Samenvatting Aardrijkskunde H3 2 VWO

3.1 energie en klimaatverandering
Energie:

Om iets te doen, heb je energie nodig. Energie is de kracht die dingen laat werken. In
Nederland is aardgas een belangrijke energiebron. Dat komt doordat Nederland er
zoveel van heeft. Behalve aardgas zijn aardolie en steenkool belangrijke
energiebronnen. Deze drie hebben een gemeenschappelijk kenmerk: ze zijn in de
loop van miljoenen jaren gevormd uit de resten van afgestorven planten, bomen en
dieren. Ze worden fossiele brandstoffen genoemd. Een klein deel van het
Nederlandse energiegebruik bestaat uit duurzame energiebronnen . Dat zijn
energiebronnen die bij het gebruik ervan nooit opraken. Je kunt ze steeds weer
opnieuw gebruiken. Zoals windenergie.

Motor van de welvaart:

Fossiele brandstoffen spelen een hoofdrol in Nederland en in de rest van de wereld.
Met benzine, diesel en kerosine kunnen auto’s, vrachtwagens en vliegtuigen de
wereld over. Zonder fossiele brandstoffen was het hoge ontwikkelingspeil van
Nederland (en veel andere landen) niet mogelijk geweest. Ze zijn de ‘motor’ van onze
welvaart. Het is een kwetsbare motor, want Nederland gebruikt veel energie uit het
buitenland.

Klimaatverandering:

Het gebruik van fossiele brandstoffen heeft nadelen. Het belangrijkste nadeel is de
verspreiding van extra koolzuurgas in de atmosfeer: dat is het versterkt
broeikaseffect . Meer koolzuurgas houdt meer warmte van zonnestralen vast. Bijna
overal op aarde wordt het dan ook warmer. Er is sprake van klimaatverandering .
Door de temperatuurstijging warmt zeewater op. Daardoor zet het water uit, neemt
meer ruimte in en komt omhoog. Gevolg: de zeespiegel stijgt. De zeespiegel is de
gemiddelde hoogte van het zeewater. Ten tweede smelten (delen van)
het landijs en gletsjers . Grote hoeveelheden smeltwater komen in zee terecht,
waardoor de zeespiegelstijging verder toeneemt.

Aardbevingen:

Regelmatig komen in Groningen aardbevingen voor, die steeds sterker worden. Er is
er al een gemeten met een kracht van 3.6 op de schaal van Richter . Er ontstaat
steeds meer schade. De aardbevingen worden veroorzaakt door aardgaswinning uit
een laag zandsteen op 3 km diepte. Daardoor daalt de druk. Door het wegvallen van
de druk zakt de laag zandsteen in elkaar. Dat gaat vaak plotseling, waardoor de
bevingen ontstaan.

, 3.2 de energie van de toekomst
Duurzaam en zuinig:

Voor fossiele brandstoffen geldt: op is op. Daarom is het goed om ze zo zuinig
mogelijk te gebruiken. Uit dezelfde hoeveelheid steenkool of aardolie wordt nu meer
energie gehaald. Ook wordt door energiemaatregelen, zoals de isolatie van huizen,
veel bespaard. Behalve energiebesparing is er de mogelijkheid energie op te wekken
met behulp van de zon en de wind. Zonne-energie en windenergie raken nooit
op. Duurzaamheid is dan ook een belangrijk kenmerk van deze energiebronnen. Het
betekent dat je niet meer natuurlijke hulpbronnen gebruikt dan dat er bijkomen,
zodat mensen ze ook in de toekomst nog kunnen gebruiken. Het omschakelen van
het gebruik van fossiele energiebronnen naar duurzame energiebronnen noem
je energietransitie. Nederland wil zo’n energietransitie, maar dat gaat langzaam.
Rond 2020 kan 14% van alle energie duurzaam worden opgewekt.

De wind:

Voordelen windenergie:

 Het waait bijna altijd in Nederland.

 Het is bijna net zo duur als fossiele energie.

 Het is duurzaam en schoon.

Nadelen windenergie:

 Lawaai. Horizonvervuiling -> op zee -> 3x zo duur.

 Betrouwbaarheid -> het waait niet altijd -> niet op te slaan.

De zon:

Voordelen zonne-energie:

 Het is duurzaam en schoon.

Nadelen zonne-energie:

 Het is duur.

 Betrouwbaarheid is een probleem -> weinig uren zon.

Biobrandstof: volgende paragraaf meer uitleg erover.