PROJECTONTWIKKELING DEEL 1
INHOUDSOPGAVE
Hoofdstuk 1: Ruimtelijke ordening ................................................................................................................... 7
1. Overzicht van de wetgeving ........................................................................................................................ 7
1.1 Verleden ............................................................................................................................................ 7
1.1.1 Inleiding ........................................................................................................................................ 7
1.1.2 De periode van 1830 tot 1962 ...................................................................................................... 7
1.1.3 Periode van 1962 tot 1999 ............................................................................................................ 8
1.1.4 Periode van 1999 tot 2009+ .......................................................................................................... 8
1.2 Heden .............................................................................................................................................. 10
1.2.1 Periode van 2009 tot heden ....................................................................................................... 10
1.2.2 De codextrein en het Instrumentendecreet ............................................................................... 13
1.3 Toekomst ......................................................................................................................................... 14
1.4 Samengevat ..................................................................................................................................... 14
2. Wetten en plannen binnen het huidig ruimtelijk beleid ........................................................................... 14
2.1 Stedenbouwwet van 1962 en de bodembestemmingsplannen ..................................................... 14
2.1.1 Het Gewestplan .......................................................................................................................... 15
2.1.2 De plannen van aanleg................................................................................................................ 16
2.2 Decreet van 1999 en de ruimtelijke structuurplannen ................................................................... 16
2.2.1 Het ruimtelijke structuurplan Vlaanderen .................................................................................. 19
2.2.2 Provinciale en gemeentelijke ruimtelijke structuurplannen ....................................................... 20
2.3 Vlaamse codex ruimtelijke ordening (2009 – heden)...................................................................... 21
2.4 Beleidsplan ruimte Vlaanderen ....................................................................................................... 21
2.5 Implicaties bij het uitvoeren van plannen ....................................................................................... 21
2.5.1 Recht van voorkoop .................................................................................................................... 21
2.5.2 Onteigeningen ............................................................................................................................ 21
2.5.3 Her- en ruilverkaveling ................................................................................................................ 22
2.5.4 Planschade en planbaten ............................................................................................................ 22
3. Stedenbouwkundige verordeningen ......................................................................................................... 23
3.1 Begrip en categorieën ..................................................................................................................... 23
3.2 Verordenende kracht ...................................................................................................................... 23
3.3 Stedenbouwkundige verordeningen ............................................................................................... 23
3.4 Verkavelingsverordeningen............................................................................................................. 23
Hoofdstuk 2: Natuurbescherming .................................................................................................................. 24
4. Energiebeleid ............................................................................................................................................ 24
1
, 4.1 Inleiding ........................................................................................................................................... 24
4.2 Energieprestatieregelgeving ........................................................................................................... 24
4.3 Gevolgen voor de projectontwikkeling ........................................................................................... 24
5. Waterbeleid .............................................................................................................................................. 25
5.1 Inleiding ........................................................................................................................................... 25
5.2 Waterkwaliteit................................................................................................................................. 25
5.3 Waterhoeveelheid ........................................................................................................................... 26
5.3.1 Gewestelijke verordening hemelwater ....................................................................................... 26
5.3.2 Watertoets .................................................................................................................................. 26
6. Bosgebieden .............................................................................................................................................. 27
6.1 Bosdecreet ...................................................................................................................................... 27
6.1.1 Gevolgen voor de projectontwikkeling: compensatieregeling ................................................... 28
7. Bodem(sanerings)decreet ......................................................................................................................... 29
7.1 Algemene bepalingen ...................................................................................................................... 29
7.1.1 Principe ....................................................................................................................................... 29
7.1.2 Begrippenkader ........................................................................................................................... 29
7.2 Verontreinigde gronden .................................................................................................................. 30
7.2.1 Identificatie van verontreinigde gronden ................................................................................... 30
7.2.2 Register van verontreinigde gronden ......................................................................................... 30
7.2.3 Beperking in gebruik van verontreinigde gronden ..................................................................... 31
7.2.4 Nieuwe verontreiniging .............................................................................................................. 31
7.2.5 Historische verontreiniging ......................................................................................................... 32
7.3 Overdracht van gronden ................................................................................................................. 32
7.3.1 Algemene bepalingen ................................................................................................................. 32
7.3.2 Bodemattest ............................................................................................................................... 32
7.3.3 Taak overdragende partij ............................................................................................................ 33
8. MER en MOBER ......................................................................................................................................... 34
8.1 Milieueffectrapport (MER) .............................................................................................................. 34
8.2 Mobiliteitseffectenrapport (MOBER) .............................................................................................. 34
Hoofdstuk 3: Beschermde onroerende goederen ........................................................................................... 34
9. Monumenten, stads- of dorpsgezichten ................................................................................................... 34
9.1 Wetgeving ....................................................................................................................................... 34
9.1.1 Begrippen .................................................................................................................................... 34
9.1.2 Beschermingsprocedure ............................................................................................................. 35
9.1.3 Rechtsgevolgen ........................................................................................................................... 36
9.2 Financiële overheidssteun............................................................................................................... 37
9.2.1 Premiestelsels ............................................................................................................................. 37
2
, 9.2.2 Belastingvermindering ................................................................................................................ 38
9.2.3 Verkooprechten .......................................................................................................................... 39
9.3 Archeolgienota ................................................................................................................................ 39
9.3.1 Wanneer is een archeologienota verplicht? ............................................................................... 39
9.3.2 Financiële overheidssteun .......................................................................................................... 39
10. Cultuurhistorische landschappen .......................................................................................................... 39
10.1 Wetgeving ....................................................................................................................................... 39
10.1.1 Begrippen ............................................................................................................................... 39
10.1.2 Beschermingsprocedure ......................................................................................................... 40
10.1.3 Rechtsgevolgen....................................................................................................................... 40
10.2 Financiële overheidssteun............................................................................................................... 40
10.2.1 Premiestelsels ......................................................................................................................... 40
10.2.2 Belastingvermindering............................................................................................................ 40
11. Archeologische sites .............................................................................................................................. 40
11.1 Wetgeving ....................................................................................................................................... 40
11.1.1 Begrippen ............................................................................................................................... 40
11.1.2 Beschermingsprocedure ......................................................................................................... 41
11.1.3 Rechtsgevolgen....................................................................................................................... 41
11.2 FinanciËle overheissteun ................................................................................................................. 41
12. Varend en maritiem erfgoed ................................................................................................................. 41
Hoofdstuk 4: Omgevinsvergunningen ............................................................................................................ 41
13. Vergunningen binnen de projectontwikkeling ...................................................................................... 41
13.1 Juridisch kader................................................................................................................................. 41
13.1.1 Zakelijk kader .......................................................................................................................... 41
13.1.2 Subjectieve rechten ................................................................................................................ 41
13.1.3 Niet-intrekbaarheid van verkregen vergunningen ................................................................. 42
13.1.4 Gelijkheidsbeginsel ................................................................................................................. 42
13.1.5 Vergunningen en burgerrechten ............................................................................................ 42
13.1.6 Hernieuwing ........................................................................................................................... 42
13.1.7 Aansprakelijkheid ................................................................................................................... 43
13.2 De stedenbouwkundige vergunningsplicht ..................................................................................... 43
13.2.1 Eigenlijke bouwwerken .......................................................................................................... 43
13.2.2 Oneigenlijke bouwwerken ...................................................................................................... 43
13.2.3 Vergunning voor functiewijziging ........................................................................................... 44
13.2.4 Andere vergunningsplichtige handelingen ............................................................................. 44
13.3 Vrijstelling van stedenbouwkundige vergunning ............................................................................ 44
13.4 Meldingsplichtige handelingen ....................................................................................................... 45
3
, 13.5 Vrijstelling van medewerking van een architect ............................................................................. 46
13.6 Dossiersamenstelling van de omgevingsvergunning....................................................................... 46
13.6.1 Samenstelling voor eigenlijke bouwwerken: digitale aanvragen met architect ..................... 46
13.6.2 Samenstelling voor eigenlijke bouwwerken: digitale aanvragen zonder architect ................ 47
13.6.3 Samenstelling bij aanvragen voor infrastructuurwerken en technische werken ................... 47
14. De omgevingsvergunning ...................................................................................................................... 48
14.1 Éen vergunning, twee aanvraagprocedures, drie bevoegde niveaus ............................................. 48
14.1.1 Vergunning ............................................................................................................................. 48
14.1.2 Procedures .............................................................................................................................. 48
14.1.3 Bevoegde niveaus ................................................................................................................... 50
14.2 De projectvergadering ..................................................................................................................... 51
14.3 De vergunningsprocedure ............................................................................................................... 52
14.3.1 Als het CBS de bevoegde overheid is...................................................................................... 52
14.3.2 Als de deputatie of de Vlaamse Regering de bevoegde overheid is ...................................... 56
14.3.3 Belang van de GECORO bij projectontwikkeling ..................................................................... 56
14.3.4 Het eerste beroep: administratief .......................................................................................... 57
14.3.5 Het tweede beroep: jurisdictioneel ........................................................................................ 58
14.4 Uitvoering van de omgevingsvergunning ........................................................................................ 59
14.5 Verval van de omgevingsvergunning .............................................................................................. 59
15. Verkavelingsvergunning (=omgevingsvergunning voor het verkavelen van gronden) ......................... 59
15.1 De vergunningsplicht voor verkavelingen ....................................................................................... 59
15.2 Inhoud van de verkavelingsvergunning ........................................................................................... 60
15.2.1 Gemeenschappelijke voorschriften voor alle verkavelingsvergunningen .............................. 60
15.2.2 Bijzondere bepalingen ............................................................................................................ 60
15.3 Procedure ........................................................................................................................................ 61
15.3.1 Indienen van de aanvraag ...................................................................................................... 61
15.3.2 Behandeling van de aanvraag in eerste aanleg ...................................................................... 61
15.3.3 Het eerste beroep................................................................................................................... 61
15.3.4 Het tweede beroep................................................................................................................. 61
15.3.5 Bijstelling van een verkaveling ............................................................................................... 61
15.4 Verval van de verkavelingsvergunning ............................................................................................ 63
16. Informatieplicht ruimtelijke ordening ................................................................................................... 63
16.1 Algemene informatieverstrekking ................................................................................................... 63
16.2 Register onbebouwde percelen (ROP) ............................................................................................ 64
16.3 Stedenbouwkundige uittreksels en attesten .................................................................................. 64
16.4 Planologisch attest .......................................................................................................................... 64
16.5 Informatieplicht met betrekking tot overeenkomsten en publiciteit ............................................. 66
4
INHOUDSOPGAVE
Hoofdstuk 1: Ruimtelijke ordening ................................................................................................................... 7
1. Overzicht van de wetgeving ........................................................................................................................ 7
1.1 Verleden ............................................................................................................................................ 7
1.1.1 Inleiding ........................................................................................................................................ 7
1.1.2 De periode van 1830 tot 1962 ...................................................................................................... 7
1.1.3 Periode van 1962 tot 1999 ............................................................................................................ 8
1.1.4 Periode van 1999 tot 2009+ .......................................................................................................... 8
1.2 Heden .............................................................................................................................................. 10
1.2.1 Periode van 2009 tot heden ....................................................................................................... 10
1.2.2 De codextrein en het Instrumentendecreet ............................................................................... 13
1.3 Toekomst ......................................................................................................................................... 14
1.4 Samengevat ..................................................................................................................................... 14
2. Wetten en plannen binnen het huidig ruimtelijk beleid ........................................................................... 14
2.1 Stedenbouwwet van 1962 en de bodembestemmingsplannen ..................................................... 14
2.1.1 Het Gewestplan .......................................................................................................................... 15
2.1.2 De plannen van aanleg................................................................................................................ 16
2.2 Decreet van 1999 en de ruimtelijke structuurplannen ................................................................... 16
2.2.1 Het ruimtelijke structuurplan Vlaanderen .................................................................................. 19
2.2.2 Provinciale en gemeentelijke ruimtelijke structuurplannen ....................................................... 20
2.3 Vlaamse codex ruimtelijke ordening (2009 – heden)...................................................................... 21
2.4 Beleidsplan ruimte Vlaanderen ....................................................................................................... 21
2.5 Implicaties bij het uitvoeren van plannen ....................................................................................... 21
2.5.1 Recht van voorkoop .................................................................................................................... 21
2.5.2 Onteigeningen ............................................................................................................................ 21
2.5.3 Her- en ruilverkaveling ................................................................................................................ 22
2.5.4 Planschade en planbaten ............................................................................................................ 22
3. Stedenbouwkundige verordeningen ......................................................................................................... 23
3.1 Begrip en categorieën ..................................................................................................................... 23
3.2 Verordenende kracht ...................................................................................................................... 23
3.3 Stedenbouwkundige verordeningen ............................................................................................... 23
3.4 Verkavelingsverordeningen............................................................................................................. 23
Hoofdstuk 2: Natuurbescherming .................................................................................................................. 24
4. Energiebeleid ............................................................................................................................................ 24
1
, 4.1 Inleiding ........................................................................................................................................... 24
4.2 Energieprestatieregelgeving ........................................................................................................... 24
4.3 Gevolgen voor de projectontwikkeling ........................................................................................... 24
5. Waterbeleid .............................................................................................................................................. 25
5.1 Inleiding ........................................................................................................................................... 25
5.2 Waterkwaliteit................................................................................................................................. 25
5.3 Waterhoeveelheid ........................................................................................................................... 26
5.3.1 Gewestelijke verordening hemelwater ....................................................................................... 26
5.3.2 Watertoets .................................................................................................................................. 26
6. Bosgebieden .............................................................................................................................................. 27
6.1 Bosdecreet ...................................................................................................................................... 27
6.1.1 Gevolgen voor de projectontwikkeling: compensatieregeling ................................................... 28
7. Bodem(sanerings)decreet ......................................................................................................................... 29
7.1 Algemene bepalingen ...................................................................................................................... 29
7.1.1 Principe ....................................................................................................................................... 29
7.1.2 Begrippenkader ........................................................................................................................... 29
7.2 Verontreinigde gronden .................................................................................................................. 30
7.2.1 Identificatie van verontreinigde gronden ................................................................................... 30
7.2.2 Register van verontreinigde gronden ......................................................................................... 30
7.2.3 Beperking in gebruik van verontreinigde gronden ..................................................................... 31
7.2.4 Nieuwe verontreiniging .............................................................................................................. 31
7.2.5 Historische verontreiniging ......................................................................................................... 32
7.3 Overdracht van gronden ................................................................................................................. 32
7.3.1 Algemene bepalingen ................................................................................................................. 32
7.3.2 Bodemattest ............................................................................................................................... 32
7.3.3 Taak overdragende partij ............................................................................................................ 33
8. MER en MOBER ......................................................................................................................................... 34
8.1 Milieueffectrapport (MER) .............................................................................................................. 34
8.2 Mobiliteitseffectenrapport (MOBER) .............................................................................................. 34
Hoofdstuk 3: Beschermde onroerende goederen ........................................................................................... 34
9. Monumenten, stads- of dorpsgezichten ................................................................................................... 34
9.1 Wetgeving ....................................................................................................................................... 34
9.1.1 Begrippen .................................................................................................................................... 34
9.1.2 Beschermingsprocedure ............................................................................................................. 35
9.1.3 Rechtsgevolgen ........................................................................................................................... 36
9.2 Financiële overheidssteun............................................................................................................... 37
9.2.1 Premiestelsels ............................................................................................................................. 37
2
, 9.2.2 Belastingvermindering ................................................................................................................ 38
9.2.3 Verkooprechten .......................................................................................................................... 39
9.3 Archeolgienota ................................................................................................................................ 39
9.3.1 Wanneer is een archeologienota verplicht? ............................................................................... 39
9.3.2 Financiële overheidssteun .......................................................................................................... 39
10. Cultuurhistorische landschappen .......................................................................................................... 39
10.1 Wetgeving ....................................................................................................................................... 39
10.1.1 Begrippen ............................................................................................................................... 39
10.1.2 Beschermingsprocedure ......................................................................................................... 40
10.1.3 Rechtsgevolgen....................................................................................................................... 40
10.2 Financiële overheidssteun............................................................................................................... 40
10.2.1 Premiestelsels ......................................................................................................................... 40
10.2.2 Belastingvermindering............................................................................................................ 40
11. Archeologische sites .............................................................................................................................. 40
11.1 Wetgeving ....................................................................................................................................... 40
11.1.1 Begrippen ............................................................................................................................... 40
11.1.2 Beschermingsprocedure ......................................................................................................... 41
11.1.3 Rechtsgevolgen....................................................................................................................... 41
11.2 FinanciËle overheissteun ................................................................................................................. 41
12. Varend en maritiem erfgoed ................................................................................................................. 41
Hoofdstuk 4: Omgevinsvergunningen ............................................................................................................ 41
13. Vergunningen binnen de projectontwikkeling ...................................................................................... 41
13.1 Juridisch kader................................................................................................................................. 41
13.1.1 Zakelijk kader .......................................................................................................................... 41
13.1.2 Subjectieve rechten ................................................................................................................ 41
13.1.3 Niet-intrekbaarheid van verkregen vergunningen ................................................................. 42
13.1.4 Gelijkheidsbeginsel ................................................................................................................. 42
13.1.5 Vergunningen en burgerrechten ............................................................................................ 42
13.1.6 Hernieuwing ........................................................................................................................... 42
13.1.7 Aansprakelijkheid ................................................................................................................... 43
13.2 De stedenbouwkundige vergunningsplicht ..................................................................................... 43
13.2.1 Eigenlijke bouwwerken .......................................................................................................... 43
13.2.2 Oneigenlijke bouwwerken ...................................................................................................... 43
13.2.3 Vergunning voor functiewijziging ........................................................................................... 44
13.2.4 Andere vergunningsplichtige handelingen ............................................................................. 44
13.3 Vrijstelling van stedenbouwkundige vergunning ............................................................................ 44
13.4 Meldingsplichtige handelingen ....................................................................................................... 45
3
, 13.5 Vrijstelling van medewerking van een architect ............................................................................. 46
13.6 Dossiersamenstelling van de omgevingsvergunning....................................................................... 46
13.6.1 Samenstelling voor eigenlijke bouwwerken: digitale aanvragen met architect ..................... 46
13.6.2 Samenstelling voor eigenlijke bouwwerken: digitale aanvragen zonder architect ................ 47
13.6.3 Samenstelling bij aanvragen voor infrastructuurwerken en technische werken ................... 47
14. De omgevingsvergunning ...................................................................................................................... 48
14.1 Éen vergunning, twee aanvraagprocedures, drie bevoegde niveaus ............................................. 48
14.1.1 Vergunning ............................................................................................................................. 48
14.1.2 Procedures .............................................................................................................................. 48
14.1.3 Bevoegde niveaus ................................................................................................................... 50
14.2 De projectvergadering ..................................................................................................................... 51
14.3 De vergunningsprocedure ............................................................................................................... 52
14.3.1 Als het CBS de bevoegde overheid is...................................................................................... 52
14.3.2 Als de deputatie of de Vlaamse Regering de bevoegde overheid is ...................................... 56
14.3.3 Belang van de GECORO bij projectontwikkeling ..................................................................... 56
14.3.4 Het eerste beroep: administratief .......................................................................................... 57
14.3.5 Het tweede beroep: jurisdictioneel ........................................................................................ 58
14.4 Uitvoering van de omgevingsvergunning ........................................................................................ 59
14.5 Verval van de omgevingsvergunning .............................................................................................. 59
15. Verkavelingsvergunning (=omgevingsvergunning voor het verkavelen van gronden) ......................... 59
15.1 De vergunningsplicht voor verkavelingen ....................................................................................... 59
15.2 Inhoud van de verkavelingsvergunning ........................................................................................... 60
15.2.1 Gemeenschappelijke voorschriften voor alle verkavelingsvergunningen .............................. 60
15.2.2 Bijzondere bepalingen ............................................................................................................ 60
15.3 Procedure ........................................................................................................................................ 61
15.3.1 Indienen van de aanvraag ...................................................................................................... 61
15.3.2 Behandeling van de aanvraag in eerste aanleg ...................................................................... 61
15.3.3 Het eerste beroep................................................................................................................... 61
15.3.4 Het tweede beroep................................................................................................................. 61
15.3.5 Bijstelling van een verkaveling ............................................................................................... 61
15.4 Verval van de verkavelingsvergunning ............................................................................................ 63
16. Informatieplicht ruimtelijke ordening ................................................................................................... 63
16.1 Algemene informatieverstrekking ................................................................................................... 63
16.2 Register onbebouwde percelen (ROP) ............................................................................................ 64
16.3 Stedenbouwkundige uittreksels en attesten .................................................................................. 64
16.4 Planologisch attest .......................................................................................................................... 64
16.5 Informatieplicht met betrekking tot overeenkomsten en publiciteit ............................................. 66
4