H1 Het lichaam
Bestuderen twee aanpakken:
- regionale aanpak (regio in zijn geheel bestudeerd, omvat bv de vasculatuur, zenuwen,
botten, spieren en alle structuren van de thorax)
- systematische aanpak (elk systeem apart bestudeerd en gevolgd door het hele lichaam)
Anatomische positie: standaardreferentiepositie van het lichaam -> rechtop met je voeten
tegen elkaar aan, handen aan de zijkant en het gezicht naar voren kijken, mond is gesloten
en gezichtsuitdrukking neutraal. Rand van bot onder de ogen bevindt zich in hetzelfde
horizontale vlak als de bovenkant van de opening naar het oor en de ogen zijn open en
gericht op iets in de verte. Handpalmen naar voren gericht met vingers in extensie en duim
90 graden gedraaid.
.
1
,Anatomische vlakken: (die het lichaam verdelen)
- het sagittale vlak: verticaal vlak verdeelt in linker- en rechterhelft
(precies door het midden -> mediane sagittale vlak)
- het coronale/frontale vlak: verticaal vlak verdeelt in voor- en achterzijde
- het transversale/horizontale/axiale vlak: boven- en onderzijde
Termen om locatie te beschrijven
(ten opzichte van het lichaam als geheel of ten opzichte van andere structuren)
- anterieur/ventraal: voorzijde van het lichaam (rostraal in het hoofd)
- posterieur/dorsaal: achterzijde van het lichaam
- mediaal: richting van de mediaanlijn
- lateraal: verder weg van de mediaanlijn (het oor ligt lateraal van de mond)
- superieur en inferieur: met betrekking tot de verticale as
- proximaal en distaal: dichtbij en ver weg ten opzichte van de romp of afstand tot origine
systeem.
- craniaal/superieur: naar boven toe/richting hoofd
- caudaal/inferieur: naar beneden toe/richting staart
- oppervlakkig (superficieel) en diep
2
, H2 Skelet systeem
Axiale skelet: botten van de schedel (cranium), wervelkolom, ribben en borstbeen.
Kraakbeen:
avasculaire vorm van bindweefsel: extracellulaire vezels (voeding door diffusie) in een matrix
die cellen bevat in kleine holtes. (geen lymfevaten of zenuwen)
zwaargewicht dragende of gevoelig voor trekkrachten -> veel collageen.
functies:
- ondersteuning weke delen.
- soepel en glijdend oppervlak voor gewrichten.
- ondersteunen van groei en ontwikkeling van lange botten.
soorten:
- hyalien kraakbeen (cartilago hyalina): meest voorkomend, matrix bevat matige
hoeveelheid collageenvezels, taai maar enigszins buigzaam. (bv gewrichtsoppervlakken)
- elastisch kraakbeen (cartilago elastica): veel elastische vezels, veerkracht en buigzaam.
(bv uitwendig oor)
- fibrotisch kraakbeen (cartilago fibrosa): veel collageen en weinig cellen, duurzaam en sterk.
(tussen de wervels van het wervelkolom)
Bot:
verkalkt, levend, bindweefsel: intercellulaire verkalkte matrix, ook met collageenvezels, en
verschillende soorten cellen binnen de matrix. Zijn vasculair en geïnnerveerd door zenuwen.
Vanuit aangrenzende slagader vertakt een voedende slagader voor het bot (meestal één per
bot), voorziet merg en binnenlaag van voedingsstoffen.
botten functioneren als:
- ondersteunende structuren voor het lichaam.
- bescherming vitale organen.
- reservoirs van calcium en fosfor.
- hefbomen waarop spieren werken om beweging te produceren.
- containers voor bloedproduceerende cellen.
typen botweefsel:
- compact bot: omringt spongieus bot.
- spongieus bot: om bloedvormende holte (merg) heen.
geclassificeerd op vorm:
- lange botten zijn buisvormig/tubulair. (bv opperarmbeen, dijbeen)
- korte botten zijn kubusvormig/cuboïdaal. (bv botten van de pols en enkel)
- platte botten: twee compacte botplaten gescheiden door spongieus bot. (bv schedel)
- irregulair: botten met verschillende vormen. (bv botten van het gezicht)
- sesamoïde: ronde of ovale botten die zich ontwikkelen in pezen.
alle botten zijn extern bedekt, behalve gebied van een gewricht (gewrichtskraakbeen), door
een vezelig bindweefselmembraan: periost of periosteum. (fibreus bindweefsel) -> heeft het
vermogen om nieuw bot te vormen. Dit membraan ontvangt bloedvaten (waarvan de takken
de buitenste lagen compact bot voeden).
3
, zenuwen begeleiden de bloedvaten. De meeste zenuwen die de interne holte met de
voedingsslagader terechtkomen, zijn vasomotorische vezels die de bloedsomloop reguleren.
En gevoel waarnemen via sensorische vezels.
Endochondrale ossificatie: ontstaan van botweefsel uit kraakbeenweefsel.
intramembraneuze ossificatie: ontstaan van bot uit beenweefsel/bindweefselvliezen.
4
Bestuderen twee aanpakken:
- regionale aanpak (regio in zijn geheel bestudeerd, omvat bv de vasculatuur, zenuwen,
botten, spieren en alle structuren van de thorax)
- systematische aanpak (elk systeem apart bestudeerd en gevolgd door het hele lichaam)
Anatomische positie: standaardreferentiepositie van het lichaam -> rechtop met je voeten
tegen elkaar aan, handen aan de zijkant en het gezicht naar voren kijken, mond is gesloten
en gezichtsuitdrukking neutraal. Rand van bot onder de ogen bevindt zich in hetzelfde
horizontale vlak als de bovenkant van de opening naar het oor en de ogen zijn open en
gericht op iets in de verte. Handpalmen naar voren gericht met vingers in extensie en duim
90 graden gedraaid.
.
1
,Anatomische vlakken: (die het lichaam verdelen)
- het sagittale vlak: verticaal vlak verdeelt in linker- en rechterhelft
(precies door het midden -> mediane sagittale vlak)
- het coronale/frontale vlak: verticaal vlak verdeelt in voor- en achterzijde
- het transversale/horizontale/axiale vlak: boven- en onderzijde
Termen om locatie te beschrijven
(ten opzichte van het lichaam als geheel of ten opzichte van andere structuren)
- anterieur/ventraal: voorzijde van het lichaam (rostraal in het hoofd)
- posterieur/dorsaal: achterzijde van het lichaam
- mediaal: richting van de mediaanlijn
- lateraal: verder weg van de mediaanlijn (het oor ligt lateraal van de mond)
- superieur en inferieur: met betrekking tot de verticale as
- proximaal en distaal: dichtbij en ver weg ten opzichte van de romp of afstand tot origine
systeem.
- craniaal/superieur: naar boven toe/richting hoofd
- caudaal/inferieur: naar beneden toe/richting staart
- oppervlakkig (superficieel) en diep
2
, H2 Skelet systeem
Axiale skelet: botten van de schedel (cranium), wervelkolom, ribben en borstbeen.
Kraakbeen:
avasculaire vorm van bindweefsel: extracellulaire vezels (voeding door diffusie) in een matrix
die cellen bevat in kleine holtes. (geen lymfevaten of zenuwen)
zwaargewicht dragende of gevoelig voor trekkrachten -> veel collageen.
functies:
- ondersteuning weke delen.
- soepel en glijdend oppervlak voor gewrichten.
- ondersteunen van groei en ontwikkeling van lange botten.
soorten:
- hyalien kraakbeen (cartilago hyalina): meest voorkomend, matrix bevat matige
hoeveelheid collageenvezels, taai maar enigszins buigzaam. (bv gewrichtsoppervlakken)
- elastisch kraakbeen (cartilago elastica): veel elastische vezels, veerkracht en buigzaam.
(bv uitwendig oor)
- fibrotisch kraakbeen (cartilago fibrosa): veel collageen en weinig cellen, duurzaam en sterk.
(tussen de wervels van het wervelkolom)
Bot:
verkalkt, levend, bindweefsel: intercellulaire verkalkte matrix, ook met collageenvezels, en
verschillende soorten cellen binnen de matrix. Zijn vasculair en geïnnerveerd door zenuwen.
Vanuit aangrenzende slagader vertakt een voedende slagader voor het bot (meestal één per
bot), voorziet merg en binnenlaag van voedingsstoffen.
botten functioneren als:
- ondersteunende structuren voor het lichaam.
- bescherming vitale organen.
- reservoirs van calcium en fosfor.
- hefbomen waarop spieren werken om beweging te produceren.
- containers voor bloedproduceerende cellen.
typen botweefsel:
- compact bot: omringt spongieus bot.
- spongieus bot: om bloedvormende holte (merg) heen.
geclassificeerd op vorm:
- lange botten zijn buisvormig/tubulair. (bv opperarmbeen, dijbeen)
- korte botten zijn kubusvormig/cuboïdaal. (bv botten van de pols en enkel)
- platte botten: twee compacte botplaten gescheiden door spongieus bot. (bv schedel)
- irregulair: botten met verschillende vormen. (bv botten van het gezicht)
- sesamoïde: ronde of ovale botten die zich ontwikkelen in pezen.
alle botten zijn extern bedekt, behalve gebied van een gewricht (gewrichtskraakbeen), door
een vezelig bindweefselmembraan: periost of periosteum. (fibreus bindweefsel) -> heeft het
vermogen om nieuw bot te vormen. Dit membraan ontvangt bloedvaten (waarvan de takken
de buitenste lagen compact bot voeden).
3
, zenuwen begeleiden de bloedvaten. De meeste zenuwen die de interne holte met de
voedingsslagader terechtkomen, zijn vasomotorische vezels die de bloedsomloop reguleren.
En gevoel waarnemen via sensorische vezels.
Endochondrale ossificatie: ontstaan van botweefsel uit kraakbeenweefsel.
intramembraneuze ossificatie: ontstaan van bot uit beenweefsel/bindweefselvliezen.
4
