Samenvatting Strafrecht

2023




Samenvatting Strafrecht
periode C




HOGESCHOOL UTRECHT

,PowerPoint strafrecht week 1
Begint allemaal met
 Het legaliteitsbeginsel, art 1 Sr
Art. 1 Sr (strafrecht)
“Geen feit is strafbaar dan uit kracht van een daaraan voorafgaande strafbepaling.”
Essentie van het strafrecht.

Het strafrecht:
 Materieel strafrecht (wetboek van strafrecht)
 Formeel strafrecht (wetboek van strafvordering)

Wanneer is een gedraging strafbaar?
De 4 elementen voor strafbaarheid:
1. Menselijke gedraging
2. Delictsomschrijving
3. Wederrechtelijk
4. Schuld

Voorbeeld van een delictsomschrijving verschil moord en doodslag
 Doodslag (art. 287 Sr)
Hij die opzettelijk een ander van het leven berooft
 Moord (art. 289 Sr)
Hij die opzettelijk met voorbedachten rade een ander van het leven berooft

Wederrechtelijkheid:
“In strijd met het recht”
 De daad moet niet alleen in strijd zijn met de letter van de wet, maar ook met het recht

Schuld:
De Dader moet ook ‘schuld’ hebben aan zijn daad

Wat wordt verstaan onder schuld?
Schuld in ruime zin
1. Opzet
 Opzet als oogmerk
 Opzet als zekerheidsbewustzijn
 Voorwaardelijke opzet
2. Schuld in enge zin
 Bewuste schuld
 Onbewuste schuld

Algemene schuldvormen:
Opzet (dolus) vs. Schuld (culpa)

Opzet:
- Kern: willens en wetens
 1. Oogmerk
 2. Opzet met zekerheidsbewustzijn
 Voorwaardelijke opzet (ondergrens van opzet)
*willens en wetens de aanmerkelijke kans op een bepaald gevolg aanvaarden

, Schuld:
- “Aanmerkelijke verwijtbare onvoorzichtigheid”
 1. Aanmerkelijke onvoorzichtig/nalatig
*een regel/werkregel/afspraak/norm is overtreden
*bewust (“het zal toch niet gebeuren”)
*of onbewust (“je hoorde hier op te letten”)
 2. Verwijtbaar aan de verdachte
Hij/zij kon anders handelen/ vermijdbaar

, Hoofdstuk 1: algemene inleiding wat is strafrecht?
Strafrecht wordt onderverdeeld in:
- Materieel strafrecht: regelt welk gedrag strafbaar is
- Formeel strafrecht: bevat voorschriften hoe de strafrechtelijke procedure plaats vindt
*strafprocesrecht
Waar staat het materieel strafrecht Wetboek van Strafrecht! Commuun strafrecht
Waar staat het formeel strafrecht Wetboek van Strafvordering!
Er staan ook op andere plaatsen strafrechtelijke regelingen bijzonder strafrecht (voorbeeld de
Opiumwet)

Doel van het strafrecht: Handhaven van normen doormiddel van leedtoevoeging!
Wat is een strafbaar feit: schending rechtsnorm + geschreven reactie in het Wetboek van Strafrecht
of in een andere strafbepaling = strafbaar feit.
Strafrecht is dus: opzettelijk leed toebrengen aan de ander door middel van straf.
 Er zijn verschillende strafrechtstheorieën:
 De vergeldingstheorie: de overheid heeft de macht om wraak te nemen op degene
die onrecht pleegde.
 De preventietheorie: door het straffen van personen wordt voorkomen dat anderen
strafbare feiten zullen plegen.
 Generale preventie: als een misdadiger wordt gestraft en anderen zullen dit zien zou
dit hen afschrikken.
 Speciale preventie: door de misdadiger te straffen zal hij in de toekomst geen
misdaden meer plegen.
Strafrecht kan pas worden toegepast als er geen redelijke alternatieve oplossing toegepast kan
worden, dit beginsel wordt “ultimum remedium” genoemd.

Omdat het strafrecht heel ingrijpend kan zijn voor een burger is een van de belangrijkste
uitgangspunten “het legaliteitsbeginsel” art. 1 sr
 “Geen feit is strafbaar dan uit kracht van een daaraan voorafgegane wettelijke
strafbepaling.”
5 nadere betekenissen legaliteitsbeginsel:
1. Geen strafbaar feit zonder wet
2. Geen straf zonder wet
3. Geen terugwerkende kracht
4. Geen analogische redeneringen
5. Wetten moeten duidelijk genoeg zijn (lex certa)