BG
Thematoets 10
Nederlands
Aantekeningen lessen
Nederlands bijeenkomst 1
- schrijven is stellen —> gedachten schrijven op papier
- Spelling is onderdeel van Nederlands
- Dolf Janson schrijft veel over spellingsonderwijs —> onthoud naam voor zorg
Antwoorden op vragen ‘opbrengstgericht lesgeven bij spelling’
1. Hoofdregel Nederlandse spelling is gericht op fonologisch niveau —> schrijven wat wij horen.
Maar dit kan alleen voor de klankzuiver woorden (maan, kip). Overgrote deel van onze
woorden zijn niet klankzuiver, hier zijn afspraken over gemaakt, zodat iedereen op een zelfde
manier kan schrijven. Probleem bij klankzuiver woorden is ook de regio, uitspraak Limburg
anders dan in Arnhem.
2. Schrijven doe je met de klanken die je hoort te verwoorden. Bij lezen zie je het probleem en bij
schrijven hoor je het probleem. Lezen en schrijven zijn elkaars omgekeerde vaardigheden.
3. Stap 1 het woord horen - stap 2 klank en structuur herkennen - stap 3 herkennen van
aandachtspunten, valkuilen en ezelsbruggetjes - stap 4 het woord schrijven
4. Als eerste de kinderen het probleem laten ontdekken op basis van de klank, daarna probleem
verwoorden
5. Een klankgroep is wat je hoort (a-ppel) en een lettergreep is wat je schrijft (ap-pel).
6. Dan zijn ze onbewust, zo kan je zien of de categorie in het systeem zit.
Nederlands bijeenkomst 2
- wanneer we nadenken over d juiste schrijfwijze van een woord, maken we gebruik van een
indirecte spellingsstrategie
- We onderscheiden 5 indirecte spellingsstrategieën
Fonologische strategie Hoe klinkt het? We schrijven exact wat we horen
Woordbeeldstrategie Hoe ziet het woord ook weer uit? We gebruiken het
visuele woordgeheugen
Regelstrategie Welke regel moet ik toepassen? We kiezen de juiste
spellingregel en passen deze correct to
Analogiestrategie Met welk woord kan ik dit woord vergelijken? We
maken een vergelijking op basis van overeenkomst
in klankvorm en betekenis.
Hulpstrategie We passen een (zelfbedacht) ezelsbruggetje toe
- om achter strategie kind te komen, moet je een diagnostisch gesprek voeren
Speci eke instructieprincipes:
1. Inprenten
2. Aanleren van analogieredeneringen
3. Aanleren van spellingregels
Stappenplan voor het aanleren van de juiste spelling
Stap 1: voordat de leerling het woord kan opschrijven, moet het eerst zijn gehoord;
Stap 2: de leerling moet de (klank) structuur herkennen;
Stap 3: de leerling moet aandachtspunten, valkuilen, ezelsbruggetjes of regels die
met het woord verbonden zijn, herkennen; Stap 4: het woord opschrijven;
BG 1
fi
Thematoets 10
Nederlands
Aantekeningen lessen
Nederlands bijeenkomst 1
- schrijven is stellen —> gedachten schrijven op papier
- Spelling is onderdeel van Nederlands
- Dolf Janson schrijft veel over spellingsonderwijs —> onthoud naam voor zorg
Antwoorden op vragen ‘opbrengstgericht lesgeven bij spelling’
1. Hoofdregel Nederlandse spelling is gericht op fonologisch niveau —> schrijven wat wij horen.
Maar dit kan alleen voor de klankzuiver woorden (maan, kip). Overgrote deel van onze
woorden zijn niet klankzuiver, hier zijn afspraken over gemaakt, zodat iedereen op een zelfde
manier kan schrijven. Probleem bij klankzuiver woorden is ook de regio, uitspraak Limburg
anders dan in Arnhem.
2. Schrijven doe je met de klanken die je hoort te verwoorden. Bij lezen zie je het probleem en bij
schrijven hoor je het probleem. Lezen en schrijven zijn elkaars omgekeerde vaardigheden.
3. Stap 1 het woord horen - stap 2 klank en structuur herkennen - stap 3 herkennen van
aandachtspunten, valkuilen en ezelsbruggetjes - stap 4 het woord schrijven
4. Als eerste de kinderen het probleem laten ontdekken op basis van de klank, daarna probleem
verwoorden
5. Een klankgroep is wat je hoort (a-ppel) en een lettergreep is wat je schrijft (ap-pel).
6. Dan zijn ze onbewust, zo kan je zien of de categorie in het systeem zit.
Nederlands bijeenkomst 2
- wanneer we nadenken over d juiste schrijfwijze van een woord, maken we gebruik van een
indirecte spellingsstrategie
- We onderscheiden 5 indirecte spellingsstrategieën
Fonologische strategie Hoe klinkt het? We schrijven exact wat we horen
Woordbeeldstrategie Hoe ziet het woord ook weer uit? We gebruiken het
visuele woordgeheugen
Regelstrategie Welke regel moet ik toepassen? We kiezen de juiste
spellingregel en passen deze correct to
Analogiestrategie Met welk woord kan ik dit woord vergelijken? We
maken een vergelijking op basis van overeenkomst
in klankvorm en betekenis.
Hulpstrategie We passen een (zelfbedacht) ezelsbruggetje toe
- om achter strategie kind te komen, moet je een diagnostisch gesprek voeren
Speci eke instructieprincipes:
1. Inprenten
2. Aanleren van analogieredeneringen
3. Aanleren van spellingregels
Stappenplan voor het aanleren van de juiste spelling
Stap 1: voordat de leerling het woord kan opschrijven, moet het eerst zijn gehoord;
Stap 2: de leerling moet de (klank) structuur herkennen;
Stap 3: de leerling moet aandachtspunten, valkuilen, ezelsbruggetjes of regels die
met het woord verbonden zijn, herkennen; Stap 4: het woord opschrijven;
BG 1
fi
