JEUGDRECHT
& JEUGDCRIMINOLOGIE
Esmée Demuynck
3BA CRIMINOLOGIE 2021-2022
,Inleiding
Jeugd(beschermings)recht
= “Het jeugdbeschermingsrecht regelt de (overheids)interventies ten aanzien van kinderen en
jongeren die zich in bijzondere probleemsituaties bevinden of die delicten hebben gepleegd. De
interventies betreffen zowel vrijwillige als gerechtelijke maatregelen, veelal uitgevoerd in specifieke
voorzieningen. De bevoegdheid om die interventies te regelen komt grotendeels toe aan de
gemeenschappen, maar ook de federale staat heeft een aantal bevoegdheden behouden.”
2 doelgroepen
1. VOS: verontrustende/problematische situatie
2. MOF: jeugddelict
➔ Beide gevallen kunnen interventies terechtkomen:
1. Vrijwillige hulpverlening
2. Gedwongen hulpverlening
2 bevoegdheidsniveaus
1. Gemeenschap
2. Federale overheid
Sui generis- karakter: verschil klassieke strafrecht
- Bijzondere doelgroep met eigen procedures: minderjarige
- Finaliteit: jeugdbescherming en hulpverlenend
- Bijzondere rechten: kinderrechten
- Subsidiariteit: eerst naar ouders, het gezin kijken, als laatste reddingsmiddel ingrijpen
Gezin is beste plaats voor kind om op te groeien
Minst ingrijpende maatregel eerst overwegen/toepassen
Kritiek op jeugdrecht:
- In praktijk wel snelle plaatsing
- Jongere wel juist opgevangen?
- Niet omdat het zwart op wit werkt dat jongere dit ook zo beleefd, instelling lijkt op
strafrechtelijke opsluiting
1. Bevoegdheidsverdeling
1.1. Historische tijdlijn
KINDER-BESCHERMING (GER.) JEUGDBESCHERMING (GER
STAATSHER-VORMINGEN
+ SOC)
1912 1980 e.v.
1965
1
, Pre-delinquentie: wangedrag (spijbelen, landloperij,…)
Ouders moeten klacht indienen
Voorwaarde van ouderlijke
klacht vervalt, als overheid
vind dat er probleem is
Slechte ouders komen bij
jeugdrechter terecht
Slachtofferkinderen
Toezicht op gezinsbijslag
Jeugdbeschermingscommitee kan ook ingrijpen naast
jeugdrechtbank
Zaak eerst vrijwillig proberen op te lossen
Keerpunt ’80: 2 belangrijke evoluties
1. Opkomst kinderrechten en ontstaan internationaal
kinderrechtenverdrag
2. Staatshervorming: kans voor hervorming
jeugdbescherming
➔ Na jaren ’80 tweesprong: federale en
gemeenschappelijke bevoegdheden
• Gemeenschap: decreet op bijzondere jeugdwet
Ongepast gedrag & kind in gevaar
POS → VOS
• Federaal: ontzetting ouders & jongere die
delict pleegt
Kritiek op jeugdbescherming:
- MOF (16j) - straf of hulpverlening,
- Pre-delinquentie
- Ouderlijke klacht bij
wat als met dwang
wangedrag opgelegd?
--------------------------------
- Ontzetting
- ‘sui generis’ karakter van jbr?
“onwaardige” ouders
(Rechtbank van Eerste
Aanleg)
6e STHV: 2014
2
& JEUGDCRIMINOLOGIE
Esmée Demuynck
3BA CRIMINOLOGIE 2021-2022
,Inleiding
Jeugd(beschermings)recht
= “Het jeugdbeschermingsrecht regelt de (overheids)interventies ten aanzien van kinderen en
jongeren die zich in bijzondere probleemsituaties bevinden of die delicten hebben gepleegd. De
interventies betreffen zowel vrijwillige als gerechtelijke maatregelen, veelal uitgevoerd in specifieke
voorzieningen. De bevoegdheid om die interventies te regelen komt grotendeels toe aan de
gemeenschappen, maar ook de federale staat heeft een aantal bevoegdheden behouden.”
2 doelgroepen
1. VOS: verontrustende/problematische situatie
2. MOF: jeugddelict
➔ Beide gevallen kunnen interventies terechtkomen:
1. Vrijwillige hulpverlening
2. Gedwongen hulpverlening
2 bevoegdheidsniveaus
1. Gemeenschap
2. Federale overheid
Sui generis- karakter: verschil klassieke strafrecht
- Bijzondere doelgroep met eigen procedures: minderjarige
- Finaliteit: jeugdbescherming en hulpverlenend
- Bijzondere rechten: kinderrechten
- Subsidiariteit: eerst naar ouders, het gezin kijken, als laatste reddingsmiddel ingrijpen
Gezin is beste plaats voor kind om op te groeien
Minst ingrijpende maatregel eerst overwegen/toepassen
Kritiek op jeugdrecht:
- In praktijk wel snelle plaatsing
- Jongere wel juist opgevangen?
- Niet omdat het zwart op wit werkt dat jongere dit ook zo beleefd, instelling lijkt op
strafrechtelijke opsluiting
1. Bevoegdheidsverdeling
1.1. Historische tijdlijn
KINDER-BESCHERMING (GER.) JEUGDBESCHERMING (GER
STAATSHER-VORMINGEN
+ SOC)
1912 1980 e.v.
1965
1
, Pre-delinquentie: wangedrag (spijbelen, landloperij,…)
Ouders moeten klacht indienen
Voorwaarde van ouderlijke
klacht vervalt, als overheid
vind dat er probleem is
Slechte ouders komen bij
jeugdrechter terecht
Slachtofferkinderen
Toezicht op gezinsbijslag
Jeugdbeschermingscommitee kan ook ingrijpen naast
jeugdrechtbank
Zaak eerst vrijwillig proberen op te lossen
Keerpunt ’80: 2 belangrijke evoluties
1. Opkomst kinderrechten en ontstaan internationaal
kinderrechtenverdrag
2. Staatshervorming: kans voor hervorming
jeugdbescherming
➔ Na jaren ’80 tweesprong: federale en
gemeenschappelijke bevoegdheden
• Gemeenschap: decreet op bijzondere jeugdwet
Ongepast gedrag & kind in gevaar
POS → VOS
• Federaal: ontzetting ouders & jongere die
delict pleegt
Kritiek op jeugdbescherming:
- MOF (16j) - straf of hulpverlening,
- Pre-delinquentie
- Ouderlijke klacht bij
wat als met dwang
wangedrag opgelegd?
--------------------------------
- Ontzetting
- ‘sui generis’ karakter van jbr?
“onwaardige” ouders
(Rechtbank van Eerste
Aanleg)
6e STHV: 2014
2
