.11 Hoe ontstaat een ministeriële regeling? .................................................................................................. 38
7.12 (Sub)delegatie .......................................................................................................................................... 38
7.13 Bestuurlijke macht bij de centrale overheid ............................................................................................. 39
7.15 De ministeriële verantwoordelijkheid ...................................................................................................... 39
7.16 Het einde van het kabinet ........................................................................................................................ 39
7.17 Provincie en gemeente ............................................................................................................................. 40
7.18 Klassieke grondrechten ............................................................................................................................ 41
7.19 Sociale grondrechten ............................................................................................................................... 41
7.20 Horizontale werking van grondrechten .................................................................................................... 41
Hoofdstuk 8 | Bestuursrecht en bestuursprocesrecht....................................................................................42
8.1 Inleiding...................................................................................................................................................... 42
8.2 Overheidshandelingen ............................................................................................................................... 42
8.3 Belanghebbendebegrip .............................................................................................................................. 42
8.4 Besluitbegrip .............................................................................................................................................. 43
8.5 Beschikkingen............................................................................................................................................. 43
8.6 Besluiten van algemene strekking en plannen ........................................................................................... 43
8.7 Attributie, delegatie en mandaat ............................................................................................................... 44
8.8 Gelede normstelling ................................................................................................................................... 44
8.9 Algemene beginselen van behoorlijk bestuur ............................................................................................ 44
8.10 Bestuursrechtelijke sancties ..................................................................................................................... 45
8.11 Rechtsbescherming in het bestuursrecht ................................................................................................. 45
8.12 De voorlopige voorziening........................................................................................................................ 46
,
Inhoudsopgave
Hoofdstuk 1 | Introductie .............................................................................................................................. 5
1.1 Plaatsbepaling.............................................................................................................................................. 5
1.2 Overzicht van te behandelen stof ................................................................................................................. 5
1.3 Leerdoel ........................................................................................................................................................ 6
1.4 Waarom is er recht? ..................................................................................................................................... 6
1.5 Waar is het recht te vinden? ........................................................................................................................ 6
1.6 Onderscheidingen binnen het recht ............................................................................................................. 6
Hoofdstuk 3 | Ondernemingsrecht ................................................................................................................. 8
3.1 Inleiding........................................................................................................................................................ 8
3.2 Onderneming, bedrijf en beroep .................................................................................................................. 8
3.3 De eenmanszaak .......................................................................................................................................... 8
3.4 Samenwerkingsovereenkomsten: personenvennootschappen .................................................................... 9
3.5 De maatschap .............................................................................................................................................. 9
3.6 De vennootschap onder firma (VOF) .......................................................................................................... 10
3.7 Commanditaire vennootschap ................................................................................................................... 11
3.8 De BV en NV ............................................................................................................................................... 11
3.9 De algemene vergadering van aandeelhouders......................................................................................... 13
3.10 Het bestuur .............................................................................................................................................. 13
3.11 De raad van commissarissen .................................................................................................................... 13
3.12 De structuurvennootschap ....................................................................................................................... 14
3.13 Stichting, vereniging, coöperatie en onderlinge waarborgmaatschappij ................................................ 14
3.14 De Wet op de ondernemingsraden .......................................................................................................... 15
3.15 Het recht van enquête .............................................................................................................................. 15
3.16 De jaarrekening ........................................................................................................................................ 15
Hoofdstuk 4 | Vermogensrecht: goederenrecht ............................................................................................16
4.1 Inleiding...................................................................................................................................................... 16
4.2 Onderscheid verbintenissenrecht en goederenrecht .................................................................................. 16
4.3 Absoluut en relatief recht ........................................................................................................................... 16
4.4 Goed, zaak en vermogensrecht .................................................................................................................. 16
4.5 Absolute rechten ........................................................................................................................................ 17
4.6 Kenmerken en verdere onderscheiding van absolute rechten ................................................................... 18
4.7 Overdracht van goederen .......................................................................................................................... 18
4.8 Bescherming tegen beschikkingsonbevoegdheid ....................................................................................... 19
, 4.9 Verkrijging onder algemene en onder bijzondere titel ............................................................................... 20
4.10 Kwalitatieve verbintenissen ..................................................................................................................... 20
4.11 Het kettingbeding .................................................................................................................................... 20
Hoofdstuk 5 | Vermogensrecht: verbintenissenrecht ....................................................................................21
5.1 Inleiding...................................................................................................................................................... 21
5.2 Wanneer ontstaat er een overeenkomst? .................................................................................................. 21
5.3 Wanneer is er toch geen overeenkomst? ................................................................................................... 21
5.4 Welke inhoud heeft een overeenkomst? .................................................................................................... 23
5.5 Niet nakomen van afspraken ..................................................................................................................... 23
5.6 Opschortingsrechten .................................................................................................................................. 23
5.7 Beëindiging en opzegging .......................................................................................................................... 23
5.8 Bijzondere overeenkomsten: de arbeidsovereenkomst en de koopovereenkomst..................................... 24
5.9 De arbeidsovereenkomst............................................................................................................................ 24
5.10 De koopovereenkomst ............................................................................................................................. 25
5.11 Verbintenissen uit de wet ......................................................................................................................... 26
5.12 Verweermiddelen gedaagde .................................................................................................................... 27
5.13 Omvang van de schade ............................................................................................................................ 27
5.14 Andere vorderingen dan schadevergoeding ............................................................................................ 27
5.15 Risicoaansprakelijkheid voor andere personen ........................................................................................ 28
5.16 De rechtmatige daad ............................................................................................................................... 28
Hoofstuk 6 | Burgerlijk procesrecht...............................................................................................................29
6.1 Inleiding...................................................................................................................................................... 29
6.2 De rechterlijke organisatie ......................................................................................................................... 29
6.3 Absolute en relatieve bevoegdheid ............................................................................................................ 31
6.4 Enkele beginselen van burgerlijk procesrecht ............................................................................................ 31
6.5 De civiele procedure: gang van zaken ........................................................................................................ 32
6.6 Dagvaarding en verzoekschrift................................................................................................................... 32
6.7 Rechtsmiddelen .......................................................................................................................................... 33
6.8 Buitengewoon rechtsmiddel: cassatie in het belang van de wet ............................................................... 33
6.9 Het kort geding .......................................................................................................................................... 33
Hoofdstuk 7 | Staatsrecht .............................................................................................................................34
7.1 Inleiding...................................................................................................................................................... 34
7.2 De staat ...................................................................................................................................................... 34
7.3 Spreiding van macht: Montesquieu ........................................................................................................... 34
7.4 Spreiding van de macht: decentralisatie .................................................................................................... 34
7.5 De organen van de centrale overheid ........................................................................................................ 35
7.6 Staten-Generaal ......................................................................................................................................... 35
, 7.7 De regering................................................................................................................................................. 36
7.8 Wetgevende macht bij de centrale overheid.............................................................................................. 37
7.9 Hoe ontstaat een wet in formele zin? ........................................................................................................ 37
7.10 Hoe ontstaat een algemene maatregel van bestuur? .............................................................................. 38
7.11 Hoe ontstaat een ministeriële regeling? .................................................................................................. 38
7.12 (Sub)delegatie .......................................................................................................................................... 38
7.13 Bestuurlijke macht bij de centrale overheid ............................................................................................. 39
7.15 De ministeriële verantwoordelijkheid ...................................................................................................... 39
7.16 Het einde van het kabinet ........................................................................................................................ 39
7.17 Provincie en gemeente ............................................................................................................................. 40
7.18 Klassieke grondrechten ............................................................................................................................ 41
7.19 Sociale grondrechten ............................................................................................................................... 41
7.20 Horizontale werking van grondrechten .................................................................................................... 41
Hoofdstuk 8 | Bestuursrecht en bestuursprocesrecht....................................................................................42
8.1 Inleiding...................................................................................................................................................... 42
8.2 Overheidshandelingen ............................................................................................................................... 42
8.3 Belanghebbendebegrip .............................................................................................................................. 42
8.4 Besluitbegrip .............................................................................................................................................. 43
8.5 Beschikkingen............................................................................................................................................. 43
8.6 Besluiten van algemene strekking en plannen ........................................................................................... 43
8.7 Attributie, delegatie en mandaat ............................................................................................................... 44
8.8 Gelede normstelling ................................................................................................................................... 44
8.9 Algemene beginselen van behoorlijk bestuur ............................................................................................ 44
8.10 Bestuursrechtelijke sancties ..................................................................................................................... 45
8.11 Rechtsbescherming in het bestuursrecht ................................................................................................. 45
8.12 De voorlopige voorziening........................................................................................................................ 46
,