Ethisch handelen
Wat zijn normen en waarden § hoe verhouden ze zich tegenover elkaar?
Waarden zijn ideeën en opvattingen die aangeven wat waardevol is binnen een groep. Ze
zijn abstract geformuleerd en zijn nooit volledig haalbaar. Ze laten zien hoe je een situatie
moet evalueren.
Normen geven aan hoe we ons moeten gedragen en dingen moeten doen. Ze zijn een
leidraad voor ons handelen.
Normen zijn concrete gedragsregels om waarden te realiseren.
Wat is kenmerkend aan de nieuwe medische ethiek?
De gezondheidsethiek houdt rekening met de cliënt en hun zelfbeschikkingsrecht. Het geeft
hen een stem.
Bij de medische ethiek worden 5 factoren vermeld waardoor nieuwe problemen
ontstaan. Wat zijn ze?
- Grote evolutie in wetenschappelijk onderzoek
- Technologische ontwikkelingen
- Demografische veranderingen
- Maatschappelijke veranderingen
- Morele onzekerheid
Volgens beauchamp en childress is het medisch handelen gebaseerd op 4 principes.
Wat zijn ze?
- Bevorderen van welzijn
- Niet schaden
- Respecteren van autonomie
- Rechtvaardigheid
Vaak is een probleem geen exclusief ethisch probleem. Leg uit en geef een voorbeeld.
Een probleem bestaat uit verschillende dimensies en factoren. De focus kan op meerdere
zaken tegelijk liggen. Bv. de dure prijzen van de zorg. Het heeft een ethische dimensie omdat
niet iedereen deze prijzen kan betalen, maar wel iedereen recht heeft op zorg. Het heeft ook
een financiële dimensie omdat het om geldzaken gaat.
Een situatie is niet voor iedereen een moreel probleem. Leg uit en geef een voorbeeld.
Hoe iemand kijkt naar een situatie hangt af van hun perceptie en de normen en waarden die
ze hanteren. Bv. de pedagogische tik. Voor sommige is dat een vorm van autoriteit en
discipline tonen. Voor anderen is dat onnodig geweld en moreel fout.
Principes kunnen leiden tot dilemma’s. Leg uit en geef een voorbeeld.
Soms zorgt ons handelen ervoor dat we bepaalde principes moeten schaden om anderen te
kunnen respecteren. Dit zorgt dat we soms voor moeilijke keuzes staan. Bv. de cliënt heeft
pijn. Als we die medicatie geven, dan respecteren we ‘bevorderen van welzijn’. Maar als die
, er door suf en minder autonoom wordt, dan schaden we ‘respecteren van autonomie’.
Hierdoor moeten we een moeilijke keuze maken uit deze 2 essentiële principes.
Geef 2 richtlijnen uit de ethische code voor ergo’s dat vallen onder ‘respecteren van
autonomie’ en verduidelijk.
“Communiceer op een professionele manier met duidleijke taal dat op het niveau van de
cliënt is.” Door de cliënt zo goed mogelijk te informeren over hun gezondheidstoestand, de
mogelijke zorg en andere relevante informatie, geef je hen een vollediger beeld. Hierdoor
kunnen ze autonomer een beslissing maken in het belang van hun welzijn.
“Je moet de cliënt ondersteunen bij het beslissen over prioriteiten, doelstellingen, het plan
van aanpak en de bijsturing ervan.” de cliënt moet zoveel mogelijk inspraak hebben bij het
beslissen over hun zorgtraject. Door hun zoveel mogelijk relevante informatie te geven over
deze zaken, help je hen een vollediger beeld te krijgen. Hierdoor kunnen ze autonomer een
beslissing maken in het belang van hun welzijn.
Wat zijn de voorwaarden van een moreel oordeel?
Ze zijn prescriptief. Ze schrijven een manier van handelen voor.
Ze moeten universaliseerbaar zijn. Je moet veronderstellen dat de geformuleerde regels
algemeen geldend zijn.
Ze verdienen primauteit. Ze zijn doorslaggevend. Morele overwegingen krijgen voorrang.
Geef 2 richtlijnen uit de ethische code voor ergo’s dat vallen onder ‘niet schaden’ en
verduidelijk.
‘Stel geen gedrag dat onnodige mentale, fysieke of morele pijn en stress veroorzaakt’.
Onnodige pijn en stress kan op veel vlakken nadelige gevolgen hebben, waardoor het de
persoon schaad. Hun welzijn en levenskwaliteit wordt geschaad.
“Bescherm ieders belangen, in het bijzonder die van kwetsbare personen”. Deze groep heeft
meer risico om misbruikt te worden, wat grote schade zou veroorzaken op veel vlakken. Het
zou hun autonomie, welzijn en levenskwaliteit schaden.
Benoem de 3 niveaus van Lawrence Kohlberg zijn indeling van morele ontwikkeling.
- Pre-conventionelle niveau. Hier spreken ze niet van leden van de maatschappij. Wat
moet en niet mag wordt beslist door anderen.
- Conventionele niveau. Hier zijn mensen bewust onderdeel van de maatschappij. Ze
wilen goed handelen zoals geformuleerd in de gemeenschap. Het is meer dan
afspraken.
- Post-conventionele niveau. Hier zitten mensen niet vast aan de samenleving. Ze
kunnen nadenken over hoe de samenleving eruit moet zien.
Leg uit: originele positie.
Wat zijn normen en waarden § hoe verhouden ze zich tegenover elkaar?
Waarden zijn ideeën en opvattingen die aangeven wat waardevol is binnen een groep. Ze
zijn abstract geformuleerd en zijn nooit volledig haalbaar. Ze laten zien hoe je een situatie
moet evalueren.
Normen geven aan hoe we ons moeten gedragen en dingen moeten doen. Ze zijn een
leidraad voor ons handelen.
Normen zijn concrete gedragsregels om waarden te realiseren.
Wat is kenmerkend aan de nieuwe medische ethiek?
De gezondheidsethiek houdt rekening met de cliënt en hun zelfbeschikkingsrecht. Het geeft
hen een stem.
Bij de medische ethiek worden 5 factoren vermeld waardoor nieuwe problemen
ontstaan. Wat zijn ze?
- Grote evolutie in wetenschappelijk onderzoek
- Technologische ontwikkelingen
- Demografische veranderingen
- Maatschappelijke veranderingen
- Morele onzekerheid
Volgens beauchamp en childress is het medisch handelen gebaseerd op 4 principes.
Wat zijn ze?
- Bevorderen van welzijn
- Niet schaden
- Respecteren van autonomie
- Rechtvaardigheid
Vaak is een probleem geen exclusief ethisch probleem. Leg uit en geef een voorbeeld.
Een probleem bestaat uit verschillende dimensies en factoren. De focus kan op meerdere
zaken tegelijk liggen. Bv. de dure prijzen van de zorg. Het heeft een ethische dimensie omdat
niet iedereen deze prijzen kan betalen, maar wel iedereen recht heeft op zorg. Het heeft ook
een financiële dimensie omdat het om geldzaken gaat.
Een situatie is niet voor iedereen een moreel probleem. Leg uit en geef een voorbeeld.
Hoe iemand kijkt naar een situatie hangt af van hun perceptie en de normen en waarden die
ze hanteren. Bv. de pedagogische tik. Voor sommige is dat een vorm van autoriteit en
discipline tonen. Voor anderen is dat onnodig geweld en moreel fout.
Principes kunnen leiden tot dilemma’s. Leg uit en geef een voorbeeld.
Soms zorgt ons handelen ervoor dat we bepaalde principes moeten schaden om anderen te
kunnen respecteren. Dit zorgt dat we soms voor moeilijke keuzes staan. Bv. de cliënt heeft
pijn. Als we die medicatie geven, dan respecteren we ‘bevorderen van welzijn’. Maar als die
, er door suf en minder autonoom wordt, dan schaden we ‘respecteren van autonomie’.
Hierdoor moeten we een moeilijke keuze maken uit deze 2 essentiële principes.
Geef 2 richtlijnen uit de ethische code voor ergo’s dat vallen onder ‘respecteren van
autonomie’ en verduidelijk.
“Communiceer op een professionele manier met duidleijke taal dat op het niveau van de
cliënt is.” Door de cliënt zo goed mogelijk te informeren over hun gezondheidstoestand, de
mogelijke zorg en andere relevante informatie, geef je hen een vollediger beeld. Hierdoor
kunnen ze autonomer een beslissing maken in het belang van hun welzijn.
“Je moet de cliënt ondersteunen bij het beslissen over prioriteiten, doelstellingen, het plan
van aanpak en de bijsturing ervan.” de cliënt moet zoveel mogelijk inspraak hebben bij het
beslissen over hun zorgtraject. Door hun zoveel mogelijk relevante informatie te geven over
deze zaken, help je hen een vollediger beeld te krijgen. Hierdoor kunnen ze autonomer een
beslissing maken in het belang van hun welzijn.
Wat zijn de voorwaarden van een moreel oordeel?
Ze zijn prescriptief. Ze schrijven een manier van handelen voor.
Ze moeten universaliseerbaar zijn. Je moet veronderstellen dat de geformuleerde regels
algemeen geldend zijn.
Ze verdienen primauteit. Ze zijn doorslaggevend. Morele overwegingen krijgen voorrang.
Geef 2 richtlijnen uit de ethische code voor ergo’s dat vallen onder ‘niet schaden’ en
verduidelijk.
‘Stel geen gedrag dat onnodige mentale, fysieke of morele pijn en stress veroorzaakt’.
Onnodige pijn en stress kan op veel vlakken nadelige gevolgen hebben, waardoor het de
persoon schaad. Hun welzijn en levenskwaliteit wordt geschaad.
“Bescherm ieders belangen, in het bijzonder die van kwetsbare personen”. Deze groep heeft
meer risico om misbruikt te worden, wat grote schade zou veroorzaken op veel vlakken. Het
zou hun autonomie, welzijn en levenskwaliteit schaden.
Benoem de 3 niveaus van Lawrence Kohlberg zijn indeling van morele ontwikkeling.
- Pre-conventionelle niveau. Hier spreken ze niet van leden van de maatschappij. Wat
moet en niet mag wordt beslist door anderen.
- Conventionele niveau. Hier zijn mensen bewust onderdeel van de maatschappij. Ze
wilen goed handelen zoals geformuleerd in de gemeenschap. Het is meer dan
afspraken.
- Post-conventionele niveau. Hier zitten mensen niet vast aan de samenleving. Ze
kunnen nadenken over hoe de samenleving eruit moet zien.
Leg uit: originele positie.
