Samenvatting LP1 KT1 AFP

KTLP1 KT1 AFP
AFP-werkgroep 1.

Anatomie = de opbouw van het lichaam.
Pathologie = ziektebeelden van het lichaam.
Fysiologie = Processen in het lichaam.

Biochemische reacties:
Metabolisme = alle biochemische reacties die in een cel plaatsvinden.

2 type biochemische reacties:
1. Anabole reacties: (assimilatie)
 Kleine moleculen worden samengevoegd tot grotere.
 Kost energie.
 Tijdelijk in cellen  gebruikt met groei, onderhoud en reparatie van weefsel.
 Assimilatie
2. Katabole reacties: (dissimilatie)
 Grotere moleculen worden afgebroken tot kleinere.
 Energie komt vrij.
 Wordt gebruikt voor verbranding, beweging en warmteproductie.
 Dissimilatie.

Aerobe = met zuurstof.
Anaerobe = zonder zuurstof.

Verbranding in cel  celademhaling  Doel is vrijmaken van energie  Brandstof meestal glucose.
Verbranding glucose:
Glucose + zuurstof  energie + water + koolstofdioxide.

Als er geen glucose beschikbaar is worden er vetten verbrand:
Vetten + zuurstof  energie + water + koolstofdioxide.

Als er geen zuurstof in de cel aanwezig is dan anaerobe dissimilatie:
Glucose  energie + melkzuur + water.

Energie in cel  opgeslagen door energierijke binding  3e fosfaatmolecuul aan ADP
(adenosinedifosfaat) gebonden  ATP (adenosinetrifosfaat)  energie opgeslagen:
ADP + P + energie  ATP.

Vrijmaken van energie:
ATP  ADP + P + energie.

Enzymen:
- Eiwitten  lichaam maakt ze.
- Versnellen biochemische reacties.
- Zijn reactie specifiek.
- Zijn temperatuur specifiek (optimum).
- Zuurgraad specifiek.
- Opnieuw inzetbaar.
- Co-enzym.

,Cel en celmembraan:
Cel is gevuld met cytoplasma (protoplasma):
- Opgelost water met eiwitten, koolhydraten, vetten en zouten.
- Bevat structuren met elk een bepaalde functie = organellen.
- Waterige bestanddeel in een cel = cytosol.
- Cytoplasma en organellen worden omgeven door het celmembraan.
Celmembraan:
- Schermt intracellulair ruimte af van het omringde milieu en de extracellulaire ruimte.
- Bestaat uit dubbele laag fosfolipiden met daartussen cholesterolmoleculen.
 Vetmolecuul bestaat uit een kop en staart.
Kop: fosfaatgroep, hydrofiel (wateraantrekkend).
Staart: vet (lipide), hydrofoob (waterafstotend).
 Vetstaarten liggen tegenover elkaar.
 Koppen vormen de buitenlaag.
 Cholesterolmoleculen verstevigen het celmembraan en houden de fosfolipiden
samen.
 In de dubbele laag fosfolipiden liggen ook membraaneiwitten. Membraan poriën
zorgen voor het transport van stoffen van en naar het cytoplasma.

Transport:
Passief transport:
- Diffusie: hoog naar laag.
 Celmembraan is permeabel (doorlaatbaar) voor bepaalde stoffen.
- Osmose: laag naar hoog.
 Transport van water.

Hoe snel water zich verplaatst  concentratieverschillen binnen en buiten de cel  hoe groter
concentratieverschillen, des te harder de oplossing water aanzuigt.
- Zuigende kracht door zouten: kristalloïd-osmotische druk (KOD).
- Eiwitmoleculen worden omringd door water  colloïd-osmotische druk (COD) ontstaat.

Actief transport:
- Lage concentratie naar hoge.
- Tegen concentratiegradiënt in.
- Enzymatische pomp:
 Met behulp van enzymen worden stoffen door het celmembraan geluisd.
 Transporteiwitten vervoeren geladen deeltjes.
 Ionenpomp.
- Kost energie.
- Blaasjestransport:
 Stoffen worden ingesloten (fuseren).
 Endocytose = blaasjes naar binnen.
 Fagocytose = als opgenomen deeltjes een vaste stof vormen.
 Pinocytose = vloeistof.
 Exocytose = blaasjes naar buiten.

, LP1 KT1 AFP
AFP-werkgroep 2.

Weefsels:
Weefsel = verzameling van cellen met een soortgelijke bouw en een gemeenschappelijke functie.
- Spierweefsel, zenuwweefsel, epitheel, steunweefsel

Epitheel:
Epitheel (dekweefsel)  cellen die aaneengesloten laag vormen, zonder tussencelstof  1 kant is
epitheeloppervlak blootgesteld aan omgeving en andere kant zit epitheel vast aan  elastische laag
= basaalmembraan. Epitheel kan 3 verschillende functies hebben:
- Bescherming.
- Transportfunctie.
- Secretie (afscheiding).
Klierepitheel:
Productiecapaciteit van klierweefsel  veel groter dan andere epitheelsoorten  klierweefsel alleen
secretiefunctie  regulatie van klieractiviteit gebeurt door zenuwstelsel of hormonen.

Exocriene klieren  afvoerbuis en geven product aan het externe milieu af = externe secretie.
Endocriene klieren geen afvoerbuis en geven product rechtstreeks aan bloed af = interne secretie.

Steunweefsel:
Steunweefsel  weefsels die verbindende, steunende of verzorgende functie hebben  bestaat uit
gespecialiseerde cellen die omgeven zijn door kenmerkende tussencelstof: matrix. Steunweefsels:
- Bindweefsel.
- Kraakbeenweefsel.
- Botweefsel.
- Vloeibaar steunweefsel
Bindweefsel:
Bindweefsel  veel plekken in lichaam en meerdere functies  losliggende cellen, omgeven dor
bindweefselmatrix  geleiachtige substantie met meerdere typen eiwitvezels. Belangrijke celtypen:
- Fibroblasten (bindweefselcellen)  verantwoordelijk voor onderhoud en aanmaak van
matrix en eiwitvezels. In reticulair bindweefsel  reticulumcellen.
- Macrofagen  grote cellen die allerlei bacteriën en weefselcellen opruimen.
- Vetcellen (adipocyten)  kunnen vetdruppels opslaan.
- Mestcellen (mastocyten)  kleine cellen gevuld met blaasjes chemische stoffen (afweer).

De eiwitvezels worden op basis van de eiwitten waaruit ze bestaan in 3 typen verdeeld:
1. Collagene vezels  lange, onvertakte, niet rekbaar. Bepalen veel plaatsen vorm van lichaam.
2. Elastische vezels  bestaan uit elastine, lang vertakt en rekbaar.
3. Reticulaire vezels  dunne, korte en vertakte vezels van collageen.

We onderscheiden 5 soorten bindweefsel:
1. Straf bindweefsel  mechanische functie, opvangen en sturen van trekkrachten.
2. Elastisch bindweefsel  wand van slagaders en rondom de longen.
3. Losmazig bindweefsel  functie van vulweefsel.
4. Vetweefsel  opslagplaats van reservevoorraad brandstof, warmte-isolerende functie,
steunfunctie.
5. Reticulair bindweefsel  lymfoïde organen (lymfeknopen, milt en de thymus) en rode
beenmerg.

, Kraakbeenweefsel:
Kraakbeenweefsel  matrix veel vaster en veerkrachtiger dan in bindweefsel  matrix
doorschijnend en bestaat uit chondrine (kraakbeenlijm) en collagene vezels  kraakbeencellen
liggen in groepjes bij elkaar  niet doorbloed  krachten kunnen opgevangen worden zonder
bloedingen  herstel na beschadiging verloopt langzamer. Er zijn 3 typen kraakbeen:
1. Hyalien kraakbeen  op gewrichtsvlakken vormt het glad glijvlak dat door stevigheid
schokken op kan vangen  tussen ribben en borstbeen  soepele verbinding.
2. Elastisch kraakbeen  grote vervormbaarheid.
3. Vezelig kraakbeen  trekvast en drukbestendig.
Botweefsel:
Botweefsel  matrix opgebouwd uit kalkzouten (calciumfosfaat) en collagene vezels  kalkzouten
 harde structuur, beetje buigbaar door collagene vezels.
Botweefsel bestaat uit  zeer regelmatig gerangschikt osteonen (botbuis)  bestaat uit 8 tot 15
concentrische lamellen rondom een centraal gelegen kanaal (haverskanaal).

Botweefsel continu afgebroken en opgebouwd  veel voedingsstoffen en zuurstof nodig  via
haverskanaal aangevoerd  afval en voedingsstoffen worden via cel uitlopers vervoerd.

Botweefsel in lichaam gestructureerd tot botten die samen skelet vormen. Botweefsel 
opslagplaats voor calcium  Botten omgeven door periost (dunne laag goed doorbloed weefsel). Er
zijn 2 type botweefsel:
1. Substantia compacta (hard botweefsel)  osteonen dichtbij elkaar.
2. Substantia spongiosa (spongieus botweefsel)  bestaat uit netwerk botbalkjes met grote
holtes ertussen.
Vloeibaar steunweefsel:
Bloed en lymfe  steunweefsels  vergelijkbare opbouw en transportfunctie.

Matrix van het bloed is plasma  bestaat grotendeels uit water met daarin opgeloste zouten,
bloedeiwitten, afvalstoffen, voedingsstoffen en hormonen. Bloed 2 soorten cellen en cel fragment.
1. Erytrocyten (rode bloedcellen).
 Transporteren zuurstof.
2. Leukocyten (witte bloedcellen).
 Afweer.
3. Cel fragment, trombocyten (bloedplaatjes).
 Belangrijk bij bloedstolling.
Bloed  in bloedvaten  wordt door pompwerking van hart in beweging gehouden.
Stroomt via bloedcapillairen (haarvaten) de weefsels binnen  waterige component van plasma en
daarin opgeloste stoffen (voedingsstoffen) door filtratie uit capillairen geperst  vloeistof nu
interstitiële vloeistof (weefselvocht)  cellen halen er voedingsstoffen uit en geven afvalstoffen af.
Deel van interstitiële vloeistof opgevangen in kleine buisjes  de lymfecapillairen.

Lymfe  waterige weefsel in lymfevaten  bevat veel water en opgeloste stoffen  In lymfe zitten
veel leukocyten  lymfe stroomt door lymfeknopen heen  wordt gecontroleerd op
ziekteverwekkers.
Lymfevatenstelsel  aansluiting op bloedvatenstelsel  lymfe in bloedbaan.