Psychoanalytische therapie Les 9
College 9
Theorie college 9: Graphe en techniek - intake
Dus zoals aangekondigd gaan we vandaag de zaken (in het bijzonder de Graphe) iets concreter betrekken op het
therapeutische proces. De theoretische basis voor de colleges van dit jaar is gelegd en we gaan nu proberen om concreter
naar iets toe te werken en jullie iets in handen te geven om volgend jaar bijvoorbeeld aan jullie stage te beginnen en jullie
eerste stappen te zetten in het praktijkveld daarna. De richtlijnen die hier en de komende twee colleges gegeven worden,
zijn beginpunten. Je moet daar op je eigen manier een weg in vinden om theorie en richtlijnen toe te passen in de praktijk.
Het prille begin wordt hier aangereikt maar het is wel een houvast.
Inleiding
Onderkant Graphe: Aliënatie aan verlangen/vraag Ander.
Bovenkant Graphe: Ruimte om eigen leven te leiden.
Analytische therapie: Overgang van onderkant naar
bovenkant Graphe.
We hebben de Graphe aangereikt. Ik ga heel globaal het analytische
therapeutische proces op de Graphe situeren. We gaan dat veel
gedetailleerder uitwerken in de komende colleges.
Bij de uitleg over de Graphe hebben we de Graphe eigenlijk opgedeeld
in twee helften: een onderste en een bovenste helft. We hebben die
twee helften aan elkaar gecontrasteerd. De onderste helft
representeert de psychische ervaring in de mate dat ze gericht is aan
een Ander zonder tekort. Een Ander waarvan we veronderstellen dat
hij weet wat hij wil. Een Ander waarvan we veronderstellen dat hij ons
kan zeggen wat hij wil. De uitwisseling, de talige band, de interactie
met die Ander verloopt eigenlijk vanuit de veronderstelling dat er een taal, een talig systeem, een discours, een Ander
bestaat zonder tekort dat ons toelaat om precies te bepalen waarover er gecommuniceerd wordt. De onderste helft wordt
gekenmerkt door een aliënatie een soort van meester – slaaf verhouding. Het subject, alhoewel die op de onderste helft
een bepaalde veiligheid ervaart, maar heeft anderzijds eigenlijk ook zeer weinig vrijheid. Het subject op de onderste helft
offert zijn vrijheid op in ruil voor veiligheid. We gaan daar een aantal voorbeelden van geven. Het subject op de onderste
helft gaat niet zijn eigen leven leven. Hij zit gegrepen in het verlangen van een Ander, het leven leeft op autoriteit van een
Ander, het leven leeft op voorschrift van een Ander waardoor er een aantal neveneffecten en symptomen ontstaan.
De bovenste helft van de Graphe representeert een bepaalde psychische ervaring die gericht is een Ander met een tekort.
Aan een Ander van wie het subject veronderstelt dat hij een tekort heeft, dat hij niet alles weet en dat hij bijgevolg niet
precies weet wat hij zelf wil en geen sluitende vraag kan formuleren naar het subject toe. De Ander op de bovenste helft/de
vraag naar het subject geeft hem altijd een bepaalde openheid en laat ruimte voor het subject op de vraag te interpreteren.
Er is ruimte om er een eigen invulling aan te geven en er een beetje zijn eigen vraag van te maken, en om daar een stuk een
opening te vinden om daar een eigen leven te leiden.
De overgang van de onderste naar de bovenste helft is niet eenvoudig. Daar duiken een altijd een aantal weerstanden op.
We hebben die in de voorbije lessen benoemd, vooral in college 5. Die weerstanden kunnen gedeeltelijk langs de kant van
het subject liggen. Het subject dat angstig wordt in een situatie waarin het vrijheid krijgt, waarin het zelf invulling moet
geven aan de dingen. We hebben daarvoor naar de werkvloer verwezen met een aantal voorbeelden waarbij met
1
College 9
Theorie college 9: Graphe en techniek - intake
Dus zoals aangekondigd gaan we vandaag de zaken (in het bijzonder de Graphe) iets concreter betrekken op het
therapeutische proces. De theoretische basis voor de colleges van dit jaar is gelegd en we gaan nu proberen om concreter
naar iets toe te werken en jullie iets in handen te geven om volgend jaar bijvoorbeeld aan jullie stage te beginnen en jullie
eerste stappen te zetten in het praktijkveld daarna. De richtlijnen die hier en de komende twee colleges gegeven worden,
zijn beginpunten. Je moet daar op je eigen manier een weg in vinden om theorie en richtlijnen toe te passen in de praktijk.
Het prille begin wordt hier aangereikt maar het is wel een houvast.
Inleiding
Onderkant Graphe: Aliënatie aan verlangen/vraag Ander.
Bovenkant Graphe: Ruimte om eigen leven te leiden.
Analytische therapie: Overgang van onderkant naar
bovenkant Graphe.
We hebben de Graphe aangereikt. Ik ga heel globaal het analytische
therapeutische proces op de Graphe situeren. We gaan dat veel
gedetailleerder uitwerken in de komende colleges.
Bij de uitleg over de Graphe hebben we de Graphe eigenlijk opgedeeld
in twee helften: een onderste en een bovenste helft. We hebben die
twee helften aan elkaar gecontrasteerd. De onderste helft
representeert de psychische ervaring in de mate dat ze gericht is aan
een Ander zonder tekort. Een Ander waarvan we veronderstellen dat
hij weet wat hij wil. Een Ander waarvan we veronderstellen dat hij ons
kan zeggen wat hij wil. De uitwisseling, de talige band, de interactie
met die Ander verloopt eigenlijk vanuit de veronderstelling dat er een taal, een talig systeem, een discours, een Ander
bestaat zonder tekort dat ons toelaat om precies te bepalen waarover er gecommuniceerd wordt. De onderste helft wordt
gekenmerkt door een aliënatie een soort van meester – slaaf verhouding. Het subject, alhoewel die op de onderste helft
een bepaalde veiligheid ervaart, maar heeft anderzijds eigenlijk ook zeer weinig vrijheid. Het subject op de onderste helft
offert zijn vrijheid op in ruil voor veiligheid. We gaan daar een aantal voorbeelden van geven. Het subject op de onderste
helft gaat niet zijn eigen leven leven. Hij zit gegrepen in het verlangen van een Ander, het leven leeft op autoriteit van een
Ander, het leven leeft op voorschrift van een Ander waardoor er een aantal neveneffecten en symptomen ontstaan.
De bovenste helft van de Graphe representeert een bepaalde psychische ervaring die gericht is een Ander met een tekort.
Aan een Ander van wie het subject veronderstelt dat hij een tekort heeft, dat hij niet alles weet en dat hij bijgevolg niet
precies weet wat hij zelf wil en geen sluitende vraag kan formuleren naar het subject toe. De Ander op de bovenste helft/de
vraag naar het subject geeft hem altijd een bepaalde openheid en laat ruimte voor het subject op de vraag te interpreteren.
Er is ruimte om er een eigen invulling aan te geven en er een beetje zijn eigen vraag van te maken, en om daar een stuk een
opening te vinden om daar een eigen leven te leiden.
De overgang van de onderste naar de bovenste helft is niet eenvoudig. Daar duiken een altijd een aantal weerstanden op.
We hebben die in de voorbije lessen benoemd, vooral in college 5. Die weerstanden kunnen gedeeltelijk langs de kant van
het subject liggen. Het subject dat angstig wordt in een situatie waarin het vrijheid krijgt, waarin het zelf invulling moet
geven aan de dingen. We hebben daarvoor naar de werkvloer verwezen met een aantal voorbeelden waarbij met
1
