Nectar havo 5
Hoofdstuk 14: Reageren
14.1
Antagonisten zijn spieren die in tweetallen werken en een tegengestelde beweging
veroorzaken. Spieren kunnen alleen actief verkorten, niet verlengen. Om te verlengen
moeten ze dus samenwerken.
Skeletspieren zijn spieren die verantwoordelijk zijn voor de beweging van ons skelet en
ons in staat stellen te lopen, rennen en andere bewegingen uit te voeren. Deze spieren
staan onder invloed van je wil: het zijn willekeurige spieren. De werking van
skeletspieren wordt bepaald door de samenwerking van verschillende weefsels en
structuren. Skeletspieren bestaan uit spierbundels, groepen lange spiervezels die zijn
verpakt in bindweefsel.
Wanneer een skeletspier wordt gestimuleerd door een zenuwimpuls, veroorzaakt dit
een reeks van chemische reacties die leiden tot de contractie van de spiervezels. Dit
gebeurt door de verplaatsing van calciumionen in de spiervezels, wat leidt tot een
interactie tussen de eiwitten myosine en actine, die zich in de spiervezels bevinden. De
interactie tussen de eiwitten zorgt voor een verkorting van de spiervezels (de eiwitketens
schuiven in elkaar), wat resulteert in de beweging van aangesloten botten. (BINAS 90C)
→ Myosine en actine bevinden zich als lange ketens in spierfibrillen. Elke spiervezel bevat
honderden spierfibrillen die in de dijspier tot 30 cm lang zijn met een diameter van
30-50 micrometer.
→ Plaatsen met uitsluitend actine of myosine noem je dwarsgestreept spierweefsel.
(BINAS 80E)
→ Dit type spierweefsel behoort tot de willekeurige spieren en is opgebouwd uit
myofibrillen, die bestaan uit sarcomeren (geordende eiwitstructuren).
De samenwerking hiervan zorgt voor de kracht en beweging die we zien in
skeletspieren.
→ Hartspierweefsel is ook dwarsgestreept. De korte spiervezels zijn met elkaar
verbonden tot een vertakte netstructuur. Als alle vezels samentrekken, wordt het
volume van de kamers verkleint en pompt het bloed de slagaders in. De hartspier is een
onwillekeurige spier.
→ Spieren in slagaders bevatten glad spierweefsel die net als de hartspier
onwillekeurige spieren zijn. De samentrekking van gladde spieren komt trager op gang
dan die van skeletspieren, maar kan langer doorgaan.