Begrippen EBP
Betrouwbaarheid van een meetinstrument
Een meetinstrument wordt betrouwbaar bevonden wanneer dit bij herhaalde toepassing op
dezelfde onderzoekselementen dezelfde waarde oplevert. Het instrument dient vrij te zijn
van toevallige meetfouten om van een betrouwbaar meetinstrument te kunnen spreken.
Voorbeeld : liniaal, steeds herhalen, vrij van toevalsfouten. Dit kan gebeuren door:
interbeoordelaar, tijd, locatie (zijn voorwaarden hetzelfde?). Uiteraard moet diegene die test
wel vaardig zijn in het meten anders nog een fout!!
- Interbeoordelaar (met 2 personen observeren en checken of resultaten overeenkomen =
herhalen door meerdere personen) Cohen’s kappa > 0,7
- Interne consistentie/homogeniteit (controlevragen (lijken op elkaar) moeten hetzelfde
scoren), cronbach’s alpha > 0,7
- Stabiliteit of test-hertest (herhalen in de tijd) Correlatiecoëfficiënt > o,7
Betrouwbaarheid (interbeoordelaarsbetrouwbaarheid)
In een onderzoek betekent betrouwbaarheid 'de mate waarin een meting onafhankelijk is
van toeval'. Wanneer de uitkomsten van een onderzoek zijn bepaald door verschillende
toevallige factoren, is de betrouwbaarheid minder.
Bias: Vertekening van de resultaten waardoor kans op systematische meetfout. Oorzaken
van Bias kunnen zijn:
● selectie bij de steekproef (niet altijd te voorkomen!)
● geen valide of betrouwbaar meetinstrument !!
● Tussentijds voorval
● Groei-effect (ouder worden, veranderen)
● Test-effect (leereffect van de test)
● Instrumentatie ( mondelinge en schriftelijke meetinstrument als voor en nameting)
● Regressie (dommer en slimmer)
● Selectie (ouderen en jongeren / mannen en vrouwen)
● Uitval (weggaan/ sterven) Informatie (wel / geen informatie)
Cochrane: Een wereldwijd netwerk van centra, waar men zich toelegt op het verzamelen en
verwerken van onderzoeksliteratuur over klinische interventies en deze via een eigen
bibliotheek ter beschikking stelt, na eventuele screening, in de vorm van systematische
reviews.
Cohort onderzoek: Een vorm van onderzoek waarbij de respondenten een cohort vormen.
De mensen in de onderzoekspopulatie worden gedurende een bepaalde periode gevolgd
om te zien wie van hen een bepaalde ziekte krijgt. De onderzochte personen worden
gevolgd in een bepaalde tijd en moeten bij aanvang vrij zijn van de onderzochte uitkomst en
in staat zijn de onderzochte uitkomst te krijgen.
Controlled Clinical Trial (CCT): Een studie waarbij een of meerdere interventie of
indexgroepen worden vergeleken met een of meerdere controlegroepen. Dichotome schaal:
er zijn 2 categorieën (bijvoorbeeld mannelijk en vrouwelijk)
Betrouwbaarheid van een meetinstrument
Een meetinstrument wordt betrouwbaar bevonden wanneer dit bij herhaalde toepassing op
dezelfde onderzoekselementen dezelfde waarde oplevert. Het instrument dient vrij te zijn
van toevallige meetfouten om van een betrouwbaar meetinstrument te kunnen spreken.
Voorbeeld : liniaal, steeds herhalen, vrij van toevalsfouten. Dit kan gebeuren door:
interbeoordelaar, tijd, locatie (zijn voorwaarden hetzelfde?). Uiteraard moet diegene die test
wel vaardig zijn in het meten anders nog een fout!!
- Interbeoordelaar (met 2 personen observeren en checken of resultaten overeenkomen =
herhalen door meerdere personen) Cohen’s kappa > 0,7
- Interne consistentie/homogeniteit (controlevragen (lijken op elkaar) moeten hetzelfde
scoren), cronbach’s alpha > 0,7
- Stabiliteit of test-hertest (herhalen in de tijd) Correlatiecoëfficiënt > o,7
Betrouwbaarheid (interbeoordelaarsbetrouwbaarheid)
In een onderzoek betekent betrouwbaarheid 'de mate waarin een meting onafhankelijk is
van toeval'. Wanneer de uitkomsten van een onderzoek zijn bepaald door verschillende
toevallige factoren, is de betrouwbaarheid minder.
Bias: Vertekening van de resultaten waardoor kans op systematische meetfout. Oorzaken
van Bias kunnen zijn:
● selectie bij de steekproef (niet altijd te voorkomen!)
● geen valide of betrouwbaar meetinstrument !!
● Tussentijds voorval
● Groei-effect (ouder worden, veranderen)
● Test-effect (leereffect van de test)
● Instrumentatie ( mondelinge en schriftelijke meetinstrument als voor en nameting)
● Regressie (dommer en slimmer)
● Selectie (ouderen en jongeren / mannen en vrouwen)
● Uitval (weggaan/ sterven) Informatie (wel / geen informatie)
Cochrane: Een wereldwijd netwerk van centra, waar men zich toelegt op het verzamelen en
verwerken van onderzoeksliteratuur over klinische interventies en deze via een eigen
bibliotheek ter beschikking stelt, na eventuele screening, in de vorm van systematische
reviews.
Cohort onderzoek: Een vorm van onderzoek waarbij de respondenten een cohort vormen.
De mensen in de onderzoekspopulatie worden gedurende een bepaalde periode gevolgd
om te zien wie van hen een bepaalde ziekte krijgt. De onderzochte personen worden
gevolgd in een bepaalde tijd en moeten bij aanvang vrij zijn van de onderzochte uitkomst en
in staat zijn de onderzochte uitkomst te krijgen.
Controlled Clinical Trial (CCT): Een studie waarbij een of meerdere interventie of
indexgroepen worden vergeleken met een of meerdere controlegroepen. Dichotome schaal:
er zijn 2 categorieën (bijvoorbeeld mannelijk en vrouwelijk)
