Observatiemethoden voor kinderen
Redenen om te observeren
In de kinderopvang is het gebruikelijk om de ontwikkeling van de kinderen te observeren, te
registreren wat je gezien hebt en de observaties te rapporteren.
De reden voor het observeren kan zijn dat:
Er een kindvolgsysteem gehanteerd wordt
Een kind opvallend gedrag vertoont
Een kind op medische of sociale indicatie (aanwijzing geplaatst is
Een kind meedoet aan een ontwikkelingsstimuleringsprogramma.
Opvallend gedrag
Soms ontdek je dat kinderen zich soms anders ontwikkelen dan andere kinderen. Om zeker t
weten dat het gedrag afwijkend is van andere kinderen, moet je meer weten en op een
andere manier observeren dan tijdens je normale werk. Deze reden om te observeren komt
in alle kindercentra voor normaal gezonde kinderen voor.
Medische of sociale indicatie
Op een medische indicatie worden kinderen geplaats die een lichamelijke of verstandelijke
beperking of stoornis hebben. Zij zijn wel in staat om in een groep voor normaal gezonde
kinderen te functioneren, wel kan dit zijn met een aantal aanpassingen.
Op een sociale indicatie worden kinderen geplaatst die thuis niet goed functioneren of
waarvan de gezinssituatie problematisch is. Het kind kan daarom beter op een
kindercentrum zijn. De kinderen worden bijv. op indicatie van de huisarts of het
maatschappelijk werk geplaatst. De wijzen van observeren, registeren en rapporteren wordt
in overleg et de begeleidende instantie vastgesteld.
Programma’s ontwikkelingsstimulering
Een kindercentrum voert soms een programma uit om de ontwikkeling van kinderen extra te
stimuleren, zoals Kaleidoscoop of Piramide. Dit zijn programma’s met extra activiteiten,
bedoeld voor kinderen die een ontwikkelingsachterstand hebben, of dreigen op te lopen. De
programma’s worden individueel of in kleine groepjes uitgevoerd. De manier waarom
geobserveerd wordt en waarop gegevens worden verzameld, is bij deze programma’s
meestal vastgelegd.
Kindvolgsysteem
Steeds vaker worden peuters ook systematisch gevolgd in hun ontwikkeling door middel van
een kindvolgsysteem. Dit is een vastgestelde werkwijze waarmee de ontwikkeling van
kinderen gevolgd en vastgelegd wordt. In dit kader worden ook standaard
overdrachtsformulieren gehanteerd voor de basisschool waar een peuter naartoe gaat. Je
geeft op dit overdrachtsformulier de ontwikkeling van de peuter aan.
De onderwijzer van de basisschool kan zich met behulp van dit formulier voorbereiden op de
komst van het nieuwe kind. De overheid vindt deze vorm van overdracht belangrijk om een
soepele overgang naar het basisonderwijs mogelijk te maken. Dit kan helpen om eventuele
ontwikkelingsachterstanden te voorkomen en bestrijden.
Redenen om te observeren
In de kinderopvang is het gebruikelijk om de ontwikkeling van de kinderen te observeren, te
registreren wat je gezien hebt en de observaties te rapporteren.
De reden voor het observeren kan zijn dat:
Er een kindvolgsysteem gehanteerd wordt
Een kind opvallend gedrag vertoont
Een kind op medische of sociale indicatie (aanwijzing geplaatst is
Een kind meedoet aan een ontwikkelingsstimuleringsprogramma.
Opvallend gedrag
Soms ontdek je dat kinderen zich soms anders ontwikkelen dan andere kinderen. Om zeker t
weten dat het gedrag afwijkend is van andere kinderen, moet je meer weten en op een
andere manier observeren dan tijdens je normale werk. Deze reden om te observeren komt
in alle kindercentra voor normaal gezonde kinderen voor.
Medische of sociale indicatie
Op een medische indicatie worden kinderen geplaats die een lichamelijke of verstandelijke
beperking of stoornis hebben. Zij zijn wel in staat om in een groep voor normaal gezonde
kinderen te functioneren, wel kan dit zijn met een aantal aanpassingen.
Op een sociale indicatie worden kinderen geplaatst die thuis niet goed functioneren of
waarvan de gezinssituatie problematisch is. Het kind kan daarom beter op een
kindercentrum zijn. De kinderen worden bijv. op indicatie van de huisarts of het
maatschappelijk werk geplaatst. De wijzen van observeren, registeren en rapporteren wordt
in overleg et de begeleidende instantie vastgesteld.
Programma’s ontwikkelingsstimulering
Een kindercentrum voert soms een programma uit om de ontwikkeling van kinderen extra te
stimuleren, zoals Kaleidoscoop of Piramide. Dit zijn programma’s met extra activiteiten,
bedoeld voor kinderen die een ontwikkelingsachterstand hebben, of dreigen op te lopen. De
programma’s worden individueel of in kleine groepjes uitgevoerd. De manier waarom
geobserveerd wordt en waarop gegevens worden verzameld, is bij deze programma’s
meestal vastgelegd.
Kindvolgsysteem
Steeds vaker worden peuters ook systematisch gevolgd in hun ontwikkeling door middel van
een kindvolgsysteem. Dit is een vastgestelde werkwijze waarmee de ontwikkeling van
kinderen gevolgd en vastgelegd wordt. In dit kader worden ook standaard
overdrachtsformulieren gehanteerd voor de basisschool waar een peuter naartoe gaat. Je
geeft op dit overdrachtsformulier de ontwikkeling van de peuter aan.
De onderwijzer van de basisschool kan zich met behulp van dit formulier voorbereiden op de
komst van het nieuwe kind. De overheid vindt deze vorm van overdracht belangrijk om een
soepele overgang naar het basisonderwijs mogelijk te maken. Dit kan helpen om eventuele
ontwikkelingsachterstanden te voorkomen en bestrijden.
