Periode 4 diagnostiek
Willekeurige motoriek/kracht
Week 1 CVA
Tonusonderzoek
Rompstabiliteit en rompkracht
Week 2
Sensibiliteit
Balans CVA
Week 3
Loophulpmiddelen
Week 4 Aanvullende klinimetrie CVA
Week 5 Parkinson
Week 6 Multiple Sclerose
Week 7 Tentamentraining
Week 1 willekeurige motoriek/kracht CVA:
Bij patiënten met een CVA vindt het meeste herstel plaats in de eerste dagen tot maanden
na het CVA. Het herstel verloopt niet lineair, maar in een kromme.
Er worden vier herstelfasen onderscheiden welke niet scherp zijn afgebakend.
1. (Hyper)acute (revalidatie) fase: 0 – 24 uur.
2. Vroege revalidatiefase: 24 uur tot en met 3 maanden.
3. Late revalidatiefase: 3 maanden tot 6 maanden.
4. Chronische fase: langer dan 6 maanden.
In de vroege revalidatie fase kan er door middel van klinimetrische uitkomsten een prognose
geschetst worden over het te verwachten herstel. Daarnaast kan diagnostiek in alle fases
worden ingezet om de behandelbare componenten en het functioneren van de patiënt in
kaart te brengen.
Theorie;
Het meest voorkomende motorische beeld ten gevolge van een CVA is een hemiparese die
zich uit aan de heterolaterale zijde van de laesie in het brein. Hierbij is de distale uitval
groter dan de proximale uitval, dit aangezien de proximale extremiteiten bilateraal worden
geïnnerveerd vanuit de corticospinale banen.
Om de willekeurige motoriek (en vanaf 25/26 punten kracht) van zowel de armen als benen
te meten kunnen we gebruik maken van de Motricity index.
Clip CVA kracht:
Het meten van spierkracht bij willekeurige bewegen en spierkracht bij centraal
neurologische aandoeningen doe je met de volgende meetinstrumenten: Motricity Index
,(heel specifiek voor CVA-patiënten) , MRC (medical research council), handdynamometers,
gefixeerde dynamometers.
Motricity index: je test eerst de gezonde zijde, daarna de aangedane zijde
- Uitgangshouding: zit
- Benodigd materiaal: blokje (2,5x2,5x2,5 cm)
- Algemene richtlijn: gemeten wordt de willekeurige spierkracht
- Maximale score:
Bovenste extremiteit
1. pincetgreep 33
2. flexie elleboog 33
3. abductie schouder 33
Totaal 99 + 1 = 100
Onderste extremiteit
1. dorsaalflexie enkel 33
2. extensie knie 33
3. flexie heup 33
Totaal 99 + 1 = 100
Score:
0 = geen willekeurige activiteit
9 = palpabele willekeurige activiteit
14 = beweging over deel van bewegingsrange
19 = beweging over gehele bewegingsrange
25 = beweging tegen weestand in; zwakker dan gezonde zijde
33 = normale kracht zowel dynamisch als statisch hetzelfde aan
beide zijde; alle punten
- Betrouwbaarheid: uitstekend (rs = 0.87-0.98)
- Validiteit (construct validity: goed (rs = 0.73-0.97)
- Responsiviteit: arm; SDD 12 p, Been; SDD 13 p
- Hanteerbaarheid: gebruiksvriendelijk, goedkoop geringe
tijdsinvestering, 1 uitgangshouding, nauwelijks materiaal nodig,
geringe belasting patiënt.
Handleiding onderdelen Motricity index
https://www.kennisnetwerkcva.nl/wp-content/uploads/2018/08/KNGF-Richtlijn-Beroerte-
2014-inclusief-update-klinimetrie-2017.pdf
Praktijk;
- Associatief bewegen: normale automatische houdingsaanpassingen die samengaan
met willekeurig bewegen.
- Dissociatief bewegen: loskoppelen van bewegingen.
Na een CVA:
- Parese/paralyse contralateraal
- Hypotoon naar hypertoon (spinale shock)
- Moeite met willekeurige bewegingen
, - Mate van parese bij iedere patiënt verschillend
Meten van willekeurig bewegen doe je met de motricity index, zie theorie of behandelen
document.
- Mate van parese
- Willekeurig bewegen
- Maximale isometrische kracht
- Specifiek voor CVA-patiënten
+ vaardigheid les 1:
Wat? Observatie Hoe? Analyse Waarom? Hypothese
Hemiparese: aan arm en been aan dezelfde kant verminderde kracht. (Romp kan meedoen)
Hemiparalyse: aan arm en been aan dezelfde kant helemaal verlamd. (Romp kan meedoen)
Brein is plastisch, wanneer een functie is uitgevallen kan een andere route gevonden worden
waardoor de functie wordt overgenomen. Wanneer hersenen eenmaal afgestorven zijn
komen die hersenen ook niet meer terug.
@ Motricity Index:
- Let tijdens alle testen goed op de patiënt, bijvoorbeeld gezichtsuitdrukking,
uitgangshouding, veiligheid.
- Overal waar je tegelijk kan testen, mag je tegelijkertijd testen, zo zou je ook
compensatie kunnen voorkomen.
- Bouw de maximaal kracht op, niet in een keer volle bak
- Benodigdheden; stoel/massagebank, blokje (2,5 x 2,5 x 2,5 cm)
Zet de patiënt op een stoel/massagebank zonder rugleuning, tenzij er een verminderede
rompstabiliteit is.
= bovenste extremiteit
- Pincetgreep
- Flexie elleboog eerst van extensie naar maximale flexie, daarna met weerstand
gehele bewegingsrange, daarna elleboog in 90 graden en isometrische kracht
genereren.
- Schouder abductie eerst van arm langs zijde naar 90 graden abductie, daarna met
weerstand weer abductie tot 90 graden, abductie in 90 graden en dan isometrische
kracht genereren (houd de andere hand waar je geen weerstand mee geeft om de
schouder om compensatie te voorkomen).
= onderste extremisteit
- Dorsaalflexie enkel
- Extensie knie
- Flexie heup
Hypothese opstellen:
, Aantonen/uitsluiten van … door middel van …
1. kiezen van een beweging gerelateerd aan de hulpvraag.
2. strategie en beschrijven van het opvallend beweegpatroon
3. hypothesen vormen
4. 1 hypothese toetsen motricity index, trunk control
Hypotheses
- Aantonen of uitsluiten van beperkte range of motion van gewrichten door middel
van actief functieonderzoek, Motricity Index
- Aantonen of uitsluiten van verminderde spierkracht (specifieke spiergroep) door
middel van weerstandstesten, Motricity Index
- Aantonen of uitsluiten van mate van spasticiteit (tonus) door middel van TCT
- Aantonen of uitsluiten van verminder gevoel (sensibiliteit) door middel van …
Week 1 tonusonderzoek:
Theorie;
Bij diverse aandoeningen van het centrale zenuwstelsel kan een verhoogde tonus
(hypertonie) worden gevonden, bij letsel aan het perifere zenuwstelsel is er vaak een lage
tonus (hypotonie).
Een verhoogde tonus door een aandoening aan het centrale zenuwstelsel wordt spasticiteit
genoemd. Spasticiteit is het onwillekeurig samentrekken van spieren en wordt gekenmerkt
door een toenemende weerstand tegen snelle passieve spierrekking.
Clip tonus CVA:
Terugkomst tonus en ontwikkeling motoriek
- Slappe verlamming meteen na CVA in brein
- Langzaam komen tonus en functie terug
- Vaak eerst in zgn basis synergie (groepsgewijze samenspanning van een cluster
spieren). Eerste tekenen van terugkomst functie:
Extensie synergie
Strekking arm: schouder: endorotatie en adductie; elleboog: pronatie en
extensie; pols en vingers: flexie
Strekking been: heup: abductie en anteflexie en endorotatie; knie: extensie
Flexie synergie
Buigen arm: schouder: abductie en exorotatie; elleboog: flexie en supinatie ; pols
en vingers: flexie
Buigen been: heup: anteflexie en abductie en exorotatie; knie: flexie; enkel:
dorsaalflexie
- Daarna steeds meer buiten basis synergie en combi van synergiebewegingen,
patiënten maken zowel bewegingen uit extensie synergie en flexie synergie.
- Gedissocieerd bewegen: volledig onafhankelijk van synergiën bewegen.
Clip pathologische tonische reflexen:
Relevante pathologische tonische reflexen
Willekeurige motoriek/kracht
Week 1 CVA
Tonusonderzoek
Rompstabiliteit en rompkracht
Week 2
Sensibiliteit
Balans CVA
Week 3
Loophulpmiddelen
Week 4 Aanvullende klinimetrie CVA
Week 5 Parkinson
Week 6 Multiple Sclerose
Week 7 Tentamentraining
Week 1 willekeurige motoriek/kracht CVA:
Bij patiënten met een CVA vindt het meeste herstel plaats in de eerste dagen tot maanden
na het CVA. Het herstel verloopt niet lineair, maar in een kromme.
Er worden vier herstelfasen onderscheiden welke niet scherp zijn afgebakend.
1. (Hyper)acute (revalidatie) fase: 0 – 24 uur.
2. Vroege revalidatiefase: 24 uur tot en met 3 maanden.
3. Late revalidatiefase: 3 maanden tot 6 maanden.
4. Chronische fase: langer dan 6 maanden.
In de vroege revalidatie fase kan er door middel van klinimetrische uitkomsten een prognose
geschetst worden over het te verwachten herstel. Daarnaast kan diagnostiek in alle fases
worden ingezet om de behandelbare componenten en het functioneren van de patiënt in
kaart te brengen.
Theorie;
Het meest voorkomende motorische beeld ten gevolge van een CVA is een hemiparese die
zich uit aan de heterolaterale zijde van de laesie in het brein. Hierbij is de distale uitval
groter dan de proximale uitval, dit aangezien de proximale extremiteiten bilateraal worden
geïnnerveerd vanuit de corticospinale banen.
Om de willekeurige motoriek (en vanaf 25/26 punten kracht) van zowel de armen als benen
te meten kunnen we gebruik maken van de Motricity index.
Clip CVA kracht:
Het meten van spierkracht bij willekeurige bewegen en spierkracht bij centraal
neurologische aandoeningen doe je met de volgende meetinstrumenten: Motricity Index
,(heel specifiek voor CVA-patiënten) , MRC (medical research council), handdynamometers,
gefixeerde dynamometers.
Motricity index: je test eerst de gezonde zijde, daarna de aangedane zijde
- Uitgangshouding: zit
- Benodigd materiaal: blokje (2,5x2,5x2,5 cm)
- Algemene richtlijn: gemeten wordt de willekeurige spierkracht
- Maximale score:
Bovenste extremiteit
1. pincetgreep 33
2. flexie elleboog 33
3. abductie schouder 33
Totaal 99 + 1 = 100
Onderste extremiteit
1. dorsaalflexie enkel 33
2. extensie knie 33
3. flexie heup 33
Totaal 99 + 1 = 100
Score:
0 = geen willekeurige activiteit
9 = palpabele willekeurige activiteit
14 = beweging over deel van bewegingsrange
19 = beweging over gehele bewegingsrange
25 = beweging tegen weestand in; zwakker dan gezonde zijde
33 = normale kracht zowel dynamisch als statisch hetzelfde aan
beide zijde; alle punten
- Betrouwbaarheid: uitstekend (rs = 0.87-0.98)
- Validiteit (construct validity: goed (rs = 0.73-0.97)
- Responsiviteit: arm; SDD 12 p, Been; SDD 13 p
- Hanteerbaarheid: gebruiksvriendelijk, goedkoop geringe
tijdsinvestering, 1 uitgangshouding, nauwelijks materiaal nodig,
geringe belasting patiënt.
Handleiding onderdelen Motricity index
https://www.kennisnetwerkcva.nl/wp-content/uploads/2018/08/KNGF-Richtlijn-Beroerte-
2014-inclusief-update-klinimetrie-2017.pdf
Praktijk;
- Associatief bewegen: normale automatische houdingsaanpassingen die samengaan
met willekeurig bewegen.
- Dissociatief bewegen: loskoppelen van bewegingen.
Na een CVA:
- Parese/paralyse contralateraal
- Hypotoon naar hypertoon (spinale shock)
- Moeite met willekeurige bewegingen
, - Mate van parese bij iedere patiënt verschillend
Meten van willekeurig bewegen doe je met de motricity index, zie theorie of behandelen
document.
- Mate van parese
- Willekeurig bewegen
- Maximale isometrische kracht
- Specifiek voor CVA-patiënten
+ vaardigheid les 1:
Wat? Observatie Hoe? Analyse Waarom? Hypothese
Hemiparese: aan arm en been aan dezelfde kant verminderde kracht. (Romp kan meedoen)
Hemiparalyse: aan arm en been aan dezelfde kant helemaal verlamd. (Romp kan meedoen)
Brein is plastisch, wanneer een functie is uitgevallen kan een andere route gevonden worden
waardoor de functie wordt overgenomen. Wanneer hersenen eenmaal afgestorven zijn
komen die hersenen ook niet meer terug.
@ Motricity Index:
- Let tijdens alle testen goed op de patiënt, bijvoorbeeld gezichtsuitdrukking,
uitgangshouding, veiligheid.
- Overal waar je tegelijk kan testen, mag je tegelijkertijd testen, zo zou je ook
compensatie kunnen voorkomen.
- Bouw de maximaal kracht op, niet in een keer volle bak
- Benodigdheden; stoel/massagebank, blokje (2,5 x 2,5 x 2,5 cm)
Zet de patiënt op een stoel/massagebank zonder rugleuning, tenzij er een verminderede
rompstabiliteit is.
= bovenste extremiteit
- Pincetgreep
- Flexie elleboog eerst van extensie naar maximale flexie, daarna met weerstand
gehele bewegingsrange, daarna elleboog in 90 graden en isometrische kracht
genereren.
- Schouder abductie eerst van arm langs zijde naar 90 graden abductie, daarna met
weerstand weer abductie tot 90 graden, abductie in 90 graden en dan isometrische
kracht genereren (houd de andere hand waar je geen weerstand mee geeft om de
schouder om compensatie te voorkomen).
= onderste extremisteit
- Dorsaalflexie enkel
- Extensie knie
- Flexie heup
Hypothese opstellen:
, Aantonen/uitsluiten van … door middel van …
1. kiezen van een beweging gerelateerd aan de hulpvraag.
2. strategie en beschrijven van het opvallend beweegpatroon
3. hypothesen vormen
4. 1 hypothese toetsen motricity index, trunk control
Hypotheses
- Aantonen of uitsluiten van beperkte range of motion van gewrichten door middel
van actief functieonderzoek, Motricity Index
- Aantonen of uitsluiten van verminderde spierkracht (specifieke spiergroep) door
middel van weerstandstesten, Motricity Index
- Aantonen of uitsluiten van mate van spasticiteit (tonus) door middel van TCT
- Aantonen of uitsluiten van verminder gevoel (sensibiliteit) door middel van …
Week 1 tonusonderzoek:
Theorie;
Bij diverse aandoeningen van het centrale zenuwstelsel kan een verhoogde tonus
(hypertonie) worden gevonden, bij letsel aan het perifere zenuwstelsel is er vaak een lage
tonus (hypotonie).
Een verhoogde tonus door een aandoening aan het centrale zenuwstelsel wordt spasticiteit
genoemd. Spasticiteit is het onwillekeurig samentrekken van spieren en wordt gekenmerkt
door een toenemende weerstand tegen snelle passieve spierrekking.
Clip tonus CVA:
Terugkomst tonus en ontwikkeling motoriek
- Slappe verlamming meteen na CVA in brein
- Langzaam komen tonus en functie terug
- Vaak eerst in zgn basis synergie (groepsgewijze samenspanning van een cluster
spieren). Eerste tekenen van terugkomst functie:
Extensie synergie
Strekking arm: schouder: endorotatie en adductie; elleboog: pronatie en
extensie; pols en vingers: flexie
Strekking been: heup: abductie en anteflexie en endorotatie; knie: extensie
Flexie synergie
Buigen arm: schouder: abductie en exorotatie; elleboog: flexie en supinatie ; pols
en vingers: flexie
Buigen been: heup: anteflexie en abductie en exorotatie; knie: flexie; enkel:
dorsaalflexie
- Daarna steeds meer buiten basis synergie en combi van synergiebewegingen,
patiënten maken zowel bewegingen uit extensie synergie en flexie synergie.
- Gedissocieerd bewegen: volledig onafhankelijk van synergiën bewegen.
Clip pathologische tonische reflexen:
Relevante pathologische tonische reflexen
